Jeden podatnik i dwie kasy fiskalne (online i offline)

Podmioty zobowiązane do korzystania z kas fiskalnych online mogą też nadal korzystać z kas offline w zakresie, w którym użycie kas online nie jest obowiązkowe. Dualizm w fiskalizacji wynika z najnowszej interpretacji Dyrektora KIS. Obowiązek wymiany kas na kasy online został przesunięty na 2021 r. dla określonych grup podatników. Sprzedaż węgla wymaga korzystania z kasy online, natomiast inne produkty mogą być rejestrowane na kasie tradycyjnej. Dyrektor KIS potwierdził możliwość używania dwóch rodzajów kas rejestrujących w jednej działalności gospodarczej.

Tematyka: kasy fiskalne online, kasy fiskalne offline, dualizm fiskalizacji, interpretacja Dyrektora KIS, obowiązek fiskalizacji, sprzedaż węgla, podatnicy, ewidencja sprzedaży, zwolnienia z fiskalizacji, tarcza antyinflacyjna, stawka VAT 0%

Podmioty zobowiązane do korzystania z kas fiskalnych online z uwagi na przedmiot prowadzonej
działalności mogą też nadal korzystać z kas fiskalnych offline. Ale jedynie w zakresie, w jakim używanie kas
online nie jest obowiązkowe. Możliwy jest zatem swoisty dualizm w zakresie fiskalizacji. Takie wnioski płyną
z najnowszej interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS.
Zgodnie z art. 145b ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.;
dalej: VATU), określone grupy podatników mają obowiązek dokonania wymiany kas rejestrujących na kasy online.
Terminy wynikające z ww. przepisu zostały przesunięte w czasie na mocy rozporządzenia Ministra Finansów
z 10.6.2020 r. w sprawie przedłużenia terminów prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas
rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii (Dz.U z 2020 r. poz. 1059, dalej: KasyTerminR).
Nie zmienia to jednak faktu, że dość istotna grupa podatników powinna już kasy online posiadać. Wśród nich
znajdują się m.in. podatnicy prowadzący działalność w zakresie sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych
wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych (§ 1 ust. 1 pkt 1
KasyTerminR). Obowiązek wymiany kasy na wersję online w ich przypadku został ostatecznie ustanowiony 1.1.2021
r. Nawet jednak po tej dacie, podatnik sprzedający węgiel może nadal korzystać z kasy tradycyjnej. Oczywiście,
w ściśle określonych okolicznościach.
Czego dotyczyła sprawa?
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej zbóż, nieprzetworzonego tytoniu, nasion
i pasz dla zwierząt. Do tego, choć sporadycznie, sprzedaje też węgiel. Podatnik niedawno zakupił nową kasę
rejestrującą, ze względu na upływ terminu poprzedniej kasy. Nie była to kasa online, co podczas kontroli Urzędu
Skarbowego zostało podatnikowi wytknięte. Od 1.1.2021 r. podatnik powinien bowiem używać kasy rejestrującej
online z uwagi na prowadzoną (choć sporadycznie) sprzedaż wyrobów węglowych. O obowiązku w tym zakresie
podatnik nie został poinformowany przez serwisanta, co jednak nie zmienia faktu, że to podatnik naruszył
odpowiednie przepisy.
Abstrahując od negatywnych konsekwencji ww. naruszenia, podatnik chcąc nie chcąc nabył kolejną kasę
rejestrującą. Tym razem była to już kasa online. Tym sposobem, podatnik był w posiadaniu dwóch zupełnie nowych
kas rejestrujących – online i tradycyjnej offline. Sprzedaż w firmie podatnika odbywa się w magazynie, tam też
podatnik ma podłączoną konwencjonalną kasę rejestrującą. Kasa online została przez podatnika zainstalowana
w biurze. Podatnik postawił więc na dualizm rejestrowania obrotu na rzecz konsumentów: kasa konwencjonalna
używana jest przy sprzedaży nasion, pasz i zbóż. Z kolei kasa online uruchamiana jest wyłącznie w przypadku
sprzedaży węgla. Podatnik nabrał jednak wątpliwości, czy w ramach jednej działalności gospodarczej można używać
kasy zwykłej do sprzedaży produktów nieobjętych obowiązkiem rejestracji w kasie rejestrującej online. A dodatkowo
kasy online – ale tylko do sprzedaży towarów objętych obowiązkiem używania tego rodzaju kasy. W kasie
konwencjonalnej są jeszcze dostępne raporty dobowe. Szkoda więc podatnikowi z tego urządzenia rezygnować.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS rozstrzygnął sprawę wydając interpretację indywidualną z 25.1.2022 r., 0111-KDIB3-
2.4012.913.2021.1.MN. Fiskus uznał, że obowiązek stosowania kas online w celu prowadzenia ewidencji sprzedaży
na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych dla podatników
prowadzących działalność gospodarczą w określonych w ustawie wrażliwych branżach, stosuję się tylko do kas
rejestrujących, przy zastosowaniu których jest prowadzona ewidencja sprzedaży w zakresie sprzedaży towarów lub
świadczenia usług wymienionych w art. 145b ust. 1 VATU.
Oznacza to, że w sytuacji gdy podatnik oprócz prowadzenia sprzedaży węgla, tj. sprzedaży wymienionej w art. 145b
ust. 1 pkt 2 lit. b VATU jako sprzedaży, która została objęta obowiązkiem ewidencjonowania przy użyciu kasy
rejestrującej online, prowadzi jeszcze inną sprzedaż nieobjętą (póki co) takim obowiązkiem, do czasu zaistnienia tego
obowiązku będzie mógł względem tej innej sprzedaży prowadzić ewidencję z wykorzystaniem dotychczas stosowanej
„zwykłej” kasy rejestrującej.
W konsekwencji więc stanowisko podatnika jest prawidłowe. Jeśli chce, może stosować dwa rodzaje kas
rejestrujących. Oczywiście, o ile nie pogubi się w swoich obowiązkach i na kasie „zwykłej” nie będzie rejestrował
sprzedaży węgla i innych towarów i usług objętych już obowiązkową fiskalizacją na kasie online.

Komentarz

To pocieszające, że fakt prowadzenia sporadycznej działalności związanej z obowiązkową fiskalizacją online nie
oznacza jeszcze obowiązkowej fiskalizacji online całego spectrum sprzedaży. Podatnicy mogą wydzielać sprzedaż
uwzględniając kryterium rodzaju kasy fiskalnej. I fiskalizować ją dwutorowo.
Dokumentowanie sprzedaży węgla w ogóle jest dość wymagające i częstokroć wymaga, nomen omen, innego
rodzaju dualizmu. Z jednej strony, sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej
podlega obowiązkowej rejestracji na kasie (zgodnie z zasadą ogólną z art. 111 ust. 1 VATU). Z drugiej strony, węgiel
jest wyrobem akcyzowym, który jednak często z opodatkowania akcyzą może być zwolniony (np. w przypadku
dostawy węgla przeznaczonego do celów opałowych np. przez gospodarstwo domowe, zgodnie z art. 31a ust. 1 pkt
3 ustawy z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 143 ze zm.; dalej: AkcyzU). Jednym
z warunków takiego zwolnienia jest zaś udokumentowanie sprzedaży fakturą (art. 31a ust. 3 AkcyzU).
Rozwiązaniem pozwalającym na uniknięcie dokumentowania tej samej transakcji jednocześnie paragonem fiskalnym
i fakturą może być zwolnienie z fiskalizacji. W tym zakresie należy zerknąć dla odmiany na rozporządzenie Ministra
Finansów z 28.12.2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas
rejestrujących (Dz.U. z 2021 r. poz. 2442, dalej: KasyRejR). I tak, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania na
kasie fiskalnej np. dostawę towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi). Jeżeli dostawca
towaru otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej
konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres). Sprzedaż
wysyłkowa węgla często ma w praktyce miejsce. W odróżnieniu od innych wyrobów akcyzowych (np. napojów
alkoholowych, wyrobów tytoniowych, gazu), węgiel nie jest wyłączony ze zwolnień z obowiązku fiskalizacji. Praktyka
organów podatkowych tego rodzaju podejście zresztą potwierdza (tak np. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS
z 4.3.2021 r., 0112-KDIL3.4012.699.2020.2.MS,
).
O tym, że od „podwójnej” fiskalizacji lepszy jest „brak fiskalizacji” przypominają też zasady wynikające z wejścia
w życie tzw. Polskiego Ładu. Przypomnijmy, że od 1.1.2022 r., zgodnie z art. 19a. ust. 2 ustawy z 6.3.2018 r. Prawo
przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162 ze zm.; dalej: PrPrzed), przedsiębiorca mający obowiązek fiskalizacji
zapewnia możliwość dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego w każdym miejscu, w którym
działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana. Dodatkowo, od 1.7.2022 r., przedsiębiorca, który zapewnia
możliwość przyjmowania płatności przy użyciu terminala płatniczego i prowadzi ewidencję sprzedaży przy
zastosowaniu kas rejestrujących online, musi zapewnić współpracę kasy rejestrującej z terminalem płatniczym
zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących. Ww. obowiązki będą więc na bohaterze omawianej
interpretacji spoczywać.

Na zakończenie warto dodać, że zgodnie z przepisami tzw. tarczy antyinflacyjnej 2.0, podatnicy dokonujący
sprzedaży towarów spożywczych, o których mowa w art. 146da ust. 1 pkt 1 VATU (żywność ujęta w załączniku 10 do
VATU), mają obowiązek zamieszczać przy kasie rejestrującej w lokalu przedsiębiorstwa, w którym dokonywana jest
sprzedaż tych towarów spożywczych, czytelnej informacji, że od 1.2.2022 r. do 31.7.2022 r. sprzedaż tych towarów
spożywczych jest objęta stawką VAT obniżoną do wysokości 0%. Wydaje się, że brak obowiązku fiskalizacji jest
równoznaczny z brakiem obowiązku wystawiania tego rodzaju informacji.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 25.1.2022 r., 0111-KDIB3-2.4012.913.2021.1.MN

Podsumowując, możliwość stosowania dwóch rodzajów kas fiskalnych w jednej działalności gospodarczej jest zgodna z interpretacją Dyrektora KIS. Dualizm w fiskalizacji pozwala podatnikom na wygodne rejestrowanie różnych rodzajów sprzedaży. Przepisy podatkowe pozwalają unikać obowiązkowej fiskalizacji w przypadku sprzedaży wrażliwych towarów.