Kara z tytułu wadliwego transportu towaru jako koszt podatkowy

Kary umowne za wadliwość w zakresie zabezpieczenia, opakowania i dostarczenia towaru mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Spółka jawna prowadzi sprzedaż hurtową odzieży i obuwia, a także sprzedaż detaliczną z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi. W ramach tego dokonuje też wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów (WDT). Mając na celu zwiększenie obrotów, spółka zawarła z zagraniczną firmą B porozumienie w sprawie dodatków („Allowance Agreement”), zgodnie z którym B ma prawo do zwrotu spółce, na jej koszt, produktów, które są uszkodzone, wadliwe, niezadowalającej jakości, lub które nie nadają się do żadnych celów, których sprzedawca zażądał w momencie dostawy, nie są zgodne z ustalonymi specyfikacjami, gwarancjami, podlegają wycofaniu od konsumentów. Dostarczanie towaru wymaga od spółki przestrzegania restrykcyjnych wytycznych B w zakresie zabezpieczenia, opakowania i dostarczenia towarów. Spółka sprzedaje towary przez interfejs internetowy prowadzony przez B, na którym ma swoje konto sprzedawcy, tzw. seller central. Gdy dostarczony towar nie spełnia wytycznych, spółka jest obciążana przez B następującymi dodatkowymi opłatami (tzw. „chargebacks”).

Tematyka: kary umowne, wadliwy transport towaru, koszt podatkowy, opakowanie, dostawa

Kary umowne za wadliwość w zakresie zabezpieczenia, opakowania i dostarczenia towaru mogą być
zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Stan faktyczny
Spółka jawna prowadzi sprzedaż hurtową odzieży i obuwia, a także sprzedaż detaliczną z wyłączeniem handlu
pojazdami samochodowymi. W ramach tego dokonuje też wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów (WDT). Mając
na celu zwiększenie obrotów, spółka zawarła z zagraniczną firmą B porozumienie w sprawie dodatków („Allowance
Agreement”), zgodnie z którym B ma prawo do zwrotu spółce, na jej koszt, produktów, które są uszkodzone, wadliwe,
niezadowalającej jakości, lub które nie nadają się do żadnych celów, których sprzedawca zażądał w momencie
dostawy, nie są zgodne z ustalonymi specyfikacjami, gwarancjami, podlegają wycofaniu od konsumentów.
Dostarczanie towaru wymaga od spółki przestrzegania restrykcyjnych wytycznych B w zakresie zabezpieczenia,
opakowania i dostarczenia towarów.
Spółka sprzedaje towary przez interfejs internetowy prowadzony przez B, na którym ma swoje konto sprzedawcy,
tzw. seller central.
Gdy dostarczony towar nie spełnia wytycznych, spółka jest obciążana przez B następującymi dodatkowymi opłatami
(tzw. „chargebacks”):
1. About Overage PO Units - obciążenie zwrotne dotyczy produktów, które nie zostały zatwierdzone w zamówieniu,
natomiast zostały wysłane. Kwota obciążenia wynosi 0,50 £ za sztukę.
2. About Paper lnvoice - obciążenie dotyczy wysyłania faktur inną drogą niż przy użyciu metody zatwierdzonej
przez B - opcją elektroniczną. Kwota obciążenia wynosi 4 £ za fakturę papierową.
3. About ASN accuracy w powiadomieniu o wysyłce (ASN). Ważne jest, aby informacje podane w ASN były takie
same, jak potwierdzona ilość w zamówieniu zakupu. Kwota obciążenia wynosi 0,25 £ za jednostkę
z nieprawidłową zawartością ASN.
4. About Bagging Non-Compliance - obciążenie za produkt, który wymaga zapakowania w torbę, a nie został w nią
spakowany. Kwota obciążenia wynosi 0,50 £ za jednostkę.
5. About Bubble wrap Non-Compliance - obciążenie za produkty nieprawidłowo owinięte folią bąbelkową. Kwota
obciążenia wynosi 0,50 £ za jednostkę.
6. About Barcode Labelling Non-Compliance - obciążenie za niewidoczny kod kreskowy. Każdy produkt musi mieć
czytelny kod kreskowy połączony z ASIN. Kod kreskowy musi być widoczny i można go skanować na zewnątrz
opakowania produktu. Kwota obciążenia wynosi 0,30 £ za jednostkę.
7. About Boxing Non-Compliance - obciążenie za źle zabezpieczone produkty w pudełku - opakowania nie powinny
uszkodzić się podczas transportu. Kwota obciążenia wynosi 0,70 £ za sztukę.
8. About Taping Non-Compliance - obciążenie za źle zabezpieczone kartony do wysyłki (brak taśmy, luźne otwory).
Kwota obciążenia wynosi 0,30 £ za jednostkę.
9. About No Show - obciążenie, gdy przewoźnik nie pojawia się dla potwierdzonego przedziału dostawy
i sprzedawca nie anuluje z góry potwierdzonego terminu. Kwota obciążenia wynosi 425 £ za niezgodność.
10. About Late Booking ofImport Shipment - obciążenie za nieprzesłanie terminu rezerwacji - zlecenie importowe nie
na czas. Kwota tego obciążenia zwrotnego wynosi 3% kosztu produktu.
11. About Rejected Delivery - obciążenie za odrzucenie dostawy przez B ze względu na błędnie podane informacje
dotyczące przesyłki. Kwota obciążenia wynosi 425 £ za niezgodność.
12. About Late DelWery ofImport Documents - obciążenie za niedostarczenie dokumentów handlowych
wymaganych do wysyłki dostawcy. Kwota obciążenia wynosi 50 euro dziennie za zestaw dokumentów
(począwszy od 4 dnia) w przypadku frachtu morskiego lub 150 euro za zestaw dokumentów dziennie
z opóźnieniem w przypadku frachtu lotniczego.
13. About No PO Found on Carton - obciążenie za brak numeru zamówienia na kontenerze wysyłkowym. Kwota
obciążenia wynosi 8 £ za karton (paczkę).

14. About Carton Information Compliance - obciążenie za brak informacji o poziomie kartonu. Kwota obciążenia
wynosi 0,05 £ za sztukę.
15. About Cancellation Rate - obciążenie za odrzucenie złożonego przez B zamówienia, albo dlatego, że zaczęto
realizować zamówienie, które zostało złożone, ale nie można go zrealizować. Kwota obciążenia wynosi 10 euro /
8 £ za wydanie.
Spółka akceptuje wysokość opłat podczas obsługi interfejsu. Opłaty dodatkowe są potrącane przez B
z wynagrodzenia należnego spółce tytułem dostawy towarów, na podstawie wystawionych przez B not debetowych.
Spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy może zaliczać powyższe opłaty do kosztów
podatkowych. Zdaniem spółki, może.
Jednak Dyrektor KIS uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe.
Spółka zaskarżyła interpretację do sądu.
Stan prawny
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 PDOFizU nie stanowią kosztów uzyskania przychodów kary umowne i odszkodowania
„z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad
lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług”.
Stanowisko WSA w Łodzi
Sąd stwierdził, że organ nie kwestionuje związku ponoszonych opłat z osiąganiem przez spółkę przychodu, a więc
opiera swoje stanowisko wyłącznie na zastosowaniu art. 23 ust. 1 pkt 19 PDOFizU. Jednak przepis ten w powyższej
sytuacji nie może znaleźć zastosowania. Dotyczy on zdarzeń gospodarczych spowodowanych wadliwością towarów,
robót lub usług, będących przedmiotem działalności. Wada towaru jest więc w tym przypadku przyczyną eliminacji
wydatków z kosztów podatkowych. A wada towaru musi dotyczyć samego towaru. Wynika to bowiem z prawa
cywilnego, które powinno być tutaj uwzględniane, a które wyróżnia wady fizyczne oraz wady prawne. Wadą fizyczną
jest usterka samej rzeczy, która zmniejsza jej wartość lub użyteczność. Wada fizyczna ma miejsce także wówczas,
gdy rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewniano, albo jeżeli została kupującemu wydana w stanie
niezupełnym (art. 5561 KC). Natomiast wada prawna ma miejsce wówczas, gdy rzecz stanowi własność osoby
trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej (art. 556 3 KC). Tak więc art. 23 ust. 1 pkt 19 PDOFizU nie
obejmuje przypadków niewłaściwego wadliwego przygotowania wysyłki towaru, a tego dotyczą opłaty, o które pyta
spółka. Żaden z 15-u punktów (rodzajów opłat) nie dotyczy wady samego towaru. Nie mamy do tu czynienia
z uszkodzeniem, wadą bądź niezadawalającą jakością zamówionego towaru, lecz z dodatkowymi opłatami
dotyczącymi zabezpieczenia, opakowania i sposobu dostarczenia towarów.
Trzeba dodać, że art. 23 ust. 1 pkt 19 PDOFizU stanowi wyjątek od ogólnej definicji kosztów uzyskania przychodów
i jako taki winien być interpretowany ściśle.

Komentarz
Rozstrzygnięcie sądu jest oczywiście trafne. Niestety zakusy fiskusa, by art. art. 23 ust. 1 pkt 19 PDOFizU stosować
szerzej, niż wynika to z jego brzmienia, powtarzają się, wobec czego pamiętajmy, że zakusy te są bezpodstawne.
Każdy sąd zgodzi się z tym, że przepisu tego nie można wykładać rozszerzająco, czyli stosować do przypadków
niewymienionych wyraźnie w jego treści. Skoro więc przepis nie wymienia usterek dotyczących zabezpieczenia
opakowania i dostarczenia towaru (pomijając zwłokę w dostarczeniu), to do tych usterek stosowany być nie może.
I dotyczy to nie tylko specyficznych opłat ponoszonych przez bohaterkę kazusu.

wyrok WSA w Łodzi z 2.2.2021 r. I SA/Łd 629/20

Rozstrzygnięcie sądu jest oczywiście trafne. Niestety zakusy fiskusa, by art. art. 23 ust. 1 pkt 19 PDOFizU stosować szerzej, niż wynika to z jego brzmienia, powtarzają się, wobec czego pamiętajmy, że zakusy te są bezpodstawne. Każdy sąd zgodzi się z tym, że przepisu tego nie można wykładać rozszerzająco, czyli stosować do przypadków niewymienionych wyraźnie w jego treści. Skoro więc przepis nie wymienia usterek dotyczących zabezpieczenia opakowania i dostarczenia towaru (pomijając zwłokę w dostarczeniu), to do tych usterek stosowany być nie może. I dotyczy to nie tylko specyficznych opłat ponoszonych przez bohaterkę kazusu.