Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych – „Estoński CIT” od 1.1.2021 r.

Spółki kapitałowe, aktywne w sferze działalności gospodarczej, od 1.1.2021 r. mogą wybierać między ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych inspirowanym estońskim CIT a specjalnym funduszem inwestycyjnym. Nowe regulacje mają charakter fakultatywny i rozłączny, a ich celem jest zniwelowanie opodatkowania zysku z inwestycji. Spółki uprawnione do ryczałtu to małe i średnie przedsiębiorstwa spełniające określone kryteria przychodu i zatrudnienia.

Tematyka: ryczałt od dochodów, spółki kapitałowe, estoński CIT, fundusz inwestycyjny, małe i średnie przedsiębiorstwa, zyski, inwestycje, rozwiązania fakultatywne

Spółki kapitałowe, aktywne w sferze prowadzonej działalności gospodarczej (nieosiągające przychodu
głównie z pasywnych jego źródeł) i wykazujące prostą strukturę udziałową, ukierunkowane ponadto na
ponoszenie nakładów inwestycyjnych oraz wzrost zatrudnienia celem powiększenia realnego kapitału, mocą
ustawy z 28.11.2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 2122), wraz z 1.1.2021 r., uzyskają możność rozliczania się na podstawie dwóch
alternatywnych wariantów opodatkowania: ryczałcie od dochodów spółek kapitałowych tj. systemie
wzorowanym na rozwiązaniu estońskiego CIT, bądź w oparciu o specjalny fundusz inwestycyjny. Druga
z opcji umożliwi podatnikom szybsze rozliczenie amortyzacji środków trwałych w kosztach podatkowych,
uwzględniwszy dotychczasowe zasady opodatkowania, stosowane na gruncie ustawy z 15.2.1992 r.
o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.; dalej jako: PDOPrU).
• Zaproponowane rozwiązania mają charakter fakultatywny i rozłączny - zastosowanie ryczałtu od podatku
dochodowego (rozdział 6b PDOPrU) wykluczy możność korzystania z innych przepisów ustawy o CIT i przyczyni się
do zniwelowania opodatkowania zysku lokowanego w inwestycjach (w zastępstwie kierowania go na wypłatę
dywidend), czy do zredukowania m.in. kosztów w obrębie tax compliance z uwagi na zniesienie obowiązku
prowadzenia podwójnej ewidencji (dla celów podatkowych i księgowych).
• Gromadząc zaś środki na inwestycje w specjalnym w funduszu inwestycyjnym, podatnik będzie mógł wciąż
wykorzystać preferencje przewidziane w „klasycznym” systemie CIT.
• Podstawa uprzywilejowania słabszych ekonomicznie podmiotów zasadza się na mniejszych możliwościach
pozyskiwania przez nie finansowania zewnętrznego, w odróżnieniu od przedsiębiorstw będących częścią grup
kapitałowych, które mają dużo szerszy wachlarz zdobycia środków (choćby dzięki pożyczkom czy gwarancjom
wewnątrzgrupowym).
• Nowelizacja określa, zarówno zakres przedmiotowy, jak i podmiotowy rozliczeń z fiskusem na nowych warunkach,
wyszczególniając jednocześnie charakter i wielkość - czynionych przez zainteresowanego ryczałtem podatnika -
inwestycji.
Spółki uprawnione do rozliczania ryczałtem
Z nowej formuły opodatkowania mogą korzystać spółki kapitałowe, należące do sektora małych i średnich
przedsiębiorstw. Z uwagi na jednorodne zasady odprowadzania przez nie podatku na gruncie CIT tj. m.in.
okoliczność podwójnego opodatkowania dochodu, na poziomie spółki po raz pierwszy oraz kolejny, na poziomie
wspólników, legislator objął nowymi regulacjami wyłącznie spółki z o.o. oraz spółki akcyjne. Istotnym kryterium jest
również to, by udziałowcami lub akcjonariuszami w spółce były wyłącznie osoby fizyczne, nieposiadające praw
majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci
fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym. Podatnik nie może
ponadto posiadać udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub
w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw
majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji,
trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym (art. 28j ust. 4-5 PDOPrU).
Kryterium przychodu
Spółka kwalifikująca się do fakultatywnego opodatkowania, zobligowana jest osiągać łączne przychody z działalności
na poziomie nieprzekraczającym 100 mln zł. Próg ten, zawiera w sobie kwotę należnego podatku od towarów i usług
i odnoszony jest do kwoty całkowitych przychodów podatnika, generowanych w poprzednim roku podatkowym.
Przepis alternatywnie wprowadza również kategorię - średnich przychodów z działalności. Dywersyfikuje zatem
sytuację podatnika, który w co najmniej jednym roku podatkowym okresu stosowania ryczałtu, uzyskał przychody
wyższe niż wartość maksymalnych przychodów określonych dla małego podatnika (tj. 2 mln euro) i niższe niż 100
mln zł, bądź też osiągnął przychody wyższe niż 100 mln zł - wówczas ma obowiązek ustalić średnie przychody
osiągnięte w latach poprzednich czteroletniego okresu stosowania tego opodatkowania. Jeśli średni przychód
wpisuje się we wskazany przedział wartości przychodów, podatnika traktuje się tak, jakby utrzymał status małego
podatnika lub, odpowiednio, podatnika, którego przychód nie przekroczył wartości 100 mln zł.
Zgodnie z uzasadnieniem do rządowego projektu (druk nr 643) – względem roku rozpoczęcia opodatkowania
ryczałtem, przychód będzie wynikał z deklaracji podatkowej z uwzględnieniem VAT, z kolei w latach kontynuacji

opodatkowania ryczałtem, przychód podatkowy będzie określony w sprawozdaniu finansowym (również w kwocie
z VAT).
Liczba zatrudnionych w spółce
Struktura zatrudnienia ma stanowić odzwierciedlenie wymogu rzeczywiście prowadzonej działalności gospodarczej.
Z dobrodziejstw nowych regulacji mogą czerpać wyłącznie podmioty zatrudniające na podstawie umowy o pracę co
najmniej 3 osoby, spoza struktury własnościowej spółki (tj. niebędące jej udziałowcami ani akcjonariuszami) przez
okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, a w przypadku gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych
dwunastu miesięcy kalendarzowych - przez co najmniej 82% dni przypadających w tymże roku. Dopuszczalne jest
również zawarcie innej umowy – wówczas weryfikatorem będą ponoszone przed podatnika miesięczne wydatki,
opiewające na co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw
z tytułu wypłaty wynagrodzeń.
Obowiązek informacyjny
Koniecznym do uzyskania prawa do rozliczania się ryczałem jest spełnienie obowiązku informacyjnego. Podatnik
będzie musiał zatem złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego zawiadomienie o wyborze opodatkowania,
w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem.
Przejście na ryczałt oznacza także dla spółki wymóg prowadzenie tzw. pełnej księgowości.
Podatnicy sporządzający sprawozdania finansowe zgodnie z MSR na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy
z 29.9.1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351 ze zm.) są wykluczeni z ukonstytuowanej nowelą formy
rozliczeń z fiskusem.
Nakłady inwestycyjne
Ryczałt od podatku dochodowego to swoista zachęta dla spółek, które dzięki przeznaczeniu zysku na inwestycje,
a nie wypłatę dywidend dla swoich udziałowców, czy akcjonariuszy, pozyskają owocniejszą formę rozliczeń. To
jednoczesna próba akceleracji rozwoju spółki, który w dalszej perspektywie, zaprocentować ma pomnożeniem jej
majątku.
Legislator nie tylko mocą ustawy określił ograniczony udział pasywów w wypracowanym przychodzie podatnika
(pułap przychodów osiąganych z wierzytelności, odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części
odsetkowej raty leasingowej, poręczeń i gwarancji, praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu
zbycia tych praw czy ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych musi wynosić mniej niż 50%
przychodów), ale jednocześnie ustalił warunki w ponoszeniu nakładów inwestycyjnych. Zgodnie z art. 28g PDOPrU
podatnik winien wydatkować środki na wytworzenie lub nabycie fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do
grupy 3-8 Klasyfikacji (maszyny i urządzenia, turbiny, silniki, czy niektóre środki transportu), jak też opłaty ustalone
w umowie leasingu (z wyłączeniem umowy leasingu operacyjnego), w części stanowiącej spłatę ich wartości
początkowej. Pozyskiwanie samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych
składników majątku, które miałyby służyć głównie celom osobistym wspólników, podlegają wyłączeniu z rozumienia
inwestycji ex lege.

Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych wprowadza zachęty dla spółek inwestujących zyski w rozwój firmy zamiast wypłat dla udziałowców. Wymogi dotyczące przychodu, zatrudnienia i nakładów inwestycyjnych mają na celu promowanie rzeczywistej działalności gospodarczej i akcelerację rozwoju firm.