Exit tax a przekazanie za granicę mienia osobistego

Podatek od wyjścia (exit tax) nie ma zastosowania w sytuacji dokonania między członkami rodziny darowizny mienia należącego do majątku osobistego darczyńcy. Artykuł przedstawia stan faktyczny oraz stan prawny związany z interpretacją podatkową dotyczącą nieodpłatnego przekazania udziałów w spółce. Analizowane są definicje składników majątkowych oraz stanowisko WSA w Bydgoszczy, które uchyliło interpretację dotyczącą opodatkowania exit tax. Komentarz końcowy dotyczy wprowadzenia exit tax w Polsce oraz przyszłych sporów sądowych w tej kwestii.

Tematyka: exit tax, podatek od wyjścia, darowizna, udziały w spółce, składniki majątkowe, interpretacja podatkowa, WSA Bydgoszcz, skarga kasacyjna, wartość rynkowa, polscy rezydenci, prawo podatkowe

Podatek od wyjścia (exit tax) nie ma zastosowania w sytuacji dokonania między członkami rodziny darowizny
mienia należącego do majątku osobistego darczyńcy.
Stan faktyczny
Podatniczka mieszka w Polsce i jest polskim rezydentem podatkowym. Jej syn mieszka za granicą i jest rezydentem
podatkowym państwa, w którym mieszka. W ramach sukcesji rodzinnej podatniczka planuje przekazać nieodpłatnie,
w formie darowizny, całość lub część przysługujących jej udziałów w spółce na rzecz syna. Wskutek tego przyszłego
zdarzenia Polska utraci w całości lub części prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia udziałów w spółce, które
stanowiłyby przedmiot darowizny. Dlatego podatniczka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając,
czy darowizna ta spowoduje po jej stronie powstanie obowiązku podatkowego z tytułu podatku od dochodów
z niezrealizowanych zysków (podatek od wyjścia - exit tax). Podatniczka uważa, że nie spowoduje, dodając przy tym,
że nie prowadzi w ogóle działalności gospodarczej.
Organ interpretujący uznał jednak, że darowizna będzie skutkować powstaniem po stronie podatniczki obowiązku
podatkowego w zakresie podatku od wyjścia, gdyż Polska utraci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia
udziałów przekazanych synowi.
Stan prawny
Zgodnie z art. 30da ust. 2 pkt 1 PDOFizU opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków
podlega przeniesienie składnika majątku poza terytorium Polski, w wyniku którego Polska w całości albo w części
traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku, przy czym przenoszony składnik majątku
pozostaje własnością tego samego podmiotu.
Przepis ten stosuje się odpowiednio także w przypadku nieodpłatnego przekazania składnika majątku innemu
podmiotowi (art. 30dh ust. 3 pkt 1 PDOFizU).
Kluczową rolę w sprawie odegrała definicja pojęcia „składniki majątkowe”, które w art. 5a pkt 2 PDOFizU określone
są jako „aktywa w rozumieniu ustawy o rachunkowości pomniejszone o przejęte długi funkcjonalnie związane
z prowadzoną działalnością gospodarczą zbywcy, o ile długi te nie zostały uwzględnione w cenie nabycia, o której
mowa w art. 22g ust. 3”.
Stanowisko WSA w Bydgoszczy
Sąd uchylił zaskarżoną interpretację. Uznał, że definicja pojęcia składniki majątkowe (art. 5a pkt 2 PDOFizU)
jednoznacznie wskazuje, że są to wyłącznie składniki związane z działalnością gospodarczą. Przepisy o podatku od
dochodów z niezrealizowanych zysków posługują się tym samym pojęciem i nie można przyjmować, że na gruncie
tych przepisów ma ono inne znaczenie, niż wytyczone w ogólnej definicji ustawowej. Należy więc uznać, że podatek
ten nie dotyczy majątku osobistego. Także z treści unijnej dyrektywy ATAD nie można wyczytać, że podatek od
wyjścia ma zastosowanie także w sytuacji dokonania między członkami rodziny darowizny mienia należącego do
majątku osobistego darczyńcy będącego osobą fizyczną.
Skoro więc w sprawie nie budzi wątpliwości, że udziały, które podatniczka planuje przekazać synowi, nie stanowią
składnika majątku związanego z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, bo stanowią jej majątek osobisty,
to nie można zasadnie twierdzić, że darowanie udziałów synowi podlega opodatkowaniu.

Komentarz
Przepisy określające obowiązek podatkowy w ramach exit tax obowiązują w Polsce od 2019 r., czyli od niedawna. Ze
wzmożonym zainteresowaniem należy więc śledzić pierwsze orzeczenia sądowe, zwłaszcza gdy są korzystne dla
podatników, jak wyrok powyższy. Sąd oparł rozstrzygnięcie na wykładni systemowej i celowościowej, ale czy wyrok
ten zapoczątkuje jednolity kierunek orzeczniczy, tego, oczywiście nie możemy być pewni. Natomiast niemalże pewne
jest to, że fiskus złoży od tego wyroku skargę kasacyjną, a więc będziemy mieli okazję poznać pogląd NSA.
Dodajmy, że exit tax wchodzi w grę dopiero wtedy, gdy łączna wartość rynkowa przenoszonych za granicę
składników majątku przekracza 4.000.000 zł (art. 30db ust. 1 PDOFizU), a ta całkiem wysoka granica może
spowodować, że sporów (a tym samym orzeczeń sądowych) dotyczących skrzyżowania exit tax z majątkiem
osobistym polskich rezydentów podatkowych nie będzie wiele.

wyrok WSA w Bydgoszczy z 7.10.2020 r. I SA/Bd 375/20

Przepisy exit tax obowiązują w Polsce od 2019 r. Wyrok WSA w Bydgoszczy stanowi ważne orzeczenie korzystne dla podatników. Mimo to, fiskus może złożyć skargę kasacyjną. Exit tax dotyczy majątku osobistego dopiero powyżej 4.000.000 zł, co może ograniczyć liczbę sporów sądowych w tej materii.