Czternasta emerytura bez podatku

Parlament kończy prace nad tzw. czternastą emeryturą, dodatkowym rocznym świadczeniem pieniężnym dla emerytów i rencistów. W obliczu podwyższenia kwoty wolnej od podatku do 30.000 zł większość emerytur i rent nie podlega efektywnemu opodatkowaniu PIT. Nowe świadczenie ma korzystać z wyrażonego w przepisach zwolnienia z opodatkowania. Projekt ustawy wprowadza 'kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne', czyli czternastą emeryturę, która będzie zwolniona z podatku dochodowego.

Tematyka: czternasta emerytura, świadczenie pieniężne, podatek dochodowy, emeryci, renciści, kwota wolna od podatku, projekt ustawy, tradycja dodatkowych świadczeń, zwolnienie z opodatkowania

Parlament kończy prace nad tzw. czternastą emeryturą, a więc dodatkowym rocznym świadczeniem
pieniężnym należnym większości emerytów i rencistów. W obliczu podwyższenia kwoty wolnej od podatku
do 30.000 zł większość emerytur i rent i tak nie podlega efektywnemu opodatkowaniu PIT. Nowe świadczenie
ma jednak na wszelki wypadek korzystać z wyrażonego w przepisach wprost zwolnienia z opodatkowania.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r.
poz. 1128; dalej: PDOFizU), źródłami przychodów są m.in. emerytura lub renta. Przez emeryturę lub rentę rozumie
się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych, wraz ze wzrostami
i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent
rodzinnych (art. 12 ust. 7 PDOFizU).
Przychody z tytułu emerytur i rent podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, wg tzw. skali podatkowej.
Zgodnie z art. 27 ust. 1 PDOFizU podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali
podatkowej liczonej następująco: podatek wynosi 17% minus kwota zmniejszająca podatek o 5.100 zł w przypadku
podstawy opodatkowania do 120.000 zł. W przypadku podstawy opodatkowania przekraczającej 120.000 zł, podatek
wynosi 15.300 zł + 32% nadwyżki ponad 120.000 zł. Wraz z wejściem w życie ustawy z 29.10.2021 r. o zmianie
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105, dalej: ZmPDOFizPrU21) wprowadzającej tzw. Polski Ład, do
skali podatkowej „zaszyte” zostało podwyższenie do 30.000 zł kwoty wolnej od podatku. W konsekwencji, istotna
część rent i emerytur nie podlega więc efektywnemu opodatkowaniu.
Czternasta emerytura bez podatku
Parlament proceduje właśnie projekt ustawy o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla
emerytów i rencistów. Jeśli projekt zostanie uchwalony, osobom uprawnionym przysługiwać będzie „kolejne
dodatkowe roczne świadczenie pieniężne”. Innymi słowy, będzie to znana już skądinąd czternasta emerytura.
Wyniesie ona równowartość kwoty najniższej emerytury, obowiązującej od 1.3.2022 r. – dla osób, których wysokość
świadczenia podstawowego przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń nie przekracza kwoty 2900 zł. A dla
nieco zamożniejszych, kwotę najniższej emerytury, obowiązującej od 1.3.2022 r., pomniejszoną o kwotę różnicy
pomiędzy kwotą wysokości świadczenia podstawowego przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, a kwotą
2900 zł. Kwota dodatkowego świadczenia liczona specjalnym algorytmem nie może być jednak niższa niż 50 zł.
Dodatkowe świadczenie ma być wypłacane z urzędu, wraz ze świadczeniem emerytalno-rentowym. W terminie
wypłaty świadczeń, rozpoczynając od ostatniego terminu wypłaty w sierpniu 2022 r. Co więcej, zgodnie z brzmieniem
planowanego art. 52uc PDOFizU, kwota dodatkowego świadczenia ma być zwolniona z podatku dochodowego. Co
więcej, kwoty dodatkowego świadczenia nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w art. 26 ust. 7e PDOFizU.
Chodzi o limit dochodu osoby niepełnosprawnej pozostającej pod opieką, w wysokości dwunastokrotności kwoty
renty socjalnej określonej w ustawie z 27.6.2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1300; dalej:
RentaSocU20).

Komentarz
Przyznawanie emerytom i rencistom dodatkowych świadczeń ma w ostatnim czasie swoją tradycję. Zgodnie z ustawą
z 4.4.2019 r. o jednorazowym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów w 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 743;
dalej: DodatkŚwiadEmerytU19), emeryci i renciści otrzymali jednorazowe świadczenie w kwocie 1100 zł. Ustawą
z 9.1.2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz.
1808; dalej: DodatkŚwiadEmerytU), wprowadzono na stałe do systemu ubezpieczeń społecznych coroczną wypłatę
dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, tzw. 13 emerytury, dla wszystkich emerytów i rencistów.
Ustawą z 21.1.2021 r. o kolejnym w 2021 roku dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów
i rencistów (Dz.U. z 2021 r. poz. 432; dalej: DodatkŚwiadEmeryt21U) wypłacona została także po raz pierwszy
czternasta emerytura. Omawiany w niniejszym opracowaniu akt prawny to kontynuacja tej serii. To, co odróżnia
najnowsze rozwiązanie od poprzednich to wyrażenie w przepisach wprost, że „kolejne dodatkowe roczne
świadczenie pieniężne” zwolnione jest z opodatkowania. W obliczu podwyższonej kwoty wolnej nie ma to aż tak
wielkiego znaczenia.

Przyznawanie emerytom dodatkowych świadczeń ma swoją tradycję. Ostatnio wprowadzono coroczną wypłatę dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego. Najnowsza czternasta emerytura ma być zwolniona z podatku dochodowego, co jest istotną zmianą w porównaniu z poprzednimi świadczeniami.