Obowiązkowy KSeF: Rozliczanie faktur korygujących

Obowiązkowy system KSeF wprowadza zmiany w rozliczaniu faktur korygujących, eliminując konieczność uzgodnień i spełniania warunków korekty. Nowe zasady wprowadzone w ramach ZmVATU20 nie zdobyły popularności wśród podatników, budząc wątpliwości praktyczne. Wprowadzenie obowiązkowego KSeF ma na celu znormalizowanie procesu rozliczania faktur korygujących in minus, przywracając pewną normalność w tej materii.

Tematyka: KSeF, faktury korygujące, ZmVATU20, rozliczanie, podatek VAT, obowiązkowy system, normalizacja rozliczeń, ustrukturyzowane faktury

Obowiązkowy system KSeF będzie dotyczyć także wystawiania faktur korygujących. Dzięki temu rację bytu
stracą zasady rozliczeń tego rodzaju faktur zmniejszających podstawę opodatkowania i kwotę podatku
należnego, które zostały wprowadzone przy okazji pakietu SLIM VAT. W niepamięć odejdą zatem uzgodnienia
i spełnienie warunków korekty jako kryteria, które podatnicy mają obowiązek badać. Będzie łatwiej, choć
oczywiście za cenę znacznie większego poziomu kontroli przez fiskus.
Zgodnie z art. 2 pkt. 32a ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej:
VATU) faktura ustrukturyzowana to taka wystawiona przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) wraz
z przydzielonym numerem identyfikującym ją w tym systemie. Art. 106nd ust. 2 VATU określa zaś, do czego owy
system informatyczny służy.
Jednym z najważniejszych praktycznych i pozytywnych skutków wejścia w życie obowiązkowego systemu KSeF
będzie z pewnością znormalizowanie zasad rozliczania faktur korygujących in minus. Przypomnijmy, że na mocy
ustawy z 27.11.2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r.
poz. 2419; dalej: ZmVATU20) zostały wprowadzone nowe zasady rozliczania takich faktur korygujących, lecz nie
spotkały się one z entuzjazmem podatników. Wątpliwości praktyczne budzi już sama siatka pojęciowa („uzgodnienie”,
„spełnienie warunków korekty”). Zasady te nie są uniwersalne i rodzą ryzyko zwłaszcza po stronie nabywców,
zmuszonych niejednokrotnie do korygowania podatku naliczonego bez posiadania faktury korygującej. Obowiązkowy
KSeF sprawi jednak, że w tej materii może do nas wrócić swego rodzaju normalność.
Faktury korygujące in minus – po nowemu dla wystawcy, powrót do korzeni dla nabywcy
Przypomnijmy, że dziś korekta podatku należnego zgodnie z art. 29a ust. 13 VATU ma miejsce w okresie
rozliczeniowym, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem, że z posiadanej przez tego
podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub
świadczenia usług, określone w fakturze korygującej, oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna
z posiadaną dokumentacją. Zasady te pozostaną w użyciu w przypadku wąskiego wycinka transakcji, dla których
faktury ustrukturyzowane nie będą obowiązkowe. Dla pozostałych transakcji wystawca faktury korygującej dokona
obniżenia podstawy opodatkowania za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę ustrukturyzowaną.
Podobna zasada ma dotyczyć nabywców. Dzisiejsze reguły zostaną zarezerwowane dla tych, którzy nie muszą
wystawiać (odbierać) faktur ustrukturyzowanych. Pozostali będą obowiązani do zmniejszenia kwoty podatku
naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymali oni fakturę ustrukturyzowaną. A jeżeli podatnik nie obniżył
kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego na fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do
takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres,
w którym podatnik dokonuje tego obniżenia

Komentarz
Opisywana propozycja nie dziwi i nie budzi kontrowersji. Skoro organy podatkowe będą miały w czasie rzeczywistym
wgląd w wystawiane przez podatników faktury (i faktury korygujące), nie ma powodu stosowania systemu opartego
o uzgodnienie i spełnienie warunków korekty - zwłaszcza, że to system zawodny i niejednoznaczny. W tym
kontekście nieco niepokoi jednak motywacja Ministerstwa Finansów, wskazana w uzasadnieniu do projektu
przepisów KSeF. Zgodnie z wyrażonym tam poglądem podatnicy wystawiający faktury korygujące nie będą
obowiązani do posiadania dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków
obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określonych w tej fakturze oraz
potwierdzającej, że warunki te zostały spełnione. Można jednak odnieść wrażenie, że organy podatkowe nadal mogą
badać samo uzgodnienie i spełnienie warunku korekty. Taka interpretacja jest jednak w sprzeczności
z przedstawioną propozycją przepisów. Skoro system VAT jest neutralny, to nie ma potrzeby opierania korekt o inne
przesłanki niż samo ich wystawienie.
Przyjęte rozwiązanie to z perspektywy nabywców powrót do zasady obowiązującej przez SLIM VAT. Wówczas
bowiem korekta podatku naliczonego odbywała się właśnie w miesiącu otrzymania takiej faktury. Z perspektywy
wystawców faktur korygujących in minus szykuje się już trzeci system. Po potwierdzeniach odbioru faktur
korygujących oraz uzgodnieniach i spełnieniu warunków wreszcie sam fakt wystawienia takiej faktury będzie
decydujący. Trzeba uczciwie powiedzieć, że wcześniej nie było jednak narzędzi, aby aż tak bardzo uprościć te
zasady.
Można mówić, że system KSeF to tak naprawdę jedynie narzędzie do przesyłania faktur. Niemniej okazuje się, że
wpływa ono także na niektóre specyficzne rozwiązania rozliczeniowe. Co ciekawe system KSeF nie wpłynie

(przynajmniej bazując na obecnie znanych założeniach) na sposób rozliczeń faktur korygujących in plus. Tu nadal
(jak się wydaje) z perspektywy dostawcy decydować będzie przyczyna wystawienia takiej faktury.

System KSeF przynosi uproszczenia w rozliczaniu faktur korygujących in minus, zarówno dla wystawców, jak i nabywców. Dzięki temu systemowi faktury ustrukturyzowane nie będą obowiązkowe dla wąskiego wycinka transakcji. Wprowadza to powrót do zasad obowiązujących przed ZmVATU20, co może ułatwić procesy rozliczeniowe obu stron transakcji.