GTU_10: kiedy budowla a kiedy usługa budowlana

Nowe zasady ewidencji w formacie pliku JPK_V7 obowiązują od 1.10.2020 r. wraz z wejściem w życie art. 109 ust. 3b ustawy o VAT. Oznaczenie GTU_10 dla dostaw budynków i usług budowlanych budzi wiele wątpliwości interpretacyjnych. Publikacja omawia interpretację dotyczącą świadczenia kompleksowego wykonania podtorza suwnicy GUS klasyfikowanego jako roboty budowlane związane z budową dróg szynowych i kolei podziemnej.

Tematyka: GTU_10, JPK_V7, interpretacja indywidualna, roboty budowlane, kompleksowe wykonanie, MPP, podzielona płatność, Ministerstwo Finansów, zmiany przepisów, ewidencja sprzedaży

Nowy ład omija póki co ewidencję JPK. Przymiarki do zmiany tych niedoskonałych przepisów utknęły
w martwym punkcie. Co jednak nie dziwi, biorąc pod uwagę, że Ministerstwo Finansów ma na podorędziu
pakiet znacznie szerzej skrojonych zmian w przepisach podatkowych. Problemy interpretacyjne zatem
pozostają. Kolejna interpretacja dotycząca oznaczenia GTU_10 potwierdza tę zasadę.
Od 1.10.2020 r, czyli wraz z wejściem w życie art. 109 ust. 3b ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j.
Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm., dalej: VATU), zaczęły obowiązywać nowe zasady prowadzenia przez podatników
VAT ewidencji w formacie pliku JPK_V7. Kluczowe są w tym zakresie przepisy rozporządzenia Ministra Finansów,
Inwestycji i Rozwoju z 18.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach
podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2019 r. poz. 1988, dalej:
SzczegZakrDanDeklR).
W ostatnich miesiącach światło dzienne ujrzało wiele interpretacji indywidualnych Dyrektora KIS, wydawanych na
kanwie tych właśnie przepisów. Dyrektor KIS wypowiadał się już kilkukrotnie na temat § 10 ust. 3 pkt 1 lit. j
SzczegZakrDanDeklR i wynikającego zeń oznaczenia GTU_10 właściwego dla dostaw budynków, budowli i gruntów.
Niektóre z prezentowanych przez fiskusa stanowisk są bardzo groteskowe (np. próba konstatacji, że dostawa lokalu
również podlega oznaczeniu, zob. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 8.2.2021 r., 0112-
KDIL3.4012.688.2020.2.MS,
). Inne są mniej kontrowersyjne, co nie znaczy jednak, że dają podatnikom pełną
ochronę. Oto przykład.
Czego dotyczy sprawa?
Podatnik zajmuje się kompleksowym wykonawstwem, dostawą, sprzedażą oraz montażem wielkoformatowych
urządzeń przemysłowych, w tym w szczególności suwnic, dźwigów oraz mniejszych urządzeń o podobnym
przeznaczeniu. Przedmiotem omawianej interpretacji jest świadczenie polegające na budowie lub modyfikacji
podtorza. Podtorze to konstrukcja stalowa, po której porusza się suwnica – wraz z ewentualnymi słupami stalowymi
albo fundamentami. Podtorze składa się z belki stalowej, która montowana jest na fundamencie lub konstrukcji
słupowej, natomiast na belce stalowej montowane są szyny, po których porusza się suwnica. Podtorze jednak to więc
dwa zasadnicze elementy - belka stalowa oraz szyny/szynoprzewód.
Każdorazowa dostawa wraz z usługą montażu realizowana jest przez podatnika na indywidualne zamówienie.
Wykonanie i montaż podtorza suwnicy GUS klasyfikuje jako „roboty budowlane związane z budową dróg szynowych
i kolei podziemnej”. Zawierane przez podatnika umowy przewidują kompleksowe wykonanie całego świadczenia
polegającego na wykonaniu podtorza oraz zaprojektowaniu, skonstruowaniu, dostawie i montażu suwnicy. Cena
ustalona umową obejmuje całość świadczenia, bez podziału na wykonanie i dostawę suwnicy oraz usługę montażu
suwnicy, wykonania podtorza i ewentualnych fundamentów.
Podatnik nabrał wątpliwości, czy świadczenie w zakresie kompleksowego wykonania podtorza powinno podlegać
w ewidencji sprzedaży oznaczeniu kodem GTU_10.
Dyrektor KIS wydał w tym zakresie interpretację indywidualną z 11.5.2021 r., 0111-KDIB3-1.4012.57.2021.2.KO,
. Na start stwierdził w ślad za podatnikiem, że wykonanie i montaż podtorza suwnicy klasyfikowane jest
w PKWiU jako „roboty budowlane związane z budową dróg szynowych i kolei podziemnej”. Nie omieszkał też
zauważyć, że sam podatnik wskazał, że podtorze nie stanowi budynku ani budowli w rozumieniu przepisów prawa
budowlanego.
Usługi budowlane nie zostały natomiast wymienione w § 10 ust. 3 SzczegZakrDanDeklR, zawierającym listę towarów
i usług, do których mają zastosowanie symbole GTU. Istotne jest, że wymieniona w rozporządzeniu lista oznaczeń
GTU ma charakter zamknięty i tylko wymienione przez ustawodawcę dostawy lub usługi podlegają obligatoryjnemu
oznaczaniu w ewidencji wskazanymi w tam kodami. A skoro tak, świadczenia realizowane przez podatnika nie
podlegają oznaczaniu kodem GTU_10.

Komentarz
Omawiana interpretacja to kolejny przykład iluzji ochrony. Wszystko dlatego, że podatnik w opisie stanu faktycznego
sam stwierdza fakt, którego potwierdzenia tak naprawdę oczekuje od fiskusa. A fiskus dzięki temu może wydać
pozornie korzystną interpretację. Niestety, w przypadku ewentualnej kontroli podatkowej można wyobrazić sobie, że
organ podatkowy podejdzie do faktów inaczej niż wynika to z opisu. A wtedy moc ochronna interpretacji nie ma
zastosowania.
Co ciekawe, w tym wypadku Dyrektor KIS nie musiał nawet podatnika specjalnie prowokować do wyznań odnośnie

samodzielnej klasyfikacji swoich świadczeń. Ten sam wskazał, że świadczy usługi budowlane a nie dostarcza
budowlę. Szkoda, bo jednocześnie kwestia ewentualnej dostawy budowli mogłaby zostać rozstrzygnięta. Podatnik
podnosi bowiem, że podtorze, na które składa się belka stalowa oraz szyna, nie stanowi budynku ani budowli
w rozumieniu prawa budowlanego. Inna sprawa, że poza klasyfikacją GTU te rozróżnienie ma dla podatnika mniejsze
znaczenie. Ale może skorzystałby zeń nabywca – np. w kontekście refleksji odnośnie opodatkowania podatkiem od
nieruchomości… ale może wybiegamy jednak za daleko od tematu.
Przypomnijmy, że omawiany przepis SzczegZakrDanDeklR ma w założeniu Ministerstwa Finansów ulec zmianie.
Zgodnie z doprecyzowaniem brzmienia, oznaczenie GTU_10 ma dotyczyć dostaw budynków, budowli i gruntów oraz
ich części i udziałów w prawie własności, a także odnoszących się do nich czynności, o których mowa w art. 7 ust. 1
VATU. Proces zmian utknął jednak nieco i od dwóch miesięcy niewiele się w zakresie prac nad nowymi przepisami
zadziało. Nie będą więc stosowane do rozliczeń już za kwiecień 2021 r. (tak pierwotnie zakładano).
Skoro jednak „usługi budowlane”, to podatnik powinien pamiętać o oznaczeniu „MPP”. O ile oczywiście, wartość
wynikająca z faktury przekroczy 15.000 PLN. Mechanizm podzielonej płatności też czekają zmiany, i to być może
dość – nomen omen – fundamentalne. Na gruncie samej ewidencji sprzedaży, pomysłem Ministerstwa Finansów jest
stosowanie oznaczenia „MPP” również do fakultatywnego split payment. Pomysł to zupełnie niezrozumiały.
Wyobraźmy sobie, że ujmujemy w ewidencji zakupu fakturę, co do której obowiązku MPP nie ma. Ale chcemy ją
zapłacić MPP, tyle że za 30 dni (bo wtedy mija termin płatności). Czy to oznacza, że tak sprzedawca (skąd miałby
wiedzieć?!) jak i nabywca (jak miałby zidentyfikować?!) powinni stosować oznaczenie? Jest szansa, że Ministerstwo
Finansów z tego pomysłu się wycofa.
Ale w zakresie MPP jest jeszcze znacznie szerszy kontekst. Gruchnęła niedawno informacja, że resort wystąpił do
Komisji Europejskiej o… obowiązkowe stosowanie MPP w przypadku wszystkich rozliczeń B2B. To byłaby
prawdziwa rewolucja. Przy której problemy odnośnie ewidencji JPK straciłyby na znaczeniu. Ale pojawiłyby się inne,
chyba znacznie poważniejsze (z płynnością finansową na czele). Pożyjemy, zobaczymy. Będzie się jednak działo.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 11.5.2021 r., 0111-KDIB3-1.4012.57.2021.2.KO,

Przepis o oznaczeniu GTU_10 ma ulec zmianie, ale prace w tej kwestii utknęły. W kontekście usług budowlanych podatnik powinien pamiętać o oznaczeniu 'MPP' przy wartości faktury powyżej 15.000 PLN. Planowane zmiany w mechanizmie podzielonej płatności mogą wprowadzić istotne rewolucje w rozliczeniach podatkowych.