Rozliczanie w czasie korekty VAT in plus

Podwyższenie podstawy opodatkowania w związku z korektą VAT in plus powinno być rozliczane na bieżąco, zgodnie z aktualną wartością kosztów poniesionych. Spółka planuje współpracę z firmą Y w zakresie dystrybucji samochodów dostawczych, przy użyciu metody 'koszt plus'. Proces rozliczeń opiera się na fakturach korygujących i procesie 'true-up'. Organ interpretujący uznał, że korekty powinny być rozliczane wstecznie, co spółka zaskarżyła. WSA w Gliwicach uchylił część interpretacji, potwierdzając prawo do korekty na bieżąco.

Tematyka: rozliczanie VAT, korekty VAT, koszt plus, faktura korygująca, true-up, WSA Gliwice, interpretacja podatkowa

Podwyższenie podstawy opodatkowania następuje dopiero w tym momencie, w którym znana jest kwota
tego podwyższenia. Dlatego faktura korygująca wystawiana ze względu na przewidywaną z góry zmianę bazy
kosztowej powinna być rozliczana co do zasady na bieżąco.
Stan faktyczny
Przedmiotem działalności gospodarczej spółki niemieckiej, zarejestrowanej także w Polsce jako podatnik VAT czynny
oraz podatnik VAT UE, jest dystrybucja samochodów marki X. Spółka zamierza nawiązać współpracę z firmą
z branży motoryzacyjnej (dalej: Y) w zakresie produkcji i dystrybucji samochodów dostawczych. Schemat transakcji
ma polegać na nabywaniu przez spółkę samochodów dostawczych od producenta, a następnie ich odsprzedaży do
firmy Y. Cena transakcyjna samochodu będzie ustalana w oparciu o metodę „koszt plus”, co oznacza, że będzie
kalkulowana w oparciu o różne elementy składowe - koszty ponoszone w związku z produkcją i dostarczeniem
samochodu do Y. Pierwotnie cena samochodu będzie ustalana w oparciu o dane prognozowane i tak ustalona cena
będzie stosowana do dostaw samochodów w danym kwartale. W momencie wystawienia faktury dokumentującej
dostawę samochodów spółka nie będzie znała rzeczywistej (ostatecznej) kwoty kosztów poniesionych w związku
z produkcją i dystrybucją samochodów. Rzeczywista wartość kosztów poniesionych w danym kwartale będzie
możliwa do ustalenia dopiero po jego zakończeniu. Wynika to z faktu, że faktury składające się na bazę kosztową
przyjętą dla produkcji i dystrybucji samochodów będą przekazywane spółce sukcesywnie w trakcie i po zakończeniu
kwartału, co łączy się m.in. z okolicznością, że dostawcy i usługodawcy mogą stosować inne, tj. dłuższe niż spółka
okresy rozliczeniowe dla oferowanych przez siebie usług czy materiałów. Ceny usług i materiałów nabywanych dla
celów produkcji i dystrybucji samochodów mogą więc ulegać zmianie w trakcie i po zakończeniu kwartału.
Po zakończeniu każdego kwartału spółka będzie miała 30 dni na zgromadzenie niezbędnych informacji i określenie
wartości faktycznie poniesionych kosztów. Wartość dodatkowych kosztów za dany kwartał będzie omawiana z Y
w ramach wewnętrznego procesu tzw. faktury „true-up”. Firma Y będzie miała 20 dni na zapoznanie się
i ustosunkowanie się do otrzymanych danych, a spółka na wystawienie faktury. Aktualizacja kosztów (true-up)
zostanie udokumentowana fakturą korygującą wystawioną przez spółkę na firmę Y. Tak więc wartość zmiany
prognozowanej ceny samochodu (tzw. true-up) zostanie rozliczona z Y zasadniczo pod koniec drugiego miesiąca
kwartału następującego po kwartale, w którym dokonano dostawy samochodów (np. na koniec maja w odniesieniu do
pierwszego kwartału).
Wniosek i interpretacje
Przedstawiając powyższy stan faktyczny, spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy
prawidłowe jest jej stanowisko, zgodnie z którym:
1. Faktury korygujące zwiększające wartość podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku VAT należnego (korekty
na plus) powinny być ujmowane w rozliczeniach VAT za okresy rozliczeniowe, w których zostaną one
wystawione („na bieżąco”);
2. Spółka uprawniona będzie do dokumentowania korekty za pomocą zbiorczej faktury korygującej obejmującej
wszystkie transakcje z danego kwartału.
Organ interpretujący uznał, że:
• Ad. 1: Opisane korekty powinny być rozliczane wstecznie, czyli za okresy, w których dokonana zostanie dostawa
poszczególnych samochodów, co wynika z tego, że na dzień dokonania transakcji pierwotnej zarówno spółka jak
i firma Y będą posiadały wiedzę, że cena samochodu ulegnie zmianie, a zatem przyczyna korekty będzie możliwa do
przewidzenia już w momencie realizacji transakcji pierwotnej;
• Ad 2: Stanowisko spółki jest prawidłowe.
Spółka zaskarżyła interpretację do sądu w części kwestionującej prawo do bieżącego rozliczania faktur korygujących.
Stan prawny
Jeżeli podstawa opodatkowania uległa zwiększeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres
rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna tej zmiany (art. 29a ust. 17 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów
i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; dalej: VATU).
Stanowisko WSA w Gliwicach

Sąd uchylił interpretację w zaskarżonej części, uznając, że spółka ma prawo do korekty na bieżąco. Sąd wskazał, że
pomimo tego, iż strony przewidywały, że cena samochodu może ulec zmianie ze względu na zmianę bazy kosztowej,
to przyczyną wystawienia faktur korygujących zwiększających podstawę opodatkowania i kwotę podatku należnego,
jak i zmniejszających podstawę opodatkowania i kwotę podatku należnego są dodatkowe okoliczności nieznane
w momencie wystawienia faktury. Rzeczywista wartość kosztów poniesionych w danym kwartale będzie możliwa
dopiero po jego zakończeniu. To wtedy właśnie zaistnieją przyczyny zwiększenia podstawy opodatkowania i w tym
okresie powinna być rozliczona zmiana podstawy opodatkowania.
Sąd sprecyzował tylko, że rozliczenie na bieżąco nie ma polegać na wiązaniu korekty z okresem, w którym spółka
wystawiła fakturę korygującą (a tak to spółka ujęła w pytaniu), lecz z okresem, w którym ustalona zostanie wysokość
podwyższenia kwartalne ceny sprzedaży. A te dwa zdarzenia mogą przecież nastąpić w różnych okresach.

Komentarz
Przepis art. 29a ust. 17 VATU, na którym oparty jest spór w niniejszej sprawie, obowiązuje od niedawna, bo od
1.1.2021 r., a więc warto mu się przyglądać. Na gruncie tego przepisu przesądzające znaczenie ma odpowiedź na
pytanie, kiedy zaistniała przyczyna podwyższenia ceny sprzedaży. Sąd rozstrzygnął sprawę prawidłowo, zakładając,
że przyczyna ta nie powstaje już wtedy, gdy zostanie przewidziana możliwość takiej zmiany, jeszcze
nieskonkretyzowana co do wysokości, ale dopiero wtedy, gdy znany będzie dokładny liczbowy rozmiar tej zmiany
(podwyższenia ceny). Innymi słowy, podwyższenie podstawy opodatkowania następuje dopiero w tym momencie,
w którym znana jest kwota tego podwyższenia. Dlatego samo założenie z góry przez strony transakcji, że
podwyższenie będzie następowało standardowo, zgodnie z przyjętą procedurą, nie nakazuje dokonywać korekt
wstecznych.

Dodajmy, że stanowisko organu zmuszałoby podatnika nie tylko do korekt deklaracji, ale także do zapłaty odsetek
od „zaległości” podatkowych, co tym bardziej uwidacznia niesłuszność tego stanowiska, skoro w rozliczeniu
pierwotnym podatnik nie mógł jeszcze zapłacić podatku w wysokości ostatecznie należnej. Musiałby zatrudnić
wróżkę o stuprocentowej skuteczności, co naszym zdaniem nie jest możliwe.

Wyrok WSA w Gliwicach z 28.9.2021 r., I SA/Gl 501/21,

Sąd uznał, że korekty VAT in plus powinny być rozliczane na bieżąco, w oparciu o rzeczywiste koszty poniesione po zakończeniu kwartału. W przeciwnym razie podatnik musiałby dokonywać korekt deklaracji i płacić odsetki od 'zaległości' podatkowych. Wyrok WSA w Gliwicach z 28.9.2021 r., I SA/Gl 501/21, przypomniał, że podwyższenie podstawy opodatkowania jest możliwe dopiero po poznaniu dokładnej kwoty podwyższenia.