CBR – pilotażowe interpretacje VAT z pierwiastkiem zagranicznym
Polska dołączyła do pilotażowego programu CBR (ang. Cross-Border Rulings), który umożliwia polskim podatnikom oraz zagranicznym podatnikom VAT uzyskanie interpretacji skutków podatkowych transakcji w Polsce i w innym kraju członkowskim UE. Celem programu jest zmniejszenie ryzyka sporów podatkowych wynikających z różnych interpretacji przepisów podatkowych w różnych krajach UE.
Tematyka: CBR, pilotaż VAT UE, interpretacje transgraniczne, interpretacja indywidualna, podatki, transakcje, ryzyko podatkowe, administracja skarbowa, VATU
Polska dołączyła do pilotażowego programu CBR (ang. Cross-Border Rulings), który umożliwia polskim podatnikom oraz zagranicznym podatnikom VAT uzyskanie interpretacji skutków podatkowych transakcji w Polsce i w innym kraju członkowskim UE. Celem programu jest zmniejszenie ryzyka sporów podatkowych wynikających z różnych interpretacji przepisów podatkowych w różnych krajach UE.
Polska dołączyła do pilotażowego programu CBR (ang. Cross-Border Rulings). Co ten dość enigmatycznie brzmiący komunikat oznacza? Otóż, polscy podatnicy mogą za pośrednictwem KAS potwierdzić jak interpretować skutki VAT danej transakcji nie tylko w Polsce, ale też w innym kraju członkowskim UE. Jednocześnie, również zagraniczni podatnicy VAT zyskają taką możliwość względem polskiej praktyki. Wszystko w imię zmniejszania ryzyka sporów podatkowych wynikających z różnej interpretacji przepisów w różnych państwach członkowskich. A jak wiadomo, polska praktyka VAT w oczach zagranicznych przedsiębiorców często pozostaje niezrozumiała. Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm., dalej: OrdPU), Dyrektor KIS na wniosek zainteresowanego wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego. Instytucja interpretacji indywidualnej jest znana od zarania dziejów (a konkretnie od 2003 r.). W zamierzeniu, powinna dawać adresatowi komfort i ochronę przed swobodą stosowania prawa przez organy podatkowe. Niestety, zwłaszcza w ostatnim czasie waga interpretacji indywidualnych jako narzędzi ochronnych zdewaluowała się. Dyrektor KIS wydaje je bez entuzjazmu. Zniechęca podatników do składana wniosków np. przez nagminne wręcz dopytywanie o elementy stanu faktycznego (kilkadziesiąt pytań pomocniczych do jednego wniosku nikogo już nie dziwi). Co gorsza, zastawia też na podatników pułapki, skłaniając ich do uwzględnienia kwestii, o którą pyta wnioskodawca w treści stanu faktycznego. To zaś niweczy moc ochronną interpretacji i sprawia, że w praktyce nadaje się ona do kosza. Inny problem z interpretacjami indywidualnymi dotyczy ich jednowymiarowości. Co naturalne, dają one (przynajmniej w teorii) odpowiedź na kontrowersję podatkową na gruncie krajowych przepisów i praktyki. Wiele czynności lub transakcji ma jednak swoje przełożenie na podatki w innych krajach. W tym zakresie, interpretacja nie ma żadnej formalnej mocy ochronnej. Dlatego z dużym zaciekawieniem przyjąć należy fakt, że Polska dołączyła właśnie do pilotażu VAT UE CBR. To skrót od cross-border ruling, a więc szczególnego rodzaju interpretacji transgranicznej, wydawanej na bazie przepisów ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm., dalej: VATU). Założenia CBR Pilotaż VAT UE CBR ma zmniejszyć ryzyko odmiennej interpretacji tego samego zdarzenia przez administracje skarbowe różnych krajów UE. Chodzi w uproszczeniu o to, by dwa różne kraje członkowskie ustami swoich urzędników wypowiedziały się (najlepiej jednym głosem) o skutkach VAT tej samej transakcji po obydwu stronach granicy. Złożenie wniosku CBR wymaga spełnienia kilku podstawowych warunków. Przede wszystkim, sprawa musi dotyczyć VAT i mieć charakter transgraniczny. Powinna odnosić się do planowanych (niedokonanych jeszcze) transakcji. Sprawa powinna mieć też „duży stopień skomplikowania” (co stwierdza jednak samo KAS) oraz wywoływać skutki w państwie członkowskim UE, które przystąpiło do pilotażu CBR. Jest też szereg warunków formalnych takich jak odpowiedni podpis oraz wyrażenie przez podatnika kilku zgód (w tym na transgraniczne procedowanie sprawy czy przetwarzanie danych oraz na upublicznienie treści uzgodnionej interpretacji CBR po jej anonimizacji na dedykowanych stronach internetowych Komisji Europejskiej). Aktem prawnym dość pobieżnie regulującym kwestię CBR jest póki co zarządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 29.9.2021 r. w sprawie organizacji współpracy w resorcie finansów przy prowadzeniu spraw w ramach pilotażu VAT UE CBR (Dz.Urz. MFFiPR z 2021 r. poz. 141). Określa ono tryb współpracy w sprawach wszczętych wnioskami CBR oraz sposób udostępniania interpretacji CBR. Jak złożyć wniosek CBR? Proces składania wniosków CBR jest dwustopniowy. Pierwszy krok to Wstępny wniosek CBR. Składany jest drogą mailową. Co ważne – wyłącznie w języku polskim. I co ważne niemniej – za darmo. Najlepiej na sugerowanym przez fiskusa formularzu CBR-1 (choć nie jest to obligatoryjne). Nic nie stoi na przeszkodzie, by materia, której dotyczy wniosek CBR była rozstrzygana przez Dyrektora KIS w interpretacji indywidualnej. Należy jednak wówczas potwierdzić ów fakt i wskazać rozstrzygnięcie. Zasadniczym celem złożenia Wniosku wstępnego CBR-1 jest umożliwienie KAS dokonania wstępnej oceny spełnienia wymogów formalnych. Jeżeli Wstępny wniosek CBR ich nie spełnia, KAS poinformuje wnioskodawcę i uprzejmie poprosi o uzupełnienie. Akceptacja Wstępnego wniosku CBR otwiera zaś możliwość złożenia zasadniczego Wniosku CBR-2. Tu już wnioskodawca musi wykazać się zdolnościami lingwistycznymi. Powinien on zostać sformułowany w języku polskim i angielskim. A jeśli wymaga tego administracja podatkowa państwa członkowskiego UE, z którą uzgodnienia żąda wnioskodawca, również w języku wymaganym przez to państwo. Po otrzymaniu Wniosku CBR, KAS dokonuje weryfikacji spełnienia wymogów formalnych i w razie potrzeby zwraca się o uzupełnienie. Jeśli wymogi formalne są spełnione, KAS przygotuje swoje stanowisko w sprawie i skonsultuje je z administracją podatkową państwa członkowskiego UE. Następnie, poinformuje wnioskodawcę o uzgodnieniu lub nieuzgodnieniu wspólnego stanowiska. W przypadku uzgodnienia, wnioskodawca otrzyma informację o treści uzgodnionej interpretacji CBR. Uzgodniona interpretacja CBR po dokonaniu anonimizacji publikowana jest na stronach internetowych Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Finansów. Komentarz Póki co nie wiemy o procesie CBR zbyt wiele. Tryb współpracy w sprawach wszczętych wstępnym wnioskiem CBR, wnioskiem CBR oraz wnioskiem współpracującej administracji podatkowej o uzgodnienie interpretacji CBR, ale także sposób udostępniania interpretacji CBR regulują jedynie przepisy wewnętrzne (w formie zarządzenia Ministra Finansów). Przepisy nie określają zatem ani terminów do rozpatrywania wniosków CBR. Ani tym bardziej mocy ochronnej. CBR traktować należy zatem raczej jako pewne wskazówki interpretacyjne. O tyle jednak istotne, że wydawane przez administrację państwową. Na stronach Komisji Europejskiej można znaleźć CBR wydawane przez administracje innych krajów. Można w nich znaleźć np. taką oto sytuację faktyczną: fińska firma A planuje sprzedać urządzenie do recyklingu estońskiej firmie B wraz z jej instalacją na terytorium Estonii. Administracje podatkowe obydwu państw zgodnie stwierdziły, że w tym wypadku miejscem dostawy jest Estonia i to nabywca rozliczy podatek należny i naliczony. Fiński dostawca nie musi więc rejestrować się w Estonii do celów VAT. Nie jest to może CBR najbardziej wyrafinowany, niemniej potwierdza że tak Estonia jak i Finlandia generalnie respektują przepisy o miejscu dostawy towarów z instalacją i montażem, odpowiadające zakresowi art. 22 ust. 1 pkt 2 VATU. Inne CBR wydawane do tej pory dotyczą m.in. dostaw łańcuchowych, miejsca świadczenia usług potencjalnie związanych z nieruchomością, stałego miejsca prowadzenia działalności itp. Czas pokaże, czy CBR przyjmie się w naszej praktyce, czy pozostanie tylko ciekawostką. VAT jest jednak taką dziedziną, w której skutki podatkowe wielu zdarzeń należy oceniać faktycznie z minimum dwóch perspektyw krajowych. I już dobrze, że przystępując do CBR polski fiskus przypomniał o tej objawionej prawdzie podatnikom.
CBR ma potencjał zmniejszenia ryzyka odmiennej interpretacji podatkowej transakcji przez administracje skarbowe różnych krajów UE. Proces składania wniosków CBR jest dwustopniowy i wymaga spełnienia wielu warunków formalnych. Czy polska praktyka VAT skorzysta z tego narzędzia skutecznie, pozostaje do zobaczenia.