GTU_02 nie dla węgla. Z akcyzą w tle

Nadszedł czas zmian w zakresie niektórych zasad opodatkowania wyrobów węglowych. Dostawcy tego rodzaju wyrobów muszą mierzyć się z nowymi obowiązkami. Pojawiają się pierwsze wątpliwości, tym bardziej więc spieszymy ze względnie kompleksowym ale i kompaktowym ich opracowaniem. Od 1.10.2020 r., czyli wraz z wejściem w życie art. 109 ust. 3b ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm., dalej: VATU), zaczęły obowiązywać nowe zasady prowadzenia przez podatników VAT ewidencji w formacie pliku JPK_V7.

Tematyka: podatek VAT, podatek akcyzowy, wyroby węglowe, ewidencja JPK_V7, GTU_02, interpretacja indywidualna, zwolnienia z akcyzy, EMCS2

Nadszedł czas zmian w zakresie niektórych zasad opodatkowania wyrobów węglowych. Dostawcy tego
rodzaju wyrobów muszą więc mierzyć się z nowymi obowiązkami. Pojawiają się pierwsze wątpliwości, tym
bardziej więc spieszymy ze względnie kompleksowym ale i kompaktowym ich opracowaniem.
Od 1.10.2020 r., czyli wraz z wejściem w życie art. 109 ust. 3b ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług
(t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm., dalej: VATU), zaczęły obowiązywać nowe zasady prowadzenia przez
podatników VAT ewidencji w formacie pliku JPK_V7. Z biegiem miesięcy pojawia się coraz więcej interpretacji
indywidualnych rzucających światło na to jak te przepisy należy rozumieć. Najnowsza dotyczy wyrobów węglowych.
Przepisy rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 18.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu
danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2019 r.
poz. 1988, dalej: SzczegZakrDanDeklR) nakładają obowiązki stosowania oznaczeń GTU do wielu wyrobów
akcyzowych. Węgiel zaś takim wyrobem niewątpliwie jest.
Czego dotyczyła sprawa?
Stan faktyczny w omawianej sprawie jest raczej prosty. Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie
sprzedaży hurtowej paliw i produktów pochodnych oraz transportu drogowego. Przy takiej działalności kwestia kodów
GTU jest faktycznie szczególnie interesująca. Tym bardziej, że przy tym podatnik zajmuje się także sprzedażą węgla
opałowego (węgiel kamienny sklasyfikowany pod kodem CN 2701 oraz koks sklasyfikowany pod kodem CN 2704).
Do sprzedaży powyżej 200 kg podatnik każdorazowo (bez względu na status nabywcy) wystawia fakturę sprzedaży.
To wymóg wynikający z art. 31a ust. 3 ustawy z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 722 ze
zm.; dalej: AkcyzU) w przypadku chęci skorzystania ze zwolnienia węgla z akcyzy. Zrodziło to jednak wątpliwość
podatnika w kontekście ewentualnego oznaczania takiej dostawy kodem GTU_02. Do gry wszedł więc Dyrektor KIS.
Wydając interpretacje indywidualną z 29.1.2021 r., 0114-KDIP1-3.4012.728.2020.1.KP,
, Dyrektor KIS
przeanalizował stosowne przepisy VATU i AkcyzU i doszedł do następujących wniosków. Owszem, § 10 ust. 3 pkt 1
lit. a SzczegZakrDanDeklR odwołuje się do wyrobów określonych w art. 103 ust. 5aa VATU. Owszem, tam
znajdziemy wyroby wymienione w załączniku 1 do AkcyzU, bez względu na kod CN. Owszem, w poz. 19-21 tego
załącznika znajdziemy m.in. węgiel; brykiety, brykietki i podobne paliwa stałe wytwarzane z węgla, węgiel brunatny
(lignit), nawet aglomerowany, z wyłączeniem gagatu a nawet koks i półkoks, z węgla, węgla brunatnego (lignitu) lub
torfu, nawet aglomerowany; węgiel retortowy. Ale… art. 86 ust. 2 AkcyzU, kluczowy w tej zawiłej układance, odwołuje
się do paliw silnikowych. A węgiel, jakby się nie starać, paliwem silnikowym nie jest. Zatem biorąc pod uwagę
powyższe przepisy organ stwierdził, że podatnik nie ma obowiązku oznaczać dostawy węgla i koksu kodem GTU_02
lub innym kodem w ewidencji sprzedaży JPK_V7.

Komentarz
Stanowisko Dyrektora KIS nie jest kontrowersyjne. Wydaje się bowiem niezaprzeczalne, że kod GTU_02 jest
właściwy jedynie do dostaw paliw silnikowych, wobec których zgodnie z art. 103 ust. 5a VATU istnieją szczególne
zasady rozliczania WNT (zgodnie z kolejnymi tzw. pakietami paliwowymi implementowanymi na gruncie przepisów
VATU, AkcyzU i innych ustaw). Węgiel do tej grupy się nie zalicza, toteż oznaczaniu GTU_02 nie podlega.
Niemniej, nie dziwi też zbytnio postawa podatnika. Przepisy SzczegZakrDanDeklR budzą wiele wątpliwości. Czasem
zaś stanowisko fiskusa odnośnie stosowania lub nie danego oznaczenia jest zupełnie inne niż samo ich brzmienie
(co opisywaliśmy przykładowo w: GTU_01 tylko dla alkoholu przeznaczonego do spożycia).
Opisywana sprawa ma jeszcze jedne dno. Chodzi o nowe warunki stosowania zwolnień z akcyzy ze względu na
przeznaczenie, zwłaszcza dla dużych dostawców węglowych (to nie jest pojęcie ustawowe, chodzi o podmioty, które
w poprzednim roku kalendarzowym sprzedały ponad 30 mln kg wyrobów węglowych). Dla skorzystania ze
zwolnienia, od 1.2.2021 r. podmioty takie mają obowiązki związane z obsługą EMCS2, t.j.:
• sporządzenie projektu e-DD i przesłania go do EMCS2 Systemu - nie później niż do 16. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym podatnik sprzedał objęte zwolnieniem od akcyzy wyroby węglowe;
• uzyskanie sprawdzonego pod względem kompletności i prawidłowości danych e-DD z nadanym numerem
referencyjnym - w terminie 47 dni od dnia dokonania sprzedaży tych wyrobów (nie ma w tym zakresie konieczności
uzyskiwania raportu odbioru).
Obowiązki te realizowane są na podstawie wystawianych faktur, zatem niezależnie od statusu nabywców bez
wątpienia faktury takie powinny być nadal stosowane. Zwłaszcza, że rola faktur rośnie, jej odbiór przez nabywcę sam

w sobie może stanowić oświadczenie o zużyciu wyrobów węglowych do celów zwolnienia (art. 31a ust. 3i AkcyzU).
Co ważne, istniała pewna kontrowersja odnośnie przepisów przejściowych w tym zakresie. Wszystko przez
niefortunne sformułowanie treści art. 12 ust. 2 ustawy z 10.12.2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 72, dalej: ZmAkcyzaU20). Ministerstwo Finansów przyznało jednak, że
d uże podmioty węglowe mogą odroczyć stosowanie nowych zasad aż do 1.2.2022 r. To ułatwienie (odroczenie
dostosowania biznesu do obsługi EMCS2) ale też elektronizacja ma swoje plusy (chociażby wspomniany wzrost
rangi faktury i ograniczenie zbierania oświadczeń, inna sprawa że na czas pandemii COVID-19 ten obowiązek i tak
jest zawieszony).
Wszystkie powyższe zawiłości nie zmieniają faktu, że tak duzi dostawcy węgla jak i pośredniczące podmioty
węglowe, które w poprzednim roku sprzedały do 30 mln kg wyrobów węglowych nadal wystawiają i będą wystawiać
faktury VAT do tych transakcji – również konsumentom. I tą pełną meandrów podatkowych trasą dochodzimy więc
być może do sedna sensu zadanego przez podatnika pytania.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 29.1.2021 r., 0114-KDIP1-3.4012.728.2020.1.KP,

Stanowisko Dyrektora KIS nie jest kontrowersyjne. Wydaje się bowiem niezaprzeczalne, że kod GTU_02 jest właściwy jedynie do dostaw paliw silnikowych. Węgiel do tej grupy się nie zalicza, toteż oznaczaniu GTU_02 nie podlega. Opisywana sprawa ma jeszcze jedne dno, m.in. dotyczące nowych warunków stosowania zwolnień z akcyzy ze względu na przeznaczenie dla dużych dostawców węglowych.