Ryczałt na używanie samochodu prywatnego do celów służbowych a PIT

Kwoty ryczałtowego zwrotu wydatków za używanie przez pracowników prywatnych samochodów osobowych do celów służbowych nie stanowią przychodu po stronie pracowników. Pracodawca zleca niektórym pracownikom wykonywanie obowiązków służbowych wymagających przemieszczania się w terenie wskazanym jako ich stałe miejsce pracy. Zwrot kosztów tych jazd lokalnych następuje po złożeniu pisemnego oświadczenia o używaniu pojazdu do celów służbowych w danym miesiącu i ma formę miesięcznego ryczałtu ustalonego zgodnie z obowiązującymi przepisami. Organ interpretujący stwierdził, że kwoty te stanowią przychód podlegający opodatkowaniu.

Tematyka: ryczałt, samochód prywatny, cel służbowy, PIT, zwrot kosztów, prawo podatkowe, wyrok sądu

Kwoty ryczałtowego zwrotu wydatków za używanie przez pracowników prywatnych samochodów osobowych
do celów służbowych nie stanowią przychodu po stronie pracowników.
Stan faktyczny
Pracodawca, funkcjonujący w sferze finansów publicznych, zleca niektórym pracownikom wykonywanie obowiązków
służbowych wymagających przemieszczania się w terenie wskazanym jako ich stałe miejsce pracy. Pracodawca
zawiera więc z tymi pracownikami umowy w sprawie korzystania z prywatnego samochodu pracownika dla celów
służbowych. W umowie określa się zlecenie używania samochodu prywatnego do celów służbowych oraz miesięczny
limit przebiegu kilometrów na jazdy lokalne w granicach administracyjnych miasta. Pracownicy nie wyjeżdżają poza
obszar wskazany jako ich stałe miejsce pracy. Wyjazdy nie spełniają definicji podróży służbowych. Zwrot kosztów
tych jazd lokalnych następuje po złożeniu pisemnego oświadczenia o używaniu pojazdu do celów służbowych
w danym miesiącu i ma formę miesięcznego ryczałtu ustalonego zgodnie z obowiązującymi w sferze finansów
publicznych przepisami w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do
celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy.
Pracodawca złożył wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy otrzymywane przez pracowników kwoty
z tytułu zwrotu kosztów używania pojazdów prywatnych do celów służbowych stanowią podlegający opodatkowaniu
przychód pracowników. Zdaniem pracodawcy, nie stanowią.
Jednak organ interpretujący stwierdził, że powyższe kwoty stanowią przychód podlegający opodatkowaniu
i niekorzystający ze zwolnienia z PIT, które ma wąski zakres.
Stan prawny
Za przychody ze stosunku pracy uważa się przede wszystkim wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne (art. 12 ust. 1
ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm., dalej:
PDOFizU)).
Zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika dla
potrzeb zakładu pracy korzysta ze zwolnienia z PIT, ale tylko wtedy, gdy zwrot tych kosztów przewidziany jest przez
ustawy szczególne (art. 21 ust. 1 pkt 23b PDOFizU). Dotyczy to np. pracowników leśnych oraz pracowników Poczty
Polskiej, a nie dotyczy zwykłych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
Stanowisko WSA w Gdańsku
Sąd przyznał rację pracodawcy, a więc uchylił zaskarżoną interpretację. W ocenie sądu zwrot kosztów korzystania
przez pracownika z samochodu prywatnego dla celów pracodawcy winien być neutralny podatkowo, albowiem
pracownik nie uzyskuje żadnej realnej korzyści majątkowej, a jedynie zwrot kosztów jakie poniósł, używając swojego
prywatnego samochodu do celów służbowych. Należności wypłacane pracownikowi tytułem zwrotu ponoszonych
przez niego wydatków nie zwiększają jego majątku. Stanowią jedynie wyrównanie uszczerbku majątkowego. Za
przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotu wydatków.
Do ponoszenia kosztów związanych ze świadczeniem pracy przez pracownika zasadniczo zobowiązany jest
pracodawca. W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym to pracownicy, używając swoich prywatnych pojazdów na
cele pracodawcy, w istocie dokonują świadczenia na rzecz pracodawcy. Zwrot kosztów otrzymany za to świadczenie
nie jest zatem dla pracownika wypłatą pieniężną w rozumieniu art. 12 ust. 1 PDOFizU.
Sąd wyraźnie zaznaczył, że powyższe stanowisko nie dotyczy dojazdów pracowników z pracy i do pracy.

Komentarz
Poruszana tu kwestie jest rozbieżnie rozstrzygana w orzecznictwie sądów administracyjnych. Mamy więc grupę
orzeczeń zgodnych z powyższym wyrokiem i mamy mniej więcej taką samą liczebnie grupę wyroków podzielających
pogląd fiskusa. Ważną rolę w tym sporze odgrywa podejście do art. art. 21 ust. 1 pkt 23b PDOFizU. Pogląd korzystny
dla podatników abstrahuje od tego przepisu na podstawie twierdzenia, że skoro w danej sytuacji nie występuje
przychód w ogóle, to nie ma potrzeby, czy wręcz możliwości badania, czy wchodzi w grę zwolnienie przychodu z PIT
(bo nie ma czego zwalniać). Pogląd przeciwny bazuje na tezie, że skoro ustawodawca zwalnia w niektórych
przypadkach omawiane wypłaty, to znaczy, że traktuje je jako przychód, który pozwala zwalniać z PIT tylko wtedy,
gdy zwrot wydatków przewidziany jest w ustawie szczególnej, a więc – a contrario – nie pozwala zwalniać
w pozostałych przypadkach.

Wobec powyższej rozbieżności przykro nam, że musimy pozostawić czytelników w poczuciu niepewności prawnej,
ale pragniemy przypomnieć, że nie zabija się posłańców, nawet jeśli przynoszą złe wieści. Dodajmy tylko, że
okoliczność, iż pracodawca w niniejszym kazusie funkcjonuje w sferze finansów publicznych, nie ma żadnego
znaczenia. Wszyscy pracodawcy (pomijając Pocztę Polską i Lasy Państwowe) jadą tu na tym samym wozie, a tylko
nie wiadomo, w którą stronę on w danym przypadku skręci.

Wyrok WSA w Gdańsku z 13.7.2021 r., I SA/Gd 425/21,

Sąd wyraźnie zaznaczył, że pracownik używając swojego samochodu prywatnego dla celów pracodawcy nie uzyskuje realnej korzyści majątkowej, a zwrot kosztów stanowi jedynie wyrównanie uszczerbku majątkowego. Kwestia zwrotu kosztów za korzystanie z pojazdu prywatnego dla celów służbowych pozostaje przedmiotem sporów i interpretacji.