Kurs pedagogiczny zwolniony z VAT

Usługi w zakresie przeprowadzenia kursu pedagogicznego na instruktora praktycznej nauki zawodu mogą korzystać ze zwolnienia z VAT. Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, zwolnione z VAT są usługi świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty, uczelnie, usługi nauczania języków obcych, kształcenie zawodowe oraz przekwalifikowanie zawodowe. Mimo szerokiego spektrum zwolnień, nie wszystkie usługi szkoleniowe podlegają zwolnieniu z VAT, co jest istotne dla konkurencyjności. Publikacja omawia przypadki, kiedy kursy pedagogiczne mogą korzystać ze zwolnienia z VAT, oraz analizuje interpretację organu podatkowego dotyczącą konkretnego kursu na instruktora praktycznej nauki zawodu.

Tematyka: kurs pedagogiczny, zwolnienie z VAT, kształcenie zawodowe, przekwalifikowanie zawodowe, interpretacja indywidualna, Dyrektor KIS

Usługi w zakresie przeprowadzenia kursu pedagogicznego na instruktora praktycznej nauki zawodu mogą
korzystać ze zwolnienia z VAT. Co prawda tak przepisy krajowe jak i unijne w sposób ścisły podchodzą do
tego rodzaju zwolnień, niemniej decydujące w tym wypadku jest określenie zasad prowadzenia tego rodzaju
kursów we właściwych niepodatkowych przepisach.
Wiele usług związanych z szeroko rozumianą edukacją, nauczaniem i kształceniem korzysta ze zwolnienia z VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 26-29 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze
zm.; dalej: VATU), zwolnione z VAT są bowiem:
• usługi świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w zakresie kształcenia i wychowania oraz dostawa
towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane;
• usługi świadczone przez uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze - w zakresie
kształcenia (bo już nie wychowania) oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane;
• usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym,
świadczone przez nauczycieli;
• usługi nauczania języków obcych oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane;
• usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, prowadzone w formach i na zasadach
przewidzianych w odrębnych przepisach, lub świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w zakresie
usług tą akredytacją objętych, lub finansowane w całości (w minimum 70%) ze środków publicznych - oraz
świadczenie usług i dostawa towarów ściśle z tymi usługami związane.
Szerokie spektrum opisanych zwolnień nie oznacza jednak, że zwolnione z VAT są wszelkiego rodzaju usługi
szkoleniowe. W praktyce, wielu podatników prowadzących działalność szkoleniową ma wątpliwości, czy w zakresie
swojego biznesu (albo przynajmniej w części) mają prawo do stosowania zwolnienia z podatku. To ważne z uwagi na
konkurencyjność świadczeń. Nabywcami usług szkoleniowych czy w zakresie nauczania są często osoby fizyczne
nieprowadzące działalności opodatkowanej. Dla nich VAT nie jest więc neutralny. Brak zwolnienia to wyższa cena za
świadczoną usługę.
Czego dotyczyła sprawa
Podatnik prowadzi szkolenia z zakresu kształcenia zawodowego. Nie posiada co prawda statusu jednostki objętej
systemem oświaty, uczelni ani jednostki naukowej Polskiej Akademii Nauk. Ani też instytutu badawczego. Niemniej,
posiada za to zgodę kuratorium oświaty na prowadzenie kursów pedagogicznych na instruktora praktycznej nauki
zawodu. Szkolenia na instruktora praktycznej nauki zawodu są kierowane do wykwalifikowanych w swoje branży
zawodowo osób, w celu prowadzenia przez nich praktycznej nauki zawodu. Świadczone usługi mają na celu
uzyskanie przez uczestnika wiedzy do celów zawodowych (uczestnik kursu zdobywa wiedzę i umiejętności
szkoleniowe w zakresie bycia instruktorem praktycznej nauki zawodu).
Umowę z uczestnikami kursów podatnik zawiera bezpośrednio. Usługi same w sobie nie są finansowane ze środków
publicznych. Podatnik traktuje ww. usługi jako opodatkowane 23% stawką VAT. W treści faktur znajduje się opis: kurs
pedagogiczny na instruktora praktycznej nauki. Być może pod wpływem informacji przekazywanych przez
uczestników kursu podatnik nabrał wątpliwości, czy stosowana przez niego kwalifikacja jest prawidłowa. Kursy
pedagogiczne mogą bowiem w pewnych przypadkach korzystać ze zwolnienia z VAT. Podatnik postanowił więc
potwierdzić, czy i jemu takie zwolnienie przypadkiem się „nie należy”.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 15.10.2021 r., 0111-KDIB3-2.4012.485.2021.2.ASZ zaznaczył, że
podatnik nie skorzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 VATU. Nie jest bowiem jednostką
objętą systemem oświaty, uczelnią i jednostką naukową PAN ani instytutem badawczym. To jednak sam podatnik
doskonale wie i nie jest to zatem pogląd szczególnie odkrywczy.
Natomiast, pod rozwagę należy wziąć czy świadczone przez podatnika usługi stanowią usługi kształcenia lub
przekwalifikowania zawodowego. Fiskus przypomniał, że przez kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie
zawodowe, obejmujące nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, rozumie się takie
kształcenie, w wyniku którego dana osoba podnosi swoje kwalifikacje, a bezpośrednio po jej ukończeniu jest w stanie
podjąć pracę zarobkową, lub wykonywać określony zawód. Definicja usług kształcenia zawodowego lub

przekwalifikowania zawodowego kładzie nacisk na „bezpośredni” związek nauczania z daną branżą lub zawodem, co
narzuca stosowanie specyficznego programu nauczania dla skonkretyzowanego odbiorcy. Usługi w zakresie
kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania obejmują nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie
wiedzy do celów zawodowych.
Świadczone usługi szkolenia na instruktora praktycznej nauki zawodu mają na celu uzyskanie wiedzy do celów
zawodowych. Uczestnik kursu zdobywa wiedzę i umiejętności szkoleniowe w zakresie bycia instruktorem praktycznej
nauki zawodu. Zatem szkolenie pozwala dopełnić obowiązek doskonalenia zawodowego, gdyż pozostaje w związku
z zawodem uczestników szkolenia. Co więcej, zasady organizowania i przeprowadzania ww. szkoleń zostały
uregulowane w „odrębnych przepisach”. A konkretnie w przepisach rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej
z 22.2.2019 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. z 2019 r. poz. 391, ze zm.). Spełnione są zatem przesłanki
umożliwiające korzystanie ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a VATU.

Komentarz
Zwolnienie z VAT usług w zakresie kształcenia zawodowego budzi w praktyce wątpliwości zwłaszcza, jeśli
przesłanką do tego zwolnienia jest finansowanie szkoleń ze środków publicznych. Problematyczne jest zwłaszcza
(niewypowiedziane wprost) kryterium bezpośredniości pochodzenia tych środków. Przykładowo, zgodnie
z orzecznictwem NSA, zwolnienie z art. 43 ust.1 pkt 29 lit. c VATU dotyczy sytuacji, gdy podmiot świadczący usługi
edukacyjne otrzymuje środki publiczne bezpośrednio, np. z dotacji unijnych, dotacji Skarbu Państwa lub jednostek
samorządu terytorialnego, a nie od swojego kursanta (wyrok NSA z 14.6.2019 r., I FSK 805/17,
). Idąc tym
tropem, omawiane zwolnienie nie odnosi się do sytuacji, w której to kursant a nie świadczący usługi szkoleniowe
otrzymał dofinansowanie ze środków publicznych.
Inna sprawa, że praktyka rynkowa jest inna. Firmy szkoleniowe dość powszechnie pobierają bowiem od swoich
kursantów oświadczenia o pochodzeniu środków na realizację szkolenia. Uzyskanie oświadczenia wystarcza ich
zdaniem do skorzystania ze zwolnienia z VAT. Można znaleźć argumentacje na poparcie takiej praktyki również po
stronie fiskusa (np. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 23.6.2020 r., 0113-KDIPT1-1.4012.222.2020.2.ŻR,
).
W opisywanej sprawie argumentacja dotyczy jednak innej przesłanki. Chodzi o określenie form i zasad świadczenia
w odrębnych przepisach – w tym wypadku wykonawczych wydanych na podstawie przepisów ustawy z 14.12.2016 r.
Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082 ze zm.; dalej: OświatU). To przesłanka zdecydowanie bardziej
„zerojedynkowa”. Uczestnicy tego rodzaju szkoleń mogą więc cieszyć się ze zwolnienia z VAT.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 15.10.2021 r., 0111-KDIB3-2.4012.485.2021.2.ASZ

Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej stwierdził, że podatnik nie spełnia warunków do zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 VATU. Jednakże, z uwagi na zgodność świadczonych usług z przepisami dotyczącymi kształcenia zawodowego oraz przekwalifikowania zawodowego, podatnik może korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a VATU. Decyzja ta opiera się na szczegółowej analizie związku oferowanych szkoleń z wymogami prawa dotyczącego praktycznej nauki zawodu.