O zwolnieniu produkcji biżuterii z VAT

Istnieją dwa zasadnicze rodzaje zwolnień z VAT: przedmiotowe i podmiotowe. Obydwa rodzaje mogą się kumulować, co pozwala przedsiębiorcom korzystać z różnych zwolnień. Jednakże istnieją sytuacje graniczne, gdzie zwolnienia nie są bezwarunkowe. Przepisy szczegółowo określają warunki korzystania z zwolnień ze względu na poziom obrotów, np. art. 113 ust. 13 VATU.

Tematyka: zwolnienie z VAT, przedmiotowe zwolnienie, podmiotowe zwolnienie, interpretacja indywidualna, biżuteria, kamienie szlachetne, nomenklatura podatkowa

Istnieją dwa zasadnicze rodzaje zwolnień z VAT: przedmiotowe – gdy dany podmiot prowadzi określony
rodzaj działalności zwolnionej z VAT, oraz podmiotowe – gdy dany podmiot osiąga stosunkowo niewysoki
poziom obrotu. Obydwa zwolnienia mogą się kumulować, a przedsiębiorcy dzięki temu korzystają ze
zwolnienia różnych rodzajów działalności na podstawie odmiennych przepisów. Zwolnienia nie są jednak
bezwarunkowe, ponieważ zdarzają się sytuacje graniczne.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.;
dalej: VATU), od podatku zwalnia się sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie
przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł netto. Do tak określonej wartości sprzedaży
nie wlicza się m.in. szeregu czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 VATU. Ta konstrukcja
pozwala podatnikom przedmiotowo zwolnionym z VAT na rozszerzanie zakresu czynności zwolnionych także poza
zakres przedmiotowy – o ile czynności te nie przełożą się na obrót w wysokości 200 tys. zł rocznie.
Swobodę korzystania ze zwolnienia ze względu na poziom obrotów ograniczają jednak szczegółowe przepisy.
Główną rolę odgrywa art. 113 ust. 13 VATU. Z tego zwolnienia nie skorzystają zatem m.in. prawnicy czy podmioty
świadczące usługi doradcze. W gronie tym znajdują się także podmioty świadczące usługi jubilerskie albo
dokonujące dostaw metali szlachetnych i innych towarów, wskazanych w załączniku 12 do VATU.
Dlaczego wspominamy o ww. kategoriach zwolnień z VAT? Choć może wydawać się to zupełnie abstrakcyjne, to
zdarzają się w praktyce stany faktyczne, w których w rękach jednego przedsiębiorcy skupiają się zupełnie odmienne
dziedziny. Jako przykład można tu wskazać technika ortodontycznego (zwolnienie przedmiotowe), który zamierza
poszerzyć działalność o wytwarzanie i sprzedaż biżuterii. Interpretacja indywidualna, przedstawiona poniżej, dotyczy
jego przypadku.
Czego dotyczyła sprawa?
Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie techniki ortodontycznej. Nie jest jednak
czynnym podatnikiem VAT. Nie tylko dlatego, że wartość sprzedaży dokonywanej przez podatnika jest mniejsza niż
200 000 zł. Ów próg nie ma bowiem znaczenia. Wnioskodawca stosuje przedmiotowe zwolnienie od podatku VAT na
podstawie art. 43 ust. 1 pkt 14 VATU (świadczenie usług przez techników dentystycznych w ramach wykonywania ich
zawodu, jak również dostawę protez dentystycznych lub sztucznych zębów przez dentystów oraz techników
dentystycznych). Istnieją więc dwie drogi, umożliwiające uniknięcia opodatkowania VAT. Dla wnioskodawcy jest to
korzystna sytuacja, zwłaszcza w obliczu niekoniecznie przewidywalnej praktyki podatkowej.
Wnioskodawca planuje podjęcie dodatkowej działalności gospodarczej, w dość umiarkowany sposób związanej
z pracą w charakterze technika ortodontycznego. Zamierza on ręcznie wytwarzać biżuterię, by następnie ją
sprzedawać. Ma zamiar wykorzystywać: kamienie szlachetne, półszlachetne, drobne elementy szklane oraz z glinki
polimerowej, żyłki, gumki, sznurki jubilerskie oraz opakowania papierowe. Metale szlachetne (np. złoto, srebro) są
wyłączone z użytku. Sprzedaż wyrobów biżuteryjnych ma się odbywać poprzez ogłoszenia na portalach
społecznościowych, internetowych platformach sprzedażowych oraz stronie internetowej.
Do wyrobu biżuterii wnioskodawca zamierza używać półfabrykatów produkowanych ze stali nieszlachetnej. Wyroby
te nie wymagają imiennika ani próby i zgodnie z właściwymi przepisami są traktowane jako wyrób z metali
nieszlachetnych. Nie są one platerowane, gdyż termin ten odnosi się do techniki, w efekcie której zawartość metalu
szlachetnego w wyrobie osiąga ponad 1,5%. W tym wypadku zawartość metali szlachetnych w wyrobie będzie
wielokrotnie mniejsza. Biżuteria wytwarzana przez wnioskodawcę nie będzie więc ujęta w załączniku nr 12 do VATU.
W związku z nowym pomysłem wnioskodawca planuje rozszerzyć PKD prowadzonej działalności tak, aby
obejmowała produkcję wyrobów jubilerskich i podobnych oraz produkcję sztucznej biżuterii i podobnej.
Wnioskodawca uważa, że w ramach planowanej działalności gospodarczej nie będzie jednak świadczyć usług
jubilerskich w ścisłym znaczeniu. Wynika to z braku wykształcenia jubilerskiego oraz faktu niewykorzystywania
w działalności metali szlachetnych i kamieni o wartości jubilerskiej. Pomimo tego wnioskodawca nabrał wątpliwości,
czy nadal będzie uprawniony do korzystania ze zwolnienia z VAT – tym razem wyłącznie na podstawie art. 113 ust. 1
VATU.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS rozstrzygnął sprawę, wydając interpretację indywidualną z 3.1.2021 r., 0113-KDIPT1-
1.4012.807.2021.2.RG. Fiskus uznał, że działalność wnioskodawcy nie jest zawarta w art. 113 ust. 13 VATU. Nie
będzie on bowiem świadczył usług jubilerskich ani nie będzie dokonywał dostawy towarów, określonych w załączniku

nr 12 do VATU. Jeśli więc wartość sprzedaży w roku podatkowym nie przekroczy 200 tys. zł, to wnioskodawca
będzie mógł nadal korzystać ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 VATU, w zakresie działalności polegającej
na wytwarzaniu biżuterii z kamieni szlachetnych i półszlachetnych, sprzedaży biżuterii wykonanej przy użyciu kamieni
w okuciu oraz sprzedaży kamieni szlachetnych. W sytuacji, w której w trakcie roku podatkowego wartość sprzedaży
w ramach ww. przekroczy kwotę 200 tys. zł, zwolnienie straci moc z chwilą wykonania czynności, którą ta kwota
zostanie przekroczona.

Komentarz
Opisywana interpretacja potwierdza, że sam fakt wytwarzania biżuterii nie czyni z podatnika jubilera. Jest on
rzemieślnikiem wyrabiającym przedmioty z metali szlachetnych i drogich kamieni - nigdy na odwrót. Fakt
posługiwania się przy produkcji biżuterii kamieniami szlachetnymi nie uczyni z podatnika jubilera. Nie można bowiem
jednoznacznie określić, czy kamienie szlachetne są kosztowne, czy też nie. Szlachetność kamienia nie jest
jednoznacznym wyznacznikiem jego ceny. Jest ona uzależniona od jego pochodzenia, częstości występowania,
łatwości pozyskania i stopnia obróbki jubilerskiej.
Jubiler to jednak przede wszystkim rzemieślnik. Powinien posiadać kwalifikacje, dyplom ukończenia szkoły
artystycznej, dyplom mistrza lub zaświadczenie potwierdzające kwalifikacje zawodowe. Nie ma więc pojęcia „jubiler-
amator”. Choć wnioskodawca zamierza świadczyć usługi związane z obróbką kamieni szlachetnych, to na potrzeby
VATU nie powinien sam siebie nazywać jubilerem. Czy będzie to czynił na potrzeby rynku to już odmienna kwestia.
Problem stosowania odmiennej nomenklatury na potrzeby podatkowe i biznesowe na gruncie przepisów o zwolnieniu
z VAT pojawia się nie po raz pierwszy. Ciekawy jest opisywany już przypadek „doradcy” od mediów
społecznościowych, który w praktyce jednak nie „doradza”, a po prostu prowadzi profile. Z perspektywy biznesowej,
„doradca” (nie tylko ten podatkowy) brzmi dumnie. Z perspektywy podatkowej określenie „doradca” odbiera prawo do
zwolnienia z VAT (art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b VATU). Można jednak skutecznie stosować taki dwupodział i posługiwać
się danym tytułem w zależności od tego, kto pyta (tak np. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 21.7.2020 r.,
0114-KDIP1-3.4012.321.2020.2.KP,
).
Ze zwolnienia z VAT nie skorzysta też podmiot dokonujący dostaw metali szlachetnych (np. złota, srebra, platyny).
To dodatkowo „uszczelnia” działalność jubilerską w kontekście braku możliwości stosowania zwolnienia. Bohater
opisywanej interpretacji wstrzelił się jednak idealnie w zwolnieniową dziurę. Choć zajmuje się kamieniami
szlachetnymi, ani on jubiler ani dostawca metali szlachetnych. Nie dziwimy się, jako technik ortodontyczny,
wnioskodawca z pewnością na niejednej dziurze zjadł przysłowiowe zęby.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 3.1.2021 r., 0113-KDIPT1-1.4012.807.2021.2.RG

Interpretacja indywidualna potwierdza, że samo wytwarzanie biżuterii nie czyni z podatnika jubilera. Istotne jest, czy kamienie szlachetne są kosztowne. Terminologia biznesowa i podatkowa może różnić się, co może prowadzić do nieporozumień. Warto zwrócić uwagę na precyzyjne określenie swojej działalności, aby uniknąć błędów podatkowych.