Zysk spółki osobowej przekształconej w kapitałową jako przychód z kapitałów pieniężnych

W publikacji omawiana jest kwestia opodatkowania wypłaty zysku przez spółkę z o.o., który został wypracowany przez spółkę cywilną przed przekształceniem. Sąd uznał, że wypłata ta podlega opodatkowaniu jako przychód z kapitałów pieniężnych, co spotkało się z niezgodnością stanowiska spółki. Artykuł analizuje argumenty przedstawione przez obie strony oraz interpretację prawa podatkowego w tej sprawie.

Tematyka: spółka osobowa, spółka kapitałowa, przekształcenie spółki, zysk spółki, przychód z kapitałów pieniężnych, interpretacja podatkowa, opodatkowanie wypłaty zysku, prawo podatkowe, Wyrok WSA, podwójne opodatkowanie, neutralność podatkowa

W sytuacji, w której spółka cywilna zostaje przekształcona w spółkę z o.o., po czym następuje wypłata przez
spółkę z o.o. zysku wygenerowanego jeszcze przez spółkę cywilną, wypłata ta podlega - zdaniem sądu -
opodatkowaniu jako przychód z kapitałów pieniężnych.
Stan faktyczny
Spółka cywilna została przekształcona w spółkę z o.o. Po przekształceniu udziałowcami spółki z o.o. są jedynie
wszyscy wspólnicy spółki cywilnej. W bilansie otwarcia spółki przekształconej zostały ujęte także niepodzielone zyski
wspólników spółki cywilnej z lat ubiegłych. Spółka z o.o. zamierza w przyszłości podjąć uchwałę o wypłacie
niepodzielonego zysku z lat ubiegłych, wypracowanego przez spółkę cywilną, swoim udziałowcom, a zarazem byłym
wspólnikom spółki cywilnej. Podjęcie tej uchwały nie będzie wiązać się ze zmniejszeniem ilości albo wartości
udziałów udziałowców w spółce z o.o. oraz nie wpłynie na zakres ich prawa do udziału w zyskach tej spółki.
Spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy osiągnięty przez spółkę cywilną zysk
(widniejący w bilansie spółki przekształconej), opodatkowany podatkiem PIT w ramach działalności spółki cywilnej,
czyli na poziomie wspólników, będzie podlegać opodatkowaniu w chwili jego wypłaty udziałowcom spółki z o.o.
Zdaniem spółki nie będzie, ze względu na fakt jego wcześniejszego opodatkowania.
Organ interpretujący uznał, że stanowisko spółki jest nieprawidłowe. Zdaniem organu wypłacone środki będą
stanowiły dla wspólników spółki z o.o. przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.
Stan prawny
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. „dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób
prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału” - art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od
osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426; dalej: PDOFizU).
Stanowisko WSA w Białymstoku
Sąd uznał, że stanowisko organu jest prawidłowe, wobec czego oddalił skargę spółki. Zdaniem sądu przez dochód
(przychód) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 4 PDOFizU należy rozumieć
wszelkie przysporzenia, jakie powstają w następstwie posiadanych przez podatnika praw do udziału w zyskach
osoby prawnej i które faktycznie zostały przez niego osiągnięte. Wobec powyższego, podstawą prawną uzyskania
przychodu z tego źródła jest tytuł prawny do kapitału osoby prawnej i nie ma znaczenia, czy środki te pochodzą
z zysków tej osoby prawnej.

Komentarz
Wspólników spółki - bohaterki niniejszego kazusu spotkała przykrość w postaci dwukrotnego opodatkowania tej
samej masy majątkowej. Najpierw od zysku wypracowanego przez spółkę cywilną odprowadzili PIT jako wspólnicy tej
spółki (przypomnijmy, że PIT od zysku spółki osobowej jest pobierany od jej wspólników niezależnie od tego, czy
spółka wypłaciła przysługujące wspólnikom udziały w zysku). Potem - jak chce tego Dyrektor KIS oraz WSA
w Warszawie - należy pobrać PIT od wspólników spółki z o.o., ale tym razem źródłem przychodu nie jest już
działalność gospodarcza (prowadzona w formie spółki cywilnej), lecz kapitały pieniężne. Stanowisko to uznajemy za
nietrafne z dwóch względów.

Po pierwsze, przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 PDOFizU nakazuje pobieranie podatku od udziału w zysku osoby prawnej
(tu: spółki z o.o.), a przecież w kazusie chodzi o zysk spółki cywilnej, która osobą prawną nie jest.

Po drugie, jeśli nawet powyższą tezę uznać za wątpliwą, to wchodzi w grę wykładnia celowościowa, w myśl której
nie powinno się interpretować przepisów tak, by w efekcie dochodziło do podwójnego opodatkowania. Innymi słowy,
rozstrzygnięcie sądu uważamy za niezgodne zarówno z literą, jak i z duchem prawa. Mamy więc nadzieję, że skarga
kasacyjna, którą zapewne spółka wniesie, okaże się skuteczna i NSA przyzna spółce rację. Tym bardziej, że istnieją
orzeczenia przyjmujące neutralność podatkową wypłaty przez spółkę kapitałową zysku wygenerowanego przez jej
poprzedniczkę - spółkę osobową (zob. np. wyrok WSA w Poznaniu z 25.08.2020 r., I SA/Po 270/20,
). Są też
orzeczenia zakładające neutralność podatkową wypłaty z zysku w podobnej sytuacji, w której spółka kapitałowa
powstaje w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej (zob. np. wyrok WSA w Kielcach

z 17.12.2020 r., I SA/Ke 382/20,
i wyrok WSA w Gliwicach z 18.11.2020 r., I SA/Gl 869/20,
).

Z praktycznego punktu widzenia zwróćmy uwagę na to, że wspólnicy trochę w sprawie zaspali. Złożyli bowiem
wniosek o interpretację już po przekształceniu, a więc w momencie, gdy - jeśli przyjąć rozstrzygnięcie sądu - mleko
się już wylało. Gdyby natomiast wnieśli o interpretację przed przekształceniem i - załóżmy - prawomocnie ją przegrali,
to mieliby czas na ewentualną wypłatę zysków przed przekształceniem. Tak więc do powiedzenia: kto pyta, nie
błądzi, możemy dodać drugie: jeśli masz spytać, lepiej spytaj wcześniej niż później.

Wyrok WSA w Białymstoku z 5.5.2021 r., I SA/Bk 165/21

Wyrok WSA w Białymstoku potwierdza, że wypłata zysku przez spółkę z o.o. stanowi przychód z kapitałów pieniężnych dla udziałowców. Autorzy komentują decyzję sądu, wskazując na problem podwójnego opodatkowania oraz zasadność interpretacji prawa podatkowego. Przedstawiają także konsekwencje praktyczne dla wspólników spółki oraz sugestie dotyczące postępowania w podobnych sytuacjach.