Stawka 0% VAT przy WDT: interpretacja pozytywna, ale bez mocy ochronnej

Stosowanie stawki 0% VAT w transakcjach WDT wymaga spełnienia szeregu warunków, a zebranie odpowiednich dokumentów potwierdzających odbiór towarów w innym kraju UE może być problematyczne. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 10.2.2022 r. wskazuje na konieczność posiadania odpowiedniej dokumentacji, ale nie gwarantuje ochrony podatnikowi.

Tematyka: stawka 0% VAT, WDT, dokumentacja WDT, interpretacja indywidualna, Dyrektor KIS, warunki stawki VAT, kontrola podatkowa

Stosowanie stawki 0% VAT w transakcjach WDT zależy od spełnienia szeregu warunków. W praktyce dość
problematyczne bywa zebranie na czas odpowiednich dokumentów, potwierdzających odbiór towarów przez
nabywcę w innym kraju UE i to pomimo tego, że katalog dokumentów jest otwarty, a przepisy nie określają
ich jedynej słusznej formy. Przepisy weryfikuje praktyka - często pod postacią kontroli podatkowej.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.;
dalej: VATU) przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju
w wykonaniu dostawy towarów na terytorium państwa członkowskiego, inne niż terytorium kraju.
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%. Warunkiem jest to, że
podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy musi posiadać
w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione
z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego, inne niż terytorium kraju (art. 42
ust. 1 pkt 2 VATU).
Dowody te powinny łącznie potwierdzać dostarczenie towarów do nabywcy, znajdującego się na terytorium państwa
członkowskiego, innym niż terytorium kraju. Standardowo stosowanymi dowodami są dokumenty przewozowe
otrzymane od przewoźnika oraz specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku (art. 43 ust. 3 VATU). Jednak każdy
dokument potwierdzający odbiór towaru w innym kraju UE spełni swoją rolę w zabezpieczeniu 0% stawki VAT. Art.
42 ust. 11 VATU wskazuje przykładowo na korespondencję handlową z nabywcą, dokumenty dotyczące
ubezpieczenia lub kosztów frachtu, dokument potwierdzający zapłatę za towar, dowód potwierdzający przyjęcie przez
nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju). Przepisy VATU nie wspominają
też nic o formie dokumentów potwierdzających dokonanie WDT. Możliwe jest więc posługiwanie się nimi w formie
zasadniczo dowolnej (papierowo, elektronicznie itp.). W praktyce jednak dokumentacja WDT nadal sprawia
problemy. Wątpliwości narastają zwłaszcza od 1.1.2020 r., gdy w życie weszły przepisy unijnego pakietu quick fix.
Czego dotyczyła sprawa
Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje wewnątrzwspólnotowych dostaw
wyprodukowanych przez siebie towarów. Posiada on internetowy portal dla klientów, w którym dokonują zamówień
towarów online. Każdy z klientów ma konto z przypisanym jednym lub kilkoma loginami użytkownika. Dostęp do
każdego z kont wymaga zalogowania się użytkownika oraz podania indywidualnego hasła.
Dostawy w ramach WDT odbywają się przede wszystkim środkami transportu należącymi do podatnika. Zdarzają się
jednak się sytuacje, w których towar odbierany jest przez nabywcę i przewożony za granicę jego środkiem transportu.
W niektórych zaś przypadkach przewóz towarów odbywa się środkiem transportu należącym do podmiotu trzeciego
na zlecenie podatnika albo nabywcy towaru, słowem – pełne spectrum okoliczności logistyczno-transportowych.
Z uwagi na dynamiczne zmiany w zakresie wymogów obsługi klienta i wyzwania w zakresie ochrony środowiska
podatnik zamierza dokonać zmiany sposobu dokumentowania potwierdzeń przyjęcia towarów przez nabywcę
unijnego. Potwierdzenie ma następować poprzez dodatkową funkcję portalu klienta, w którym w odrębnej zakładce,
do każdej dostawy będą wyświetlały się na ekranie stosowne dane, w tym kluczowa opcja z napisem „Potwierdzam
WDT”, z ewentualnym tłumaczeniem na język, z którego w portalu klienta korzysta użytkownik. Wyświetlenie tej
zakładki będzie możliwe po zalogowaniu się do portalu klienta. Wybranie wyświetlonej zakładki spowoduje zapisanie
na serwerze obsługującym portal klienta szeregu zindywidualizowanych danych, odpowiadających wymogom
ustawowym w tym zakresie.
Możliwość dokonania potwierdzenia uaktywni się dopiero po dostawie towaru. Przy wydaniu towaru do transportu
sporządzona będzie specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku. Ponadto dostawie towarów mogą towarzyszyć inne
dokumenty, np. CMR lub dowód dostawy. Podatnik zamierza gromadzić i w sposób uporządkowany przechowywać
fakturę, specyfikację poszczególnych sztuk ładunku oraz wydruk potwierdzenia otrzymania towarów w ramach WDT:
w postaci wydruku treści oświadczenia wraz z wydrukiem danych, wskazujących na dokonanie tego potwierdzenia
przez upoważnionego przez nabywcę użytkownika. Pojawia się pytanie, czy podatnik może stosować 0% stawkę
VAT w zakresie dokonywanych WDT, będąc w posiadaniu ww. kolekcji dokumentów.
Stanowisko organu

Dyrektor KIS rozstrzygnął sprawę, wydając interpretację indywidualną z 10.2.2022 r., 0111-KDIB3-
3.4012.603.2021.1.MAZ,
. Chociaż określenie „rozstrzygnął” należy wziąć w jak najbardziej uzasadniony
cudzysłów (co niniejszym czynimy). Fiskus zaznaczył, że wypełniając prawidłowo obowiązki w zakresie posiadania
odpowiedniej dokumentacji dostawy, w tym dokumentacji generowanej z portalu klienta, a także obowiązki
sprawozdawcze, podatnik będzie miał prawo do zastosowania stawki podatku w wysokości 0% dla dokonywanych
wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów.
Zdaniem organu można uznać, że potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę z innego kraju UE do miejsca
znajdującego się na terytorium innego państwa członkowskiego może być generowane przez portal klienta.
Zwłaszcza, jeśli towarzyszą mu inne dokumenty (w tym przewozowe, specyfikacja sztuk ładunku itp.). Dyrektor KIS
zastrzegł jednak, że rozstrzygnięcie czy konkretne dokumenty, którymi będzie dysponować podatnik rzeczywiście
potwierdzają dokonanie WDT, może być stwierdzone ostatecznie jedynie w toku postępowania podatkowego, kontroli
podatkowej bądź kontroli celno-skarbowej, przeprowadzonej przez właściwy organ podatkowy - nie zaś
w postępowaniu, dotyczącym wydania interpretacji indywidualnej.

Komentarz
Wywód Dyrektora KIS w zakresie uzasadnienia prawidłowości stanowiska podatnika jest bardzo obszerny w słowach.
Fiskus przypomniał m.in., że istotą przepisów o dokumentacji WDT jest przede wszystkim zobowiązanie podatnika do
udowodnienia, że towary będące przedmiotem dostawy rzeczywiście opuściły terytorium kraju, oraz że zostały
dostarczone do ich nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego. Posiadane dokumenty muszą więc
łącznie, jednoznacznie potwierdzać... znamy tę retorykę.
Organ przypomniał też, że od 1.1.2020 r. obowiązują przepisy tzw. unijnego pakietu quick fix. Przepisy wspólnotowe
wprowadziły pewien zamęt do dokumentacji WDT. Ale nie należy się go obawiać, bo to tylko domniemanie
wzruszalne, odnoszące się do dowodów pod WDT. Dokonując WDT, dla zastosowania 0% stawki VAT podatnik
powinien dążyć do gromadzenia tych dowodów. Niespełnienie warunków unijnych nie oznacza, że stawka 0% VAT
nie będzie miała zastosowania. Podatnik musi jedynie udowodnić w inny sposób, że warunki zastosowania stawki 0%
VAT zostały spełnione (można się z nimi zapoznać w notach objaśniających do pakietu quick fix, ale też
w objaśnieniach podatkowych z 17.12.2020 r. w sprawie dokumentowania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów
dla celów VAT).
Na koniec jednak podatnik dowiaduje się, że interpretacja indywidualna to nie jest narzędziem zabezpieczającym
jego prawo do stosowania 0% stawki VAT. Ostatecznie może być ono potwierdzone jedynie w toku postępowania
podatkowego, kontroli podatkowej bądź kontroli celno-skarbowej, przeprowadzonej przez właściwy organ podatkowy
(choć podatnik z pewnością wolałby nie odwoływać się do takich ostatecznych instancji). Słowem uzyskana przez
podatnika interpretacja tylko pozornie jest pozytywna. Lepsze jej określenie to „bezwartościowa”, gdyż właściwie nie
zapewnia podatnikowi realnej ochrony.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 10.2.2022 r., 0111-KDIB3-3.4012.603.2021.1.MAZ,

Interpretacja indywidualna może być postrzegana jako pozytywna, jednakże nie stanowi ostatecznej ochrony dla podatnika. Konieczne jest udowodnienie spełnienia warunków 0% stawki VAT w toku postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej.