Wieczór kawalerski to nie tylko paintball i gokarty, lecz także VAT

Organizacja atrakcji dla uczestników wieczoru kawalerskiego, takich jak paintball, rejsy statkiem czy bubble football, podlega opodatkowaniu VAT w procedurze marży. Artykuł omawia kwestie związane z miejscem opodatkowania usług turystyki oraz interpretację organu podatkowego dotyczącą opodatkowania świadczonych usług. Czy organizowanie tego typu imprez dla zagranicznych grup wymaga opodatkowania w Polsce?

Tematyka: wieczór kawalerski, paintball, VAT, usługi turystyki, marża, opodatkowanie, interpretacja podatkowa, zagraniczni podatnicy, organizacja imprez, Dyrektor KIS

Organizacja atrakcji dla uczestników wieczoru kawalerskiego, polegająca na nabywaniu usług takich jak np.
paintball, rejs statkiem, strzelnica, bubble football czy inna klasyka gatunku, a następnie odsprzedaży tych
usług, stanowi usługę świadczoną dla bezpośredniej korzyści turysty. Podlega ona opodatkowaniu
w procedurze marży. Jeżeli usługi te są świadczone na rzecz zagranicznych podatników VAT, należy
pamiętać o tym, że nie stosuje się do nich ogólnej zasady określającej miejsce opodatkowania. Zgodnie
z zasadą ogólną miejscem tym jest kraj siedziby usługodawcy, a więc w przypadku rodzimych podatników –
Polska. Podatek od usług należy więc zapłacić w Polsce.
Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej:
VATU) miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada
siedzibę działalności gospodarczej. To ogólna zasada określająca miejsce opodatkowania usług w obrocie
profesjonalnym. Istnieją od niej wyjątki.
Jeden z nich dotyczy usług turystyki. Zgodnie z art. 28n ust. 1 VATU, w przypadku świadczenia usług turystyki,
o których mowa w art. 119 ust. 1 VATU, miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługodawca posiada
siedzibę działalności gospodarczej. Przepis ten odwołuje się do usług świadczonych dla bezpośredniej korzyści
turysty, do których stosuje się procedurę marży. Są to usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki,
a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie oraz ubezpieczenie. Ww. definicja budzi jednak
uzasadnione wątpliwości co do swojego zakresu. Podatnicy świadczący różnego rodzaju usługi rekreacyjne często
traktują je jako opodatkowane na zasadach ogólnych. Może to być jednak błąd, skutkujący powstaniem zaległości
podatkowej. Przekonał się o tym pewien podatnik, którego działalność polega na organizowaniu wieczorów
kawalerskich zagranicznym grupom zorganizowanym.
Czego dotyczyła sprawa?
Podatnik współpracuje z dwiema firmami z Czech i Francji. Klientami kontrahentów są grupy osób fizycznych
pragnących odbyć wieczory kawalerskie. Wybierają oni aktywności na stronie internetowej kontrahenta, i jeśli
decydują się na organizację wieczoru kawalerskiego w Polsce, kontrahent przychodzi do podatnika z informacją
o tym, jakie aktywności wybrała grupa. Wówczas podatnik, działając jako pośrednik, dokonuje stosownych
rezerwacji. Aktywności, jakie rezerwuje podatnik grupom, to paintball, strzelnica, bubble football, laser tag, escape
room, odbiory limuzyną z lotniska, prywatne rejsy katamaranem, zwiedzanie browaru czy tradycyjny polski obiad
w restauracji. Podatnik nie rezerwuje przelotów, zakwaterowania czy ubezpieczenia.
Z aktywnościami niekiedy związany jest przewóz grupy prywatnym minivanem w obie strony na daną aktywność.
Transport służy „dostarczeniu” usługi (aktywności) i jest elementem zależnym od danej aktywności. Usługa wtedy jest
wyceniana jako cena danej aktywności z transportem. Pozostały czas poza rezerwowanymi aktywnościami grupy
organizują sobie same i nie są pod opieką firmy podatnika.
Usługa w swej istocie polega na tym, że podatnik rezerwuje i płaci za aktywność i wysyła kontrahentowi plan
z godzinami i adresami, oraz ewentualny kontakt do kierowcy, jeśli grupa ma zarezerwowaną aktywność
z przejazdem. Kontrahent przesyła te informacje do grupy, prawdopodobnie podpisuje z nimi również jakąś umowę
współpracy, ale nie jest to wiedza, jaką posiada podatnik. Podatnik otrzymuje więc faktury od usługodawców
krajowych (np. za przewóz osób, organizację paintball czy rejs katamaranem). Następnie podatnik wystawia fakturę
zawierającą koszty realnie poniesione w związku z rezerwacjami wraz z marżą. Podatnik traktuje swoją usługę jako
nieopodatkowaną w Polsce, rozpoznaje eksport usług i wystawia fakturę niezawierającą kwoty VAT. Pytanie tylko,
czy jest to słuszne podejście.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS wydał w tej sprawie interpretację indywidualną z 6.2.2023 r., 0114-KDIP1-2.4012.574.2022.2.RD,
, i nie podzielił stanowiska podatnika. Organ uznał, że nabywane przez podatnika usługi stanowią wydatki
poniesione dla bezpośredniej korzyści turysty. Organizując grupom określone aktywności, działa on na rzecz
kontrahentów we własnym imieniu i na własny rachunek. Faktury wystawiane przez podatnika to kompleksowa
organizacja imprezy, czyli np. zorganizowanie dla grupy atrakcji typu paintball wraz z dojazdem do tej aktywności,
które zawierają koszty i marżę. Fakt, że podatnik nie świadczy usług związanych z ubezpieczeniem,
zakwaterowaniem, lotem czy wyżywieniem, nie przesądza, że nie mamy do czynienia z usługą turystyki. Za usługi
turystyczne można także uznać działalność polegającą na zapewnieniu osobie w celach wypoczynkowych,
rozrywkowych także mniejszej liczby usług, jak zapewnienie odpowiednich aktywności (paintball, laser tag, escape
room, zwiedzanie browaru, przewóz grup minivanem w obie strony na daną aktywność), co ma miejsce w przypadku

działalności, którą prowadzi podatnik. Organizując wieczory kawalerskie, kontrahenci zainteresowani są zakupem
pakietu usług, oferowanego łącznie.
W konsekwencji, organizując wieczór kawalerski dla kontrahenta z Francji i Czech, świadcząc usługę turystyki,
podatnik występuje wobec nabywcy we własnym imieniu i na własny rachunek, oraz nabywa usługi stanowiące
składniki świadczonej usługi turystyki od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Nie będą to zatem
usługi pośrednictwa. A skoro tak, to w celu ustalenia miejsca świadczenia i opodatkowania ma zastosowanie art. 28n
ust. 1 VATU, z którego wynika m.in., że w przypadku usług turystyki miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie
usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Miejscem świadczenia, a zarazem opodatkowania usług
polegających na organizacji wieczoru kawalerskiego dla kontrahenta z Francji i Czech, jest więc Polska. Podatnik
powinien więc wystawiać faktury VAT, uwzględniające w swojej treści polski podatek, oraz (co oczywiste) płacić
podatek do urzędu.

Komentarz
Zgodnie z praktyką podatkową usługa turystyki to kompleksowa usługa świadczona na rzecz turysty, która swym
zakresem obejmuje cząstkowe usługi, bez których dana impreza turystyczna nie mogłaby się odbyć. Za usługi
turystyki należy więc uznać zorganizowane lub indywidualne wyjazdy wypoczynkowe, połączone z rekreacją
i rozrywką (tzn. kompleksowym programem imprez). Z kolei rekreacja to „aktywny wypoczynek na świeżym
powietrzu”, względnie „ruchowa aktywność w czasie wolnym od pracy, mająca służyć zdrowiu i dobremu
samopoczuciu”. Można oczywiście polemizować z tym, czy aktywności podejmowane przez uczestników wieczoru
kawalerskiego służą dobremu samopoczuciu (zwłaszcza następnego dnia). Fakt jest jednak faktem – kawaler wraz
z kompanami świętującymi „ostatnie chwile wolności” może być uznany za turystę. Organizacja tego typu imprez
może zaś stanowić za usługi świadczone dla bezpośredniej korzyści turysty. Turystyka to bowiem nie tylko klasycznie
pojmowany wyjazd, hotel i wyżywienie. W tej samej kategorii mieści się szerokie spectrum świadczeń, przykładowo
także np. kompleksowa organizacja polowań (tak w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 21.2.2022 r., 0113-
KDIPT1-3.4012.21.2022.1.MWJ,
).
Podobnie specjalne zasady opodatkowania agentów turystycznych i biur podróży (procedura marży) mają
zastosowanie do podmiotów gospodarczych, nawet jeśli nie są one formalnie agentami turystycznymi ani biurami
podróży, o ile organizują one wycieczki lub wyjazdy zorganizowane we własnym imieniu i powierzają innym
podatnikom wykonanie usług związanych z tą działalnością. Spełnienie powyższego kryterium należy oceniać
poprzez analizę czynności wykonywanych przez dany podmiot, nie zaś jego formalnego statusu. Jeżeli czynności te
stanowią usługi turystyczne, a pozostałe warunki określone w przepisach dotyczących procedury szczególnej są
spełnione, to może być ona zastosowana.
Co wynika z takiej kwalifikacji dla naszego podatnika? Przede wszystkim to, że tego rodzaju usługi świadczone
w imieniu i na rachunek własny podlegają opodatkowaniu na terenie kraju. Nie ma znaczenia status nabywcy ani kraj
jego siedziby. A to oznacza, że podatnik błędnie nie rozpoznaje tego typu usług jako opodatkowanych w Polsce.
Pocieszeniem może być to, że podstawą opodatkowania nie jest wartość całej usługi (koszty nabytych usług oraz
narzut), a jedynie marża - zgodnie z art. 119 ust. 2 VATU. Podatnik ma więc zaległość podatkową, ale liczoną
wyłącznie od kwoty marży.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 6.2.2023 r., 0114-KDIP1-2.4012.574.2022.2.RD,

Dyrektor KIS w interpretacji z 6.2.2023 r. stwierdził, że organizacja wieczorów kawalerskich dla zagranicznych grup jest usługą turystyki podlegającą opodatkowaniu w Polsce. Podatnik błędnie uznawał swoje usługi za nieopodatkowane, co skutkuje zaległością podatkową. Opodatkowanie dotyczy jedynie marży, a nie całej wartości usługi.