Parkowanie samochodu służbowego w miejscu zamieszkania pracownika a odliczanie 100% VAT

Tematyka: Parkowanie samochodu służbowego, odliczanie 100% VAT, miejsce zamieszkania pracownika, samochody służbowe, kontrola wykorzystania pojazdów, regulamin korzystania z samochodów służbowych, ewidencja przebiegu pojazdów, interpretacja podatkowa, orzecznictwo TSUE, wyjątki od odliczania VAT

Parkowanie samochodu służbowego poza siedzibą firmy nie wyklucza odliczania 100% VAT od wydatków na
ten samochód, jeżeli jest uzasadnione specyfiką działalności firmy oraz zostało uregulowane
w wewnętrznych regulacjach firmy, która zapewnia odpowiednie mechanizmy kontroli przestrzegania
wykorzystania pojazdów wyłącznie dla wykonywania obowiązków służbowych.
Stan faktyczny
Spółka prowadzi działalność w zakresie robót związanych z budową dróg i autostrad, w ramach której użytkuje
samochody osobowe wydawane do użytkowania pracownikom w celu dojazdu na tereny budowy oraz realizacji
obowiązków służbowych. Pracownicy stawiają się w bazie spółki, skąd pobierają samochody i brygadami udają się
na tereny budowy. Zazwyczaj place budowy oddalone są od bazy spółki o kilkadziesiąt a nawet kilkaset kilometrów.
Spółka zatrudnia wielu pracowników, którzy mieszkają w znacznej odległości od siedziby. Brak komunikacji środkami
transportu publicznego oraz znaczący czas, jaki pracownicy muszą poświęcić na dojazd do bazy, skutkuje często
rezygnacją z podjętego zatrudnienia.
Spółka planuje udostępniać pracownikom samochody służbowe tak, aby mogli bezpośrednio z miejsca zamieszkania
dojechać na teren budowy bez konieczności przyjazdu do bazy. Parkowanie pojazdu po zakończeniu pracy
następowałoby więc w miejscu zamieszkania pracownika. Pozwoliłoby to na utrzymanie zatrudnienia pracowników
oraz na oszczędności, gdyż często miejsce zamieszkania pracowników jest w bliższej odległości od terenu budowy
niż siedziba spółki, a więc zmniejszyłyby się koszty paliwa.
Z pracownikami, którym zostanie powierzony samochód, zostanie podpisana umowa, w której zawarte będą zasady
użytkowania i garażowania pojazdu. Zasady używania powierzonych samochodów będą określone w regulaminie
korzystania z samochodów służbowych. Samochody służbowe wykorzystywane będą wyłącznie do celów
służbowych. Regulamin wprowadzi bezwzględny zakaz używania samochodów służbowych do jakichkolwiek celów
prywatnych pracowników. Użycie samochodu służbowego w celu prywatnym będzie skutkować nałożeniem na
pracownika kary porządkowej, może również zostać uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków
pracowniczych. Pracownik będzie zobowiązany do złożenia oświadczenia według ustalonego w regulaminie wzoru,
w którym zadeklaruje zapoznanie się z regulaminem oraz z konsekwencjami użycia samochodu służbowego do
celów prywatnych.
Spółka złożyła dla samochodów informację VAT-26 i prowadzi ewidencje przebiegu pojazdów. Wyznaczona w spółce
osoba weryfikuje na bieżąco te ewidencje, sprawdzając m.in. stan licznika, liczbę przejechanych kilometrów, cel
wyjazdu, opis trasy itd. Tak więc każde użycie samochodów w sposób nieustalony ze spółką może być na bieżąco
wykryte.
Wszelkie wydatki związane z eksploatacją samochodów ponosi spółka.
Spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy ma prawo do odliczania 100% VAT od
wydatków na samochody przekazywane pracownikom. Zdaniem spółki odpowiedź jest twierdząca.
Organ interpretujący uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe, gdyż wprowadzony przez spółkę sposób
kontrolowania nie będzie w wystarczający sposób potwierdzać, że samochody są wykorzystywane wyłącznie do
działalności gospodarczej.
Stan prawny
Zgodnie z art. 86a ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; dalej: VATU)
podatek naliczony przy wydatkach na służbowy samochód osobowy może być odliczany w 50%, ale możliwe jest
odliczanie 100%, jeżeli samochód jest wykorzystywany „wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika”,
a podatnik wprowadzi odpowiednie zasady używania samochodów, będzie prowadził ewidencję przebiegu i zgłosi
informację o pojazdach (VAT-26).
Stanowisko WSA w Opolu
Sąd przyznał rację spółce, wobec czego interpretację uchylił. Wskazał, że nieuprawnione jest założenie, że zawsze
w sytuacji, gdy podatnik pozwala pracownikowi parkować samochód w miejscu zamieszkania i wykorzystywać go
w celu dojazdu do i miejsca pracy, to nie można w żaden sposób uznać, że samochód jest wykorzystywany
wyłącznie w związku z działalnością gospodarczą podatnika. Założenie to nie uwzględnia bowiem specyficznych

okoliczności, tj. dojazdu do placów budów oddalonych od bazy spółki o kilkadziesiąt a nawet kilkaset kilometrów.
Tymczasem to właśnie te okoliczności mają istotny wpływ na ocenę, czy dojazd pracownika z miejsca zamieszkania
do miejsca pracy ma związek z działalnością gospodarczą podatnika (pracodawcy).
Z orzecznictwa TSUE wynika, że transport z miejsca zamieszkania do miejsca pracy zapewniany nieodpłatnie
pracownikom przez pracodawcę przy użyciu pojazdu firmowego służy zasadniczo do prywatnych celów pracowników,
ale nie odnosi się to jednak do sytuacji, w których szczególne okoliczności, takie jak utrudnienia w znalezieniu innych
odpowiednich środków transportu lub zmienność miejsca pracy, wymuszają wręcz zapewnienie transportu
pracownikom, w którym to przypadku świadczenie usług transportowych służy celom związanym z prowadzoną
działalnością. Niewątpliwie takie sytuacje nie powinny mieć charakteru powszechnego, ale muszą być każdorazowo
uzasadnione konkretnymi okolicznościami. W przypadku spółki uzasadnienie to jest wystarczające.

Komentarz
W prawie podatkowym często operuje się schematem zasada-wyjątek. Nie ma wątpliwości, że 100% odliczanie VAT
od wydatków na samochód parkowany w miejscu zamieszkania pracownika nie może być zasadą (tu sporów nie
ma), ale może być wyjątkiem (z zaakceptowaniem tego fiskus ma wyraźne kłopoty), co potwierdza opisany wyrok,
w którym sąd precyzyjnie wskazał warunki, które muszą się spełnić łącznie (zob. nagłówek), by podatnik mógł
zastosować 100% odliczenia VAT. Dopuszczalność tych wyjątków jest potwierdzona także w orzecznictwie NSA
(zob. np. wyroki: z 21.2.2017 r., I FSK 1200/15,
; z 31.5.2017 r., I FSK 1809/15,
; z 23.6.2017 r., I FSK
2151/15,
oraz z 9.11.2017 r., I FSK 234/16,
.

Wyrok WSA w Opolu z 15.12.2021 r., I SA/Op 376/21,

W prawie podatkowym często operuje się schematem zasada-wyjątek. Nie ma wątpliwości, że 100% odliczanie VAT od wydatków na samochód parkowany w miejscu zamieszkania pracownika nie może być zasadą, ale może być wyjątkiem, co potwierdza opisany wyrok, w którym sąd precyzyjnie wskazał warunki, które muszą się spełnić łącznie, by podatnik mógł zastosować 100% odliczenia VAT.