Preparaty smarowe: stawka akcyzy 0 zł dla wybranych, dla pozostałych formalizm

Opodatkowanie akcyzą preparatów smarowych przeszło istotny lifting, a część z nich nadal korzysta z preferencyjnej stawki 0 zł. Stawki akcyzy na wyroby energetyczne nie dotyczą smarów plastycznych przeznaczonych do celów innych niż opałowe. Klasyfikacja preparatów smarowych dla celów akcyzy może być kluczowa dla wielu branż, np. dla obróbki skór. Interpretacje indywidualne Dyrektora KIS potwierdzają zastosowanie stawki 0 zł dla smarów plastycznych w konkretnych przypadkach.

Tematyka: preparaty smarowe, akcyza, stawka 0 zł, smary plastyczne, klasyfikacja, interpretacja indywidualna, Dyrektor KIS, zwolnienie, warunki formalne, oleje smarowe

Opodatkowanie akcyzą preparatów smarowych przeszło jakiś czas temu dość istotny lifting. Ograniczona
część tego rodzaju wyrobów może nadal korzystać z preferencji w postaci stawki 0 zł. To ważne, bowiem
alternatywne zwolnienie z akcyzy ze względu na przeznaczenie preparatów smarowych obwarowane jest
szeregiem warunków. A stopień sformalizowania tych warunków tylko rośnie (CRPA, obowiązkowe składanie
deklaracji akcyzowych to najnowsze przykłady tego rodzaju).
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 11 lit. c ustawy z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 722 ze zm.;
dalej: AkcyzU), stawki akcyzy na wyroby energetyczne wynoszą dla preparatów smarowych objętych pozycją CN
3403 1180,00 zł/1000 litrów. Jednak stawki tej nie stosuje się do smarów plastycznych objętych tą pozycją. Smarów
plastycznych próżno zaś szukać w odmętach załącznika 2 do AkcyzU. Oznacza to, że jeśli są one przeznaczone do
celów innych niż opałowe, jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników spalinowych albo jako
dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, to stawka akcyzy wynosi w ich przypadku okrągłe 0 zł.
Pojawia się więc ważne pytanie: które preparaty smarowe można uznać za smary plastyczne? Z punktu widzenia
skutków na gruncie podatku akcyzowego znaczenie takiego rozróżnienia jest kolosalne. Problem klasyfikacji
preparatów smarowych dla celów akcyzy jest dość charakterystyczny np. dla branży obróbki skór, w ramach której
wykorzystywanie smarów plastycznych jest powszechne (w tym m.in. do natłuszczania skór w zakładach
garbarskich). Z zasady, Dyrektor KIS potwierdza stosowanie stawki akcyzy w wysokości 0 zł w takich przypadkach
(tak np. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 26.5.2021 r., 0111-KDIB3-3.4013.48.2021.2.WR,
;
interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 30.4. 2021 r., 0111-KDIB3-3.4013.15.2021.3.WR). Problem dotyczyć
może jednak także innych branż, bardziej kojarzonych z akcyzą jako taką.
Czego dotyczyła sprawa
Podatnik prowadzi działalność w zakresie produkcji drutów i wyrobów z drutu. W jej ramach, dokonuje
wewnątrzwspólnotowego nabycia preparatów ciągarskich w postaci proszków ciągarskich i emulsji ciągarskich,
stosowanych w procesie przeciągania walcówki. Nabywane towary sklasyfikowane są pod kodem CN 3403 99 00.
Preparaty ciągarskie nabywane przez podatnika dzielą się na smary do ciągnienia na sucho, do ciągnienia na mokro
oraz smary półsuche, o konsystencji pośredniej między smarami stałymi a emulsjami (tzw. pasty ciągarskie).
Główne zadania pełnione z punktu widzenia technologii produkcji przez preparaty ciągarskie to zmniejszanie tarcia
między drutem ciągnionym a materiałem ciągadła, zapobieganie silnemu przywieraniu drutu ciągnionego do
powierzchni ciągadła, ułatwianie odkształcenia drutu przy przejściu przez ciągadło, itp. Są więc one przeznaczone do
celów innych niż na cele napędowe lub opałowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, albo oleje
smarowe do silników do produkcji paliw silnikowych lub olejów smarowych do silników. Nabywane produkty podatnik
zużywa na terenie swojego zakładu produkcyjnego, podczas procesu przeciągania walcówki stalowej i produkcji
drutów stalowych z tej walcówki. Produkty te nie podlegają dalszej odsprzedaży.
W obliczu tak przedstawionego stanu faktycznego podatnik zastanawia się, czy nabywane preparaty smarowe mogą
korzystać ze stawki akcyzy w wysokości 0 zł.
Stanowisko organu
Wydając interpretację indywidualną z 5.2.2021 r., 0111-KDIB3-3.4013.219.2020.2.MAZ,
, Dyrektor KIS uznał,
że nabywane wewnątrzwspólnotowo preparaty ciągarskie, klasyfikowane do kodu CN 3403 99 00, są wyrobami
energetycznymi, wymienionymi w poz. 37 załącznika nr 1 do AkcyzU, a przy tym nie są wyrobami wymienionymi
w załączniku nr 2 do tej ustawy. Stawka akcyzy w wysokości 1180 zł/1000 litrów owszem, dotyczy wyrobów
sklasyfikowanych pod kodem CN 3403. Ale z zastrzeżeniem, że nie chodzi o smary plastyczne objęte tą pozycją.
A zatem wzmiankowane preparaty ciągarskie, będące przecież smarami plastycznymi, powinny korzystać
z preferencyjnej stawki 0 zł. Skoro są przeznaczone do celów innych niż cele napędowe lub opałowe albo jako
dodatki lub domieszki do paliw silnikowych albo jako oleje smarowe do silników albo do produkcji paliw silnikowych
lub olejów smarowych do silników.

Komentarz
Preparaty smarowe sklasyfikowane pod kodem CN 3403 podlegają opodatkowaniu akcyzą od 1.9.2019 r. na
podobnych zasadach jak oleje smarowe klasyfikowane pod kodem CN 2710. Przy wprowadzeniu ww. zmiany,

ustawodawcy chodziło rzecz jasna o uszczelnienie systemu podatkowego. Oszuści nadużywali klasyfikacji
właściwych dla preparatów smarowych (przed ww. datą korzystających ze stawki 0 zł) również w odniesieniu do
olejów smarowych.
Oczywiście powyższa zmiana niekoniecznie oznacza, że preparaty smarowe podlegają efektywnemu opodatkowaniu
akcyzą. Przepisy wykonawcze do AkcyzU wprowadzają bowiem stosowne zwolnienie z akcyzy ze względu na
przeznaczenie (analogicznie jak w przypadku olejów smarowych). Skorzystanie ze zwolnienia wymaga jednak
spełnienia szeregu warunków formalnych. Chodzi m.in. o odpowiedni status sprzedawcy i nabywcy, objęcie
preparatów zabezpieczeniem akcyzowym, odpowiednią dokumentację ale także złożenia przez nabywcę zgłoszenia
rejestracyjnego jako podatnik akcyzy (art. 32 ust. 6 AkcyzU). Paradoksalnie, ten ostatni warunek może obecnie być
najbardziej kłopotliwy, a to ze względu na ogólne zamieszanie wokół (delikatnie mówiąc) niezbyt sprawnie
działającego Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych. Podatnicy akcyzy zużywający wyroby zwolnione ze
względu na przeznaczenie muszą też pamiętać o konieczności składania kwartalnych deklaracji akcyzowych zgodnie
z art. 24e AkcyzU.
Nie każdy preparat smarowy podlega jednak ww. zasadom. Ze stawki akcyzy w wysokości 0 zł nadal korzystać mogą
smary plastyczne. AkcyzU nie zawiera stosownej definicji. Można jednak przyjąć, że smar plastyczny to substancja
o konsystencji od ciekłej do stałej, której podstawowymi składnikami są faza ciekła i zagęszczacz (substancja
żelująca). Mikroskopowy obraz smaru plastycznego przypomina gąbkę nasyconą cieczą. Gąbkę stanowi
zagęszczacz, najczęściej substancja o charakterze mydła, a fazę ciekłą najczęściej olej mineralny lub syntetyczny.
Zagęszczacz (najczęściej mydło) tworzy elastyczną, przestrzenną strukturę sieciową, która wiąże fazę ciekłą,
nadając smarowi wymaganą konsystencję.
Tyle technologii (jakże typowej dla rozszyfrowywania zasad opodatkowania akcyzą różnego rodzaju wyrobów).
W postępowaniu interpretacyjnym Dyrektor KIS oczywiście kwestii technologicznej nie bada. Nawet, jeśli do wniosku
dołączone są np. kopie kart charakterystyki produktu. W razie wątpliwości co do klasyfikacji, rodzaju wyrobu lub jego
opisu, sensowniejszą opcją wydaje się złożenie wniosku o wiążącą informację akcyzową WIA (zgodnie z art. 7d
AkcyzU). W opisywanej interpretacji podatnik sam uznał nabywane wyroby za smary plastyczne. Organ przyjął ów
element stanu faktycznego i wydał jedyne słuszne rozstrzygnięcie na tej podstawie. Klasyczna pułapka iluzji mocy
ochronnej interpretacji. Inna sprawa, czy organ podatkowy w ramach kontroli podjąłby wysiłek kontestowania takiej
klasyfikacji.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 5.2.2021 r., 0111-KDIB3-3.4013.219.2020.2.MAZ,

Preparaty smarowe podlegają opodatkowaniu akcyzą na zasadach podobnych do olejów smarowych. Istnieje zwolnienie z akcyzy ze względu na przeznaczenie, ale wymaga spełnienia szeregu warunków formalnych. Nie wszystkie preparaty smarowe podlegają tym zasadom, np. smary plastyczne nadal korzystają z preferencyjnej stawki 0 zł. Klasyfikacja smarów plastycznych oparta jest na charakterystycznej konsystencji i składnikach.