Miękka hybryda to niższa stawka akcyzy

Tzw. miękkie hybrydy, czyli samochody osobowe typu mild hybrid, korzystają z obniżonej stawki akcyzy, co wynika z ich wspomagania silnika spalinowego przez silnik elektryczny. W artykule omówiono różnice między miękkimi a mikro-hybrydami oraz szczegółowe stawki akcyzy na samochody hybrydowe. Zwrócono uwagę na preferencje akcyzowe dla pojazdów korzystających z alternatywnych źródeł energii, takich jak hybrydy. Przedstawiono również interpretację indywidualną Dyrektora KIS dotyczącą stawki akcyzy dla konkretnego przypadku hybrydowego samochodu osobowego.

Tematyka: miękka hybryda, mild hybrid, stawka akcyzy, samochody hybrydowe, preferencje akcyzowe, silnik elektryczny, napęd spalinowo-elektryczny, interpretacja indywidualna, Dyrektor KIS

Tzw. miękkie hybrydy, czyli samochody osobowe typu mild hybrid korzystają z obniżonej, preferencyjnej
stawki akcyzy. Silnik elektryczny w takich autach sam w sobie co prawda nie napędza pojazdu, ale wspiera
w tej materii silnik elektryczny. To wystarczy do uznania samochodu za hybrydowy. Inaczej jest w przypadku
samochodów typu mikro-hybryda. Ich akumulatory nie wspierają silnika spalinowego (a tylko inne wybrane
funkcje pojazdu), więc w w stosunku do takich samochodów nie będzie niższej stawki akcyzy.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 143; dalej: AkcyzU)
ustawa określa opodatkowanie podatkiem akcyzowym wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych.
Samochody osobowe mają „swoje” przepisy określające zasady opodatkowania akcyzą, niezależne od jakichkolwiek
innych przepisów ustawy AkcyzU. I tak art. 105 AkcyzU określa stawki akcyzy na samochody osobowe. Wynoszą
one 18,6% podstawy opodatkowania dla samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej 2000 cm 3 i 3,1%
podstawy opodatkowania dla pozostałych samochodów osobowych.
Odstępstwa od tych zasad dotyczą samochodów hybrydowych. Tu właściwe są stawki 9,3% podstawy
opodatkowania dla hybrydowych samochodów osobowych o większej pojemności (ponad 2000 cm3), w tym typu plug
in. Dla samochodów osobowych o hybrydowym napędzie spalinowo-elektrycznym o pojemności silnika spalinowego
do 2000 cm3 innych niż plug in właściwa jest stawka 1,55% podstawy opodatkowania. Z akcyzy całkowicie zwolnione
są ponadto samochody w pełni elektryczne i zasilane wodorem (art. 109a AkcyzU) oraz hybrydy plug in o pojemności
do 2000 cm3 (art. 163a AkcyzU).
Samochody korzystające z tzw. alternatywnych źródeł energii (w tym hybrydowe) korzystają więc z preferencji
akcyzowej. Można to wytłumaczyć, przynajmniej w założeniu, mniej szkodliwym oddziaływaniem takich samochodów
na środowisko naturalne. Problem w tym, że rynek oferuje różnego rodzaju konfiguracje techniczne silników tego
rodzaju aut, w tym także tzw. miękkie hybrydy (mild hybrid lub mHEV) albo wręcz tzw. mikrohybrydy. Pytanie brzmi:
Czy tego rodzaju auta mogą również skorzystać z niższych stawek akcyzy? Odpowiedź odnajdziemy w interpretacji
indywidualnej Dyrektora KIS, opisywanej poniżej.
Czego dotyczy problem?
Podatnik nabył hybrydowy samochód osobowy z silnikiem o pojemności skokowej silnika 2995 cm3. Jest to hybryda
typu tzw. mlid hybrid. Auto posiada w bagażniku akumulatory samoładujące w momencie pracy silnika. Akumulatory
wspomagają pracę silnika i wspomagają układ elektryczny całego auta. Nie umożliwiają jednak samodzielnego
ruszania i jazdy bez pracy silnika spalinowego. Nie jest to także auto typu plug in, a więc energia elektryczna nie jest
akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania.
Podatnik postanowił potwierdzić, jaka będzie stawka akcyzy właściwa dla takiego auta. Jego zdaniem auto powinno
korzystać z akcyzowej preferencji. Silnik elektryczny, choć sam w sobie nie wprawi auta w ruch, istotnie wspomaga
silnik spalinowy, ułatwia mu zapłon, wspomaga system „Start/Stop”, podtrzymuje w samochodzie funkcjonowanie
systemów elektronicznych, przy okazji czego obniża spalanie silnika spalinowego i zmniejsza emisję CO2. A „miękka
hybryda” to hybryda – przy tej pojemności silnika właściwa będzie więc stawka akcyzy w wysokości 9,3% podstawy
opodatkowania.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS wydał w sprawie interpretację indywidualną z 23.8.2022 r., 0111-KDIB3-3.4013.116.2022.2.MK,
.
I choć hybryda jest „miękka”, stanowisko okazało się twarde i zdecydowane. Co ważne – przychylne dla podatnika.
Przy okazji Dyrektor KIS zafundował podatnikowi pouczającą wędrówkę przez technologiczne meandry rynku
samochodów hybrydowych.
Organ zauważył, że w samochodach typu mild hybrid (mHEV - miękka hybryda), moc silnika elektrycznego jest
znacząco niższa od mocy silnika spalinowego i pełni on wyłącznie rolę wspomagającą, nie umożliwiając jazdy
w trybie czysto elektrycznym przy wyłączonym silniku spalinowym. Silnik elektryczny pełni więc rolę wspomagającą.
Zasada działania takiego układu jest podobna do tej w standardowym układzie hybrydowym. Podczas hamowania,
zwalniania czy zjeżdżania z góry akumulator jest doładowywany. Zmagazynowana energia trafia do silnika
elektrycznego, ewentualnie zasilane są nią urządzenia pokładowe. W napędach mild hybrid stosuje się silnik
elektryczny o niskiej mocy, który w efekcie nie umożliwia rozpędzenia pojazdu. Taki poziom mocy nie umożliwia
również sprawnego ruszenia z miejsca pojazdu. Silnik spalinowy deaktywuje się na postoju oraz podczas jazdy na
biegu jałowym i zostaje zastąpiony w tym czasie silnikiem elektrycznym. Zróżnicowanie parametrów trakcyjnych
silników mHEV jest na tyle znaczne, że silnik spalinowy odgrywa dominującą rolę przy napędzie pojazdu.

Niemniej z not wyjaśniających do Zharmonizowanego systemu oznaczania i kodowania towarów (ISZTAR4) wynika,
że pojazdy, które posiadają połączenie silnika tłokowego z jednym lub kilkoma silnikami elektrycznymi są znane jako
Elektryczne Pojazdy Hybrydowe (EPH). Istnieją różne rodzaje elektrycznych pojazdów hybrydowych (HEV), które
można odróżnić w zależności od konfiguracji układu napędowego i stopnia hybrydyzacji. Jeśli więc w pojeździe
określanym mianem „łagodnej hybrydy” funkcjonują połączone ze sobą obydwa rodzaje siników, tj. silnik spalinowy
i silnik elektryczny, są to zasadniczo samochody osobowe o hybrydowym napędzie spalinowo-elektrycznym, do
których mają zastosowanie obniżone stawki akcyzy. W tym konkretnym przypadku będzie to stawka akcyzy
w wysokości 9,3%.

Komentarz
Prezentowane przez Dyrektora KIS podejście nie zaskakuje. Ministerstwo Finansów nieoficjalnie już wiele miesięcy
temu wypowiadało się pozytywnie odnośnie możliwości uznawania tzw. miękkich hybryd za samochody osobowe,
korzystające z obniżonych stawek akcyzy. Kluczową kwestią jest to, czy silnik elektryczny w pojazdach typu mild
hybrid wspiera pracę silnika spalinowego. Jeśli tak, jest to wystarczające dla spełnienia przesłanki o posiadaniu
napędu spalinowo-elektrycznego i możliwości skorzystania z preferencji podatkowej.
Ale jeśli nie, o preferencji nie ma co marzyć - takie pojazdy na rynku również występują. Pojazdy ze źródłem zasilania
elektrycznego, takim jak zintegrowany alternator/rozrusznik, który jest używany wyłącznie do funkcji innych niż
napędowe, nie są klasyfikowane jako pojazdy HEV. Te źródła zasilania mogą być wykorzystywane do uruchamiania
systemów stop-start i mogą być wyposażone w systemy hamowania odzyskowego i zarządzania ładowaniem. Takie
pojazdy mogą być określane jako posiadające „technologię hybrydową” lub będące „mikrohybrydami”, ale nie mają
silnika elektrycznego do napędu. Obniżone stawki podatku akcyzowego nie znajdą dla nich zastosowania. Mają one
bowiem jednostkę elektryczną, która nie służy do funkcji napędowych, a jej rolą jest jedynie rozruch „Start/Stop” oraz
odzysk energii hamowania.
Warto zaznaczyć, że zgodnie z art. 163a AkcyzU w okresie do 31.12.2022 r. zwalnia się od akcyzy samochód
osobowy stanowiący pojazd hybrydowy typu plug in o pojemności silnika spalinowego równej 2000 cm 3 lub niższej.
Zgodnie z ogłoszonym projektem nowelizacji AkcyzU zwolnienie to ma być rozciągnięte aż do końca 2029 r. Jest ono
uzasadnione tym, iż w przeciwnym wypadku do samochodów plug in o pojemności do 2000 cm3 zastosowanie
miałaby stawka akcyzy wyższa niż samochodów hybrydowych „bez wtyczki”. Te pierwsze są zdaniem ustawodawcy
bardziej ekologiczne, więc różnicowanie stawek akcyzy w przeciwną stronę nie ma uzasadnienia.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 23.8.2022 r., 0111-KDIB3-3.4013.116.2022.2.MK,

Dyrektor KIS potwierdził, że samochody typu mild hybrid nie kwalifikują się do obniżonej stawki akcyzy, gdyż silnik elektryczny jedynie wspomaga silnik spalinowy. W artykule podkreślono znaczenie wspomagania napędu spalinowo-elektrycznego przez silnik elektryczny dla uzyskania preferencyjnej stawki akcyzy. Zasygnalizowano również planowane zmiany w zakresie zwolnień z akcyzy dla samochodów hybrydowych typu plug-in. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 23.8.2022 r. potwierdza zasady opodatkowania samochodów hybrydowych.