Kwalifikacja budynku a możliwość skorzystania z ulgi podatkowej przy agroturystyce

Budynek mieszkalny nie posiada jednoznacznej definicji w PDOFizU, co skutkuje sporem dotyczącym kwalifikacji budynku w kontekście ulgi podatkowej przy agroturystyce. Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął sprawę pomiędzy skarbówką a mężczyzną, który wynajmował pokoje turystom na terenie gospodarstwa rolnego. Spór dotyczył m.in. uznania przychodów z agroturystyki za zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Tematyka: kwalifikacja budynku, ulga podatkowa, agroturystyka, Naczelny Sąd Administracyjny, PDOFizU

„Budynek mieszkalny” nie znajduje jednoznacznej definicji w PDOFizU. Wykładni tego sformułowania trzeba
szukać z przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego.
Naczelny Sąd Administracyjny zajął stanowisko w sprawie dotyczącej zakresu, w jakim agroturystyka może być
zwolniona z podatku. Do sporu na tym tle doszło pomiędzy skarbówką a mężczyzną, który posiadając gospodarstwo
rolne, wynajmował pokoje turystom. Podatnik był zdania, że przychody z tego wynajmu są zwolnione z podatku
dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od
osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; dalej: PDOFizU). Przepis ten stanowi, że wolne od podatku są
dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich
w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych
osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.
Pierwotnym powodem sporu z fiskusem było rozliczenie, jakiego mężczyzna dokonał za lata 2012–2014. Ponieważ
podatnik w tym czasie sprzedał kilka działek, do czego w opinii organu doszło na dużą skalę, z częstotliwością oraz
w sposób zorganizowany, skarbówka uznała go za przedsiębiorcę. Idąc dalej tym tropem także przychód uzyskiwany
przez mężczyznę z tytułu agroturystyki został przez fiskusa uznany za uzyskiwany w ramach prowadzonej
działalności (organizował on także obozy jeździeckie oraz wynajmował konie). Odmówiono mu także prawa do
zwolnienia podatkowego z tytułu najmu pokoi. Organ podatkowy argumentował przy tym, że lokale udostępniane
turystom nie były nawet zgłoszone, jako mieszkalne. W związku z powyższymi zarzutami skarbówka wezwała do
zapłaty podatku w wysokości ponad 50 tys. zł.
Mężczyzna zaskarżył wydaną decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Na rozprawie
tłumaczył, że sprzedaż kolejnych działek była koniecznością, a zysk z tych transakcji był przeznaczany na utrzymanie
rodziny. Z kolei posiadanie przez niego koni wynikało z faktu prowadzenia gospodarstwa rolnego, a udostępnianie ich
turystom było w jego opinii związane wyłącznie z działalnością agroturystyczną. Sąd przyznał mu rację, ale tylko co
do tego, że bezprawnie został pozbawiony możliwości skorzystania z ulgi z tytułu pokoi gościnnych. Nakazał
skarbówce ponowne zbadanie sprawy pod kątem kwalifikacji budynku, w którym znajdowały się wynajmowane
lokale, jako budynku mieszkalnego.
Z takim obrotem sprawy nie zgodziła się skarbówka, która zaskarżyła wyrok WSA w Gdańsku. Sprawa trafiła na
wokandę Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten w wyrokach z 13.10.2021 r., II FSK 350/19, II FSK 351/19, II
FSK 352/19,
skasował wyrok niższej instancji oraz oddalił skargi mężczyzny.
W ustnym uzasadnieniu z przyczyn formalnych sąd odniósł się tylko do kwalifikacji budynku, w którym znajdowały się
wynajmowane pokoje, a tym samym do uprawnienia do skorzystania z ulgi podatkowej. Skład orzekający uznał
zgodnie z twierdzeniem stron, że „budynek mieszkalny” nie znajduje jednoznacznej definicji w PDOFizU. Wykładni
tego sformułowania należy zatem szukać z przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego. Ponieważ
w omawianej sprawie mężczyzna przeprowadził formalnie zmianę sposobu użytkowania problematycznego budynku
z gospodarczego na mieszkalny dopiero w 2017 r., nie ma możliwości, by w latach 2012–2014 wynajmował pokoje,
które znajdowały się w budynku mieszkalnym. Tym samym nie zostało spełnione kryterium z art. 21 ust. 1 pkt 43
PDOFizU, a w konsekwencji nie ma podstaw, by nadać mu uprawnienia do skorzystania z ulgi podatkowej za
omawiany okres.
Wyroki NSA z 13.10.2021 r., II FSK 350/19, II FSK 351/19, II FSK 352/19,

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał brak jednoznacznej definicji 'budynku mieszkalnego' w PDOFizU i konieczność szukania wykładni w przepisach prawa geodezyjnego. Ostatecznie sąd oddalił skargi mężczyzny, nie przyznając mu prawa do ulgi podatkowej z tytułu wynajmu pokoi gościnnych za lata 2012–2014.