SLIM VAT 2: Korekta deklaracji w zakresie neutralnego importu towarów

Kolejna odsłona kuracji odchudzającej podatek VAT wchodzi w życie już 1.10.2021 r. Pakiet SLIM VAT 2 wprowadza zmiany dotyczące neutralnego rozliczania VAT z tytułu importu towarów, ułatwiając importerom procesy deklaracyjne. Zmiany te mają na celu zachęcenie podatników do dokonywania odpraw celnych w Polsce.

Tematyka: SLIM VAT 2, korekta deklaracji, neutralne rozliczanie, import towarów, VAT importowy, podatek VAT, procedury celne, odprawy celne

Kolejna odsłona kuracji odchudzającej podatek VAT wchodzi w życie już 1.10.2021 r. Natomiast już w dniu
następującym po dniu ogłoszenia tzw. pakietu SLIM VAT 2 weszły w życie m.in. znowelizowane przepisy
dotyczące neutralnego rozliczania VAT z tytułu importu towarów.
Zgodnie z art. 33a ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.,
dalej: VATU), podatnik może rozliczyć kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej
składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów.
Stosowanie tego sposobu rozliczeń wymaga spełnienia wymogów formalnych (m.in. przedstawienia zaświadczeń
o braku zaległości publicznoprawnych, potwierdzenia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego oraz
dokonywania zgłoszeń celnych przez przedstawiciela bezpośredniego lub pośredniego w rozumieniu przepisów
celnych, względnie posiadanie statusu AEO). Niemniej, od 1.7.2020 r. i tak znacznie łatwiej rozliczyć VAT importowy
w sposób neutralny. Zlikwidowany został bowiem m.in. wymóg objęcia towaru procedurą uproszczoną lub wpisem do
rejestru. A także zawiadamiania organu o wyborze tej uproszczonej neutralnej formuły.
A to nie koniec uproszczeń. Od 1.10.2020 r. podatnik nie musi już przedstawiać naczelnikowi urzędu celno-
skarbowego dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów
w deklaracji podatkowej – w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu
importu towarów. Wszystkie te zmiany mają zachęcić podatników do dokonywania odpraw celnych w Polsce.
I w domyśle „uczynić Gdańsk drugim Hamburgiem”. Istniała jednak w tej beczce miodu łyżeczka dziegciu. Oto
bowiem nieprawidłowe rozliczenie podatku (w całości lub w części) zgodnie z procedurą określoną w art. 33a ust. 1
VATU skutkowało utratą prawa do rozliczenia pozostałej kwoty w sposób neutralny. Importer miał w takiej sytuacji
obowiązek zapłaty kwoty podatku wraz z odsetkami naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu do poboru kwoty
należności celnych przywozowych wynikających z długu celnego.
Możliwość korekty VAT importowego
Pakiet SLIM VAT 2 wprowadza w tym zakresie istotne złagodzenie tonów. Zgodnie z art. 33a ust. 6a VATU, jeśli
podatnik nie rozliczy w całości lub w części podatku należnego z tytułu importu towarów na zasadach określonych
w art. 33a ust. 1 VATU, może dokonać korekty deklaracji podatkowej w terminie 4 miesięcy od miesiąca
następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów. Dopiero brak
rozliczenia korekty w tym terminie skutkuje utratą prawa do rozliczania w deklaracji podatkowej podatku należnego
z tytułu importu towarów. Jeżeli podatnik w danym miesiącu dokonywał kilku zgłoszeń celnych i tylko z jednego
zgłoszenia podatek nie został rozliczony w prawidłowej wysokości, to podatnik utraci prawo do rozliczenia
w deklaracji tylko w odniesieniu do kwoty podatku wykazanego w tym konkretnym zgłoszeniu celnym. Odsetki są zaś
liczone od dnia następującego po upływie terminu do zapłaty podatku na ogólnych zasadach. Więc po upływie 10 dni
od dnia, w którym nastąpiłoby powiadomienie podatnika o kwocie tego podatku.
Co równie ważne, nowe zasady łagodzą odium solidarnej odpowiedzialności przedstawiciela celnego za zaległości
w VAT importowym. Odpowiedzialność w zakresie kwoty podatku wykazanego w zgłoszeniu celnym, które nie
zostało w całości rozliczone, oraz odsetek ciąży na przedstawicielu dopiero w przypadku, gdy podatek nie zostanie
rozliczony w prawidłowej wysokości w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym podatnik miał rozliczyć podatek
z tytułu importu towarów.

Komentarz
Czy omawiane przepisy to rewolucja? Nie. Ale kolejny już w ostatnim czasie krok w dobrą stronę jeśli chodzi
o uproszczenia w VAT importowym. Nie tylko z perspektywy podatników, ale także agencji celnych działających jako
przedstawiciel pośredni lub bezpośredni takich delikwentów. Czas na złożenie korekty może przyczynić się do
uniknięcia sporów w zakresie odpowiedzialności agencji. A sporów takich nie brakowało, zwłaszcza w sytuacji, gdy
podatnik-importer cechuje się pewną nierzetelnością. Tak fiskus jak i sądy administracyjne konsekwentnie zwracają
jednak uwagę, że agencja celna jak każdy inny przedsiębiorca sama dobiera sobie kontrahentów. I w związku z tym
ponosi odpowiedzialność za nierzetelne wywiązywanie się przez kontrahenta z obowiązków. Obowiązki wynikające
z zastosowania uproszczenia określonego w art. 33a VATU obciążają bowiem zgłaszającego i jego przedstawiciela.
Jeśli więc podatnik nie spełnia np. wymogów formalnych, nie zwalnia to agencji z ponoszenia negatywnych
konsekwencji (wyrok NSA z 19.1.2021 r., I GSK 1621/20,
).
Tak czy owak, na naszych oczach zasady rozliczeń VAT z tytułu importu towarów liberalizują się z zauważalną
konsekwencją. To dobrze, zwłaszcza, że w kontekście Brexit-u kierunków importowych przybywa. Co prawda wielu
brytyjskich dostawców zadbało, by unijni (w tym polscy) nabywcy nie musieli użerać się z procedurami celnymi (np.

poprzez rejestrację w dogodnym tranzytowo kraju UE takim jak Francja czy Holandia lub korzystanie
z przedstawiciela podatkowego w ramach tzw. procedury 42). Ale nie wszyscy są tak mili. Wówczas rozliczanie VAT
importowego w ramach art. 33a ust. 1 VATU jest sensowną „optymalizacją”.

Pakiet SLIM VAT 2 wprowadza możliwość korekty deklaracji podatkowej w przypadku nieprawidłowego rozliczenia podatku importowego. Nowe zasady łagodzą odium solidarnej odpowiedzialności przedstawiciela celnego za zaległości w VAT importowym, co może przyczynić się do uniknięcia sporów i usprawnienia procesów deklaracyjnych.