Podatek u źródła za korzystanie z chmury informatycznej

Korzystanie z informatycznej chmury nie generuje podatku u źródła za samo udostępnienie miejsca składowania danych. Jednakże, kwestia opodatkowania pojawia się w przypadku chmury obliczeniowej, której przetwarzanie danych podlega opodatkowaniu. Artykuł omawia interpretację organu podatkowego w kontekście usługi dostępu do chmury internetowej oraz stanowisko WSA w Poznaniu w sprawie podatku u źródła.

Tematyka: podatek u źródła, chmura informatyczna, usługi dostępu do chmury, interpretacja podatkowa, WSA Poznań, urządzenie przemysłowe, podatek u źródła za usługi zagraniczne, hosting zagraniczny, nowe technologie

Korzystanie z informatycznej chmury nie jest użytkowaniem urządzenia przemysłowego. W konsekwencji
należności za samo jej udostępnienie jako miejsca składowania danych nie jest objęte podatkiem u źródła.
Podatek ten wchodzi w grę dopiero wtedy, gdy chmura jest chmurą obliczeniową, bo wtedy zachodzi już
przetwarzanie danych.
Stan faktyczny
Spółka działająca w branży stolarstwa i ciesielstwa funkcjonuje w ramach grupy kapitałowej, do której należy również
podmiot będący rezydentem podatkowym Niemiec (dalej: RN). Na potrzeby prowadzonej działalności spółka nabywa
za wynagrodzeniem od RN prawo do używania oprogramowania (licencje), przykładowo systemu księgowego.
Oprogramowanie to zostało pozyskane przez RN od zewnętrznego dostawcy. Poza zakupem licencji spółka ponosi
na rzecz RN również koszty świadczonych na jej rzecz usługi typu helpdesk oraz usługi dostępu do chmury
internetowej. Usługi typu helpdesk są związane z bieżącym utrzymaniem i aktualizacją wykorzystywanego
oprogramowania, a także ze świadczeniem usług związanych z ogólną obsługą informatyczną spółki. Z kolei
przedmiotem usługi dostępu do chmury jest dostęp do gromadzonych danych, aplikacji i innych zasobów
informatycznych zlokalizowanych na wielu serwerach, w wielu miejscach, dostępnych wirtualnie, za pośrednictwem
przeglądarki www. Dzięki usłudze chmury pliki nie są przechowywane na lokalnych dyskach, a bezpośrednio na
zdalnych serwerach zewnętrznego dostawcy. Usługa nabywana przez spółkę polega na dostępie do danych - dane
nie są w żaden sposób modyfikowane na platformie (w chmurze). Nabywane usługi typu helpdesk oraz dostępu do
chmury internetowej nie obejmują udzielania licencji na oprogramowanie.
Spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy płatności za prawo do korzystania z usługi
dostępu do chmury internetowej ponoszone przez spółkę na rzecz RN są objęte obowiązkiem pobrania podatku
u źródła. Zdaniem spółki, odpowiedź jest przecząca, a więc na spółce nie ciążą obowiązki płatnika z tytułu tych
wypłat.
Organ interpretujący uznał, że stanowisko spółki jest nieprawidłowe. Zdaniem organu, usługa dostępu do chmury
internetowej, choć nie jest usługą przetwarzania danych, to jednak polega na korzystaniu z urządzenia
przemysłowego, wobec czego RN uzyskuje należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia
przemysłowego, a te są objęte obowiązkiem pobrania podatku u źródła, czyli w Polsce.
Stan prawny
Polska firma wypłacająca należności podmiotom zagranicznym (nierezydentom) często, ale nie zawsze,
zobowiązana jest pobrać od nich zryczałtowany podatek, nazywany podatkiem u źródła. Lista usług świadczonych
przez nierezydenta a objętych podatkiem u źródła określona jest w art. 21 ust. 1 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku
dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406; dalej: PDOPrU). Przepis art. 21 ust. 1 pkt 1 PDOPrU
zobowiązuje do pobrania 20% zryczałtowanego podatku w przypadku przychodów (nierezydenta) m.in. za
użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, a art. 21 ust. 1 pkt 2a PDOPrU - z tytułu usług
przetwarzania danych.
Stanowisko WSA w Poznaniu
Sąd przyznał rację spółce i zaskarżoną interpretację uchylił. Uzasadnienie zaczął od spostrzeżenia, że ani
podatkowa umowa polsko-niemiecka, ani polska ustawa nie zawierają definicji pojęcia "urządzenie przemysłowe".
W takiej sytuacji należy odwołać się do definicji potocznej - słownikowej. Wyraz „urządzenie” występuje w słownikach
znaczeniu: „przedmiotu o złożonej konstrukcji, wykonującego lub ułatwiającego określoną pracę”, „mechanizmu bądź
zespołu mechanizmów, niekiedy bardzo skomplikowanych technicznie, służących do wykonywania określonych
czynności, pełniących jakąś funkcję”. Wyraz „przemysłowy” oznacza „związany z przemysłem, używany, stosowany
w przemyśle”. Z kolei wyraz „przemysł” oznacza „działalność polegającą na produkcji towarów określonego rodzaju
na dużą skalę przy użyciu maszyn”.
Natomiast zastosowanie komputera jest bardzo szerokie i nie ogranicza się do przemysłu. Komputer nie spełnia
zadań przemysłowych, o ile nie jest powiązany z urządzeniem przemysłowym, biorącym udział w procesie produkcji.
Komputery będące systemami wbudowanymi i sterujące urządzeniami wykorzystywanymi w przemyśle mogą być
częścią składową urządzenia przemysłowego. Stąd też w każdej sprawie trzeba ustalić, jaką funkcję spełnia
komputer w konkretnym układzie, a więc uwzględniać aspekt funkcjonalny.
Niewątpliwie zdecydowana większość sprzętów komputerowych nie jest przeznaczona do działalności produkcyjnej,
tylko pełni funkcję biurową lub administracyjną. Komputer służący do pracy księgowego czy pracownika

administracyjnego nie wypełnia definicji urządzenia przemysłowego, gdyż zakres wykonywanych na nim czynności
jest zupełnie odmienny od funkcji produkcyjnych. Usługa udostępnienia miejsca oraz zasobów serwera w postaci
wirtualnej przestrzeni pamięci komputerowej (chmury) wyklucza więc zakwalifikowanie takiej usługi jako oddania do
użytkowania urządzenia przemysłowego.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie wynika, aby opisana usługa dostępu do chmury była
wykorzystywana przez spółkę w procesie produkcji drewnopodobnych prefabrykatów budowlanych. W związku z tym
należy przyjąć, że w świetle przedstawionego stanu faktycznego opisane urządzenie w zakresie funkcjonalnym nie
jest urządzeniem przemysłowym, gdyż nie jest przeznaczone do procesu produkcji spółki, a służy do
przechowywania i gromadzenia danych, aplikacji i innych zasobów informatycznych.
Od powyższej sytuacji należy odróżnić natomiast usługę chmury obliczeniowej, której funkcjonalność bywa znacznie
szersza niż samo przechowywanie danych. Taka usługa może bowiem podlegać opodatkowaniu podatkiem u źródła
w Polsce jako usługa przetwarzania danych, o której mowa wart. 21 ust. 1 pkt 2a PDOPrU. Z takim przypadkiem nie
mamy jednak do czynienia w realiach rozpoznawanej sprawy.

Komentarz
Nowe technologie, to zawsze nowe problemy interpretacyjne. Choćby taka wirtualna chmura. Słusznie sąd nie uznał
jej za urządzenie przemysłowe i równie słusznie wskazał, że w przypadku chmury obliczeniowej podatek u źródła
należy już pobrać. Możemy się tylko obawiać, że rozróżnienie między chmurą magazynem a chmurą przetwarzającą
dane może nastręczać trudności.
Na kanwie technologii komputerowej daje się zauważyć, że fiskus z rozmachem interpretuje pojęcie urządzenia
przemysłowego, mając oczywiście na celu pobieranie podatku u źródła. Innym, pokrewnym do opisanego wyżej,
przykładem są spory dotyczące usług hostingowych. Na szczęście dla podatników, którzy korzystają z zagranicznego
hostingu, sądy jednolicie stoją na stanowisku, że usługa hostingowa nie oznacza użytkowania urządzenia
przemysłowego (zob. np. wyrok WSA w Warszawie z 18.3.2021 r., III SA/Wa 1936/20,
).

Wyrok WSA w Poznaniu z 2.6.2021 r., I SA/Po 96/21,

Sąd w Poznaniu uchylił interpretację organu podatkowego, uzasadniając, że usługa dostępu do chmury internetowej nie kwalifikuje się jako użytkowanie urządzenia przemysłowego. Rozróżnia on również usługę chmury obliczeniowej, która może być opodatkowana podatkiem u źródła. Nowe technologie generują nowe wyzwania interpretacyjne, zwłaszcza w kontekście podatkowym.