Import maszyny wziętej następnie w leasing daje prawo do odliczenia VAT-u

Przywóz maszyny z Ukrainy w celu korzystania z niej w ramach umowy najmu lub leasingu stanowi import towarów w rozumieniu przepisów VAT. Wartość importowanych maszyn wpłynie na cenę towarów i usług, a tym samym na podatek naliczony. Organ podatkowy wymaga analizy związku między importem towarów a czynnościami opodatkowanymi, aby uznać prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Tematyka: import, maszyna, Ukraina, leasing, VAT, odliczenie, podatek, czynności opodatkowane, organ podatkowy, TSUE, wojna, obroty gospodarcze

Przywóz maszyny z Ukrainy w celu korzystania z niej w ramach umowy najmu lub leasingu stanowi import
towarów w rozumieniu przepisów VAT. Nie ma znaczenia, że importer nie nabywa towaru na własność,
a jedynie zyskuje na pewien czas prawo do korzystania z maszyny. Jeśli import maszyny zachowa związek
z wykonywaniem czynności opodatkowanych w kraju, to importerowi bę dzie przysługiwało prawo do
odliczenia podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 2 pkt. 7 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej: VATU)
import towarów to przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 17
ust. 1 pkt. 1 VATU podatnikami są podmioty, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku, gdy
na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone
w części lub w całości, albo zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną.
To, co w ww. definicjach zwraca uwagę, to przede wszystkim fakt, że dla uzyskania miana importera dla celów VAT
nie trzeba nabywać własności towaru przywożonego spoza UE - wystarczy tylko go przewieźć. Importerem staje się
więc np. przewoźnik lub agent celny, ale też podmiot, który ma zamiar korzystania z importowanego towaru, choć
niekoniecznie nabywania go na własność (np. leasingobiorca). Podatek naliczony z tytułu importu towarów podlega
odliczeniu na zasadach ogólnych. Wystarczy, że towary są wykorzystywane do wykonywania czynności
opodatkowanych (art. 86 ust. 1 VATU). W przypadku importu towarów przez nie-właściciela, przesłanka ta czasem
nie jest uznawana za spełnioną przez organy podatkowe. To efekt orzecznictwa TSUE w sprawach dotyczących
przewoźników importujących towary.
Wojna w Ukrainie wywiera wpływ na stosunki gospodarcze w wielu aspektach. Jednym z nich jest też wzmożona
wymiana towarowa między Polską a Ukrainą. Istnieje grono podatników, którzy spotykają się z importem towarów (z
Ukrainy) pierwszy raz. Okoliczności takiej wymiany oraz związanych z nią wątpliwości podatkowych może być wiele.
Oto jedna z tego rodzaju sytuacji.
Czego dotyczyła sprawa
Podatnik specjalizuje się w produkcji towarów z papieru i kartonu. W związku z rozbudową możliwości produkcyjnych
zamierza pozyskać nowe maszyny i urządzenia, które zostaną sprowadzone na terytorium Polski z Ukrainy. Maszyny
będą służyły do działalności produkcyjnej podatnika opodatkowanej VAT. Towary, które będą produkowane przy
pomocy importowanych maszyn, będą sprzedawane nabywcom w ramach czynności opodatkowanych VAT.
Alternatywnie maszyny te mogą być wykorzystywane do świadczenia usług produkcyjnych na materiale powierzonym
przez usługodawcę.
Maszyny zostaną sprowadzone z Ukrainy na terytorium Polski zgodnie z obowiązującymi przepisami celnymi,
w ramach procedury dopuszczenia do obrotu. Zgłaszającym do odprawy celnej będzie podatnik. To na nim, jako na
importerze, będą ciążyły wszelkie obowiązki na gruncie prawa celnego oraz na gruncie VAT, w tym także
konieczność zapłaty lub wykazania jako podatek należny w rozliczeniu VAT kwoty podatku należnego z tytułu
importu maszyn. Maszyny zostaną sprowadzone do Polski w ramach zawartych z ich właścicielem umów najmu,
dzierżawy lub leasingu. Umowy zostaną zawarte na okres około trzech lat, a po ich zakończeniu maszyny zostaną
zwrócone właścicielowi. W trakcie trwania umów podatnik będzie płacić właścicielowi maszyn i urządzeń ustalony
czynsz. Zaistnieje więc związek pomiędzy wartością importowanych maszyn i należnym z tego tytułu podatkiem;
wartością czynszu ustalonego za możliwość korzystania z maszyn oraz ceną towarów produkowanych przez
podatnika lub świadczonych przez niego usług. Czynsz będzie z kolei elementem kalkulacyjnym ceny towaru/usługi,
ustalanej przez podatnika. Im wyższy będzie czynsz, tym cena będzie wyższa. Podatnik postanowił potwierdzić, czy
w związku z wynajmem maszyn z Ukrainy będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego
związanego z importem towaru.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS rozstrzygnął sprawę, wydając interpretację indywidualną z 1.8.2022 r., 0114-KDIP1-
2.4012.318.2022.1.RM,
. Organ zauważył, że podatnik nie będzie właścicielem importowanych maszyn.
W tego rodzaju przypadkach należy każdorazowo badać, czy koszt towarów powodujący naliczenie podatku z tytułu
importu jest włączony w cenę transakcji objętych podatkiem należnym (w cenę towarów lub usług), świadczonych
przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej. Nie każdy bowiem importer może z samego faktu
dokonania przywozu towarów spoza UE odliczyć podatek naliczony. Często prawa takiego nie mają np. przewoźnicy

albo przedstawiciele celni – jako podmioty, które nie nabywają prawa do rozporządzania importowanym towarem jak
właściciel.
W tym jednak konkretnym przypadku Organ uznał, że importowane maszyny będą wykorzystywane do produkcji
towarów, które następnie będą przedmiotem dokonywanej sprzedaży oraz do świadczenia usług produkcyjnych na
powierzonym przez usługodawcę materiale. Zatem w analizowanym przypadku będzie istniał związek pomiędzy
importem towarów (maszyn) a wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi. Pomimo więc tego,
że podatnik nie będzie właścicielem importowanych towarów, zachowa prawo do obniżenia kwoty podatku należnego
o podatek naliczony z tytułu importu towarów (maszyn), wynikającego z otrzymanego dokumentu celnego, na
podstawie art. 86 ust. 1 VATU.

Komentarz
Wątpliwości wokół prawa do odliczenia podatku naliczonego przez importera (nie-właściciela) mają swoją długoletnią
tradycję. Warto przywołać chociażby wyrok TSUE z 25.6.2015 r., Skatteministeriet v. DSV Road A/S, C-187/14,
. W tym przypadku importerem był przewoźnik. Dla realizacji wzmiankowanego prawa ważne jest, by koszt
świadczeń powodujących naliczenie podatku został włączony w cenę poszczególnych transakcji objętych podatkiem
bądź w cenę towarów lub usług świadczonych przez przewoźnika w ramach jego działalności gospodarczej.
W sprawie badanej przez TSUE wartość przewożonych towarów nie stanowiła części kosztów składających się na
cenę usług świadczonych przez przewoźnika, gdyż jego działalność ograniczała się do przewozu towarów za
wynagrodzeniem. W konsekwencji, zdaniem TSUE, nie miał on prawa odliczyć podatku naliczonego. Tezy te zostały
powtórzone w wyroku TSUE z 10.10.2020 r., Weindel Logistik Service, C-621/19.
Pewnie dlatego wnioskodawca omawianej interpretacji podkreślił, że importowane maszyny będą wykorzystywane do
wykonywania czynności opodatkowanych, oraz że zaistnieje związek pomiędzy wartością importowanych maszyn
a wartością czynszu ustalonego za możliwość korzystania z maszyn, a w konsekwencji ceną towarów wytwarzanych
przez podatnika. Wysokość czynszu będzie miała z kolei przełożenie na cenę produkowanych towarów. Tego rodzaju
argumentacja wydaje się o tyle oczywista, o ile zbędna. Ważne, że maszyny przywiezione z Ukrainy posłużą
działalności opodatkowanej wprost.
Niewypowiedzianym aspektem omawianej interpretacji jest przyjęty przez strony sposób rozliczeń z tytułu samego
czynszu najmu. Podatnik przywozi maszyny, więc jest importerem (towaru). Ale następnie uiszcza czynsz najmu,
a co za tym idzie - rozpoznaje także dla celów VAT import usług. Mamy więc dość niecodzienną sytuację, w której
w ramach jednolitej gospodarczo czynności (przywóz maszyn w celu wynajmu) zachodzą dwie czynności
opodatkowane VAT. Co ważne nie byłoby tak w przypadku kontrahentów unijnych. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt. 7
VATU nie dochodzi do WNT, gdy przemieszczane do kraju towary mają być czasowo używane na terytorium kraju
w celu świadczenia usług przez podatnika z innego kraju UE. W przypadku transakcji spoza UE nie ma tego rodzaju
wyłączenia.
Analizowana sprawa ma także swój gorzki wymiar. Czasowe udostępnianie maszyn z terytorium Ukrainy może
z dużą dozą prawdopodobieństwa mieć związek z wojną w tym kraju. Przedsiębiorcy ukraińscy nie mogąc działać
w swojej ojczyźnie. Obawiając się zniszczeń lub grabieży, decydują się na przekazywanie sprzętu do Polski. Tego
rodzaju transakcji może więc pojawiać się w obrocie gospodarczym więcej.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 1.8.2022 r., 0114-KDIP1-2.4012.318.2022.1.RM,

Decyzja organu podatkowego wskazuje, że mimo braku własności importowanych maszyn, importer może odliczyć podatek naliczony z tytułu importu. Wątpliwości dotyczące tego prawa mają swoje źródło w interpretacjach TSUE. Import towarów z Ukrainy w obecnych warunkach geopolitycznych może prowadzić do dodatkowych trudności i zagadnień podatkowych.