SLOW VAT 3

Na początku 2022 r. Ministerstwo Finansów zaprezentowało projekt przepisów SLIM VAT 3, który miał przynieść kolejne uproszczenia w podatku VAT. Niestety, termin wejścia w życie projektu został już przesunięty kilkukrotnie, a obecnie planowane jest jego wdrożenie od 1.7.2023 r. Projekt ma na celu dalsze „odchudzenie” przepisów VAT, choć tempo prac legislacyjnych pozostawia wiele do życzenia. Warto przyjrzeć się planowanym zmianom, takim jak większy próg dla małych podatników, miarkowane sankcje VAT czy ułatwienia w rozliczaniu WDT i WNT.

Tematyka: SLIM VAT 3, próg sprzedaży, mały podatnik, miarkowanie sankcji VAT, neutralność WNT, korekty podatkowe, proporcjonalne odliczenie VAT, zwrot VAT, liberalizacja warunków, zmiany w VAT, Ministerstwo Finansów

Na początku 2022 r. Ministerstwo Finansów zaprezentowało projekt przepisów SLIM VAT 3. Pierwotnie
projekt trafił do wykazu prac legislacyjnych i programowych na trzeci kwartał 2022 r. Zgodnie z kolejnymi
informacjami wejście w życie zaplanowano na 1.1.2023 r. Potem przesunięto ten termin na 1.4.2023 r. Dziś
wiemy, że także ta druga data nie będzie realna. Nastawiamy się zatem na kolejne „odchudzenie” przepisów
VAT dopiero od 1.7.2023 r.
Ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej: VATU) jest przez MF
stopniowo „odchudzana” poprzez wprowadzanie kolejnych pakietów SLIM VAT, choć z tym „wprowadzaniem” też
różnie bywa. Niemiłosiernie przedłuża się bowiem ten proces. Dlatego ze SLIM VAT robi się SLOW VAT.
Zacieraliśmy ręce na kolejny pakiet odchudzający jeszcze przed Wielkanocą. Nici z tych planów. Aby jednak nie
umknęła nam idea SLIM VAT 3, przypomnijmy sobie najważniejsze zmiany, jakich możemy się spodziewać,
jakkolwiek z lekkim poślizgiem.
Większy mały podatnik
Mały podatnik to ten, u którego wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej
w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 mln 200 tys. euro (brutto). Mały podatnik może rozliczać się kasowo
zgodnie z art. 21 ust. 1 VATU, oraz składać deklaracje kwartalne (art. 99 ust. 2 VATU). Próg sprzedaży ma urosnąć
do 2 mln euro. Zmiana nie dotknie zapewne maklerów żyjących z prowizji – tu próg pozostanie na poziomie 45 tys.
euro. Wbrew oczekiwaniom, nie wzrośnie za to próg zwolnienia podmiotowego z art. 113 ust. 1 VATU. Nadal ma on
wynosić 200 tys. zł.
Niższe i miarkowane sankcje VAT
Na naszych oczach spełnia się przepowiednia wyroku TSUE z 15.4.2021 r., C-935/19,
. Sankcje VAT (a więc
dodatkowe zobowiązania podatkowe) co prawda pozostaną w zastosowaniu, ale poprzez magiczny przyimek „do”
organy podatkowe nie będą stosować ich jednej wysokości. Zyskają możliwość miarkowania sankcji w zależności od
okoliczności przewinienia, a konkretnie - od okoliczności powstania nieprawidłowości; rodzaju i stopnia naruszenia
ciążącego na podatniku obowiązku oraz stwierdzanych dotychczas nieprawidłowości dotyczących
nieprzedawnionych zobowiązań w podatku. A także od kwot stwierdzonych nieprawidłowości, w tym kwoty zaniżenia
zobowiązania podatkowego, kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy
podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe, oraz przy uwzględnianiu działań
podjętych przez podatnika po stwierdzeniu nieprawidłowości w celu usunięcia skutków nieprawidłowości.
Zmiany w kursach wymiany: Faktury korygujące
W przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania wyrażone w walucie obcej uległy
zmianie, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu historycznego, użytego dla określenia podstawy
opodatkowania przed jej zmianą. Zasada ta dotyczy zarówno korekt in plus jak i in minus. Ale w przypadku gdy
podatnik wystawił fakturę korygującą zbiorczą, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są
wyrażone na tej fakturze korygującej w walucie obcej, podatnik może dokonać przeliczenia na złote według kursu
średniego danej waluty na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej. Podobnie
gdy udzielono opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczonych usług wykonanych
w danym okresie na rzecz podatnika dokonującego WNT lub nabycia towarów i usług objętych odwrotnym
obciążeniem, udokumentowanych fakturą dotyczącą tego okresu, przeliczenia na złote kwot wyrażonych na tej
fakturze w walucie obcej podatnik może dokonać według kursu średniego na ostatni dzień roboczy poprzedzający
dzień wystawienia tej faktury.
Łatwiej rozliczyć WDT i WNT
Odliczanie podatku naliczonego przy WNT będzie w pełni neutralne, a więc możliwe do zrobienia także bez
posiadania faktury. To także pokłosie wyroku TSUE z 18.3.2021 r., C-895/19,
(likwidacja „szyku rozwartego”).
Druga zmiana dotyczy powrotnej korekty WDT w przypadku opóźnionego otrzymania dokumentów potwierdzających
wywóz. Bez cienia wątpliwości – ma to mieć miejsce w deklaracji, w której powstał obowiązek podatkowy.
Przyjazna proporcja
Podatnicy stosujący proporcjonalne odliczenie VAT będą mogli zaokrąglić swój współczynnik przekraczający 98% do
pełnego odliczenia, przy czym limit kwoty podatku naliczonego niepodlegającej odliczeniu urośnie do 10 tys. zł.
Zmienią się też zasady korekty proporcji po zakończeniu roku. Po pierwsze, jeżeli różnica pomiędzy proporcją

wstępną a tą dla zakończonego roku podatkowego nie przekroczy 2%, korekta nie będzie konieczna. Gdy próg 2%
będzie na korzyść „starego roku”, rezygnacja z korekty możliwa będzie jedynie, jeśli kwota podatku naliczonego
niepodlegająca odliczeniu nie przekroczy 10 tys. zł.
Wiążące informacje: Łatwiej i taniej
WIS, WIA i WIT mają być wydawane i rozpatrywane w II instancji przez ten sam organ: Dyrektora KIS. W dodatku
WIS mają być wydawane bez opłaty, czyli za darmo.

Komentarz
Przypomnijmy, że zdaniem MF: „projekt SLIM VAT 3 usuwa wiele zbędnych, niepotrzebnych już obowiązków
spoczywających na firmach. W zamian wprowadza rozwiązania, które znacznie ułatwią rozliczanie podatku”.
Propozycje procedowane obecnie przez Sejm niespecjalnie różnią się od tekstu zgłoszonego do prekonsultacji.
Niektóre z nich są warte uwagi (np. pełna neutralność WNT czy miarkowanie sankcji VAT), zupełnie przypadkowo
akurat te, które wynikają z orzecznictwa TSUE. Spora część zmian to jednak margines marginesu, jeśli chodzi
o wpływ na życie podatników VAT. Bo niby kogo rozczuli np. doprecyzowanie definicji bagażu osobistego dla potrzeb
zwolnienia od VAT importu towarów przywożonych przez podróżnego, albo likwidacja obowiązku uzgadniania
z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu prognozy w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego,
w przypadku podatników obowiązanych do stosowania tzw. prewspółczynnika?
Prawdziwym hitem jest za to liberalizacja warunków szybszego zwrotu VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych,
oraz wzmocnienie ram proceduralnych tego zwrotu. Na naszych oczach Ministerstwo Finansów liberalizuje bowiem
przepisy, których zapewne nikt nie stosuje, a w dodatku zostały wprowadzone raptem rok temu. Czy to przyznanie
się, że to rozwiązanie było wprowadzone jako „zbędne i niepotrzebne”?
Nie ma się co oszukiwać, w temacie zmian w VAT znacznie więcej emocji rozpala projekt obowiązkowego KSeF. On
także doczekał się już pewnych opóźnień co do planowanego wejścia w życie. Podatnicy na pewno jednak z tego
powodu nie rozpaczają.

Projekt SLIM VAT 3 ma na celu usunięcie zbędnych obowiązków podatkowych i ułatwienie firmom rozliczania podatku. Pomimo opóźnień w jego wdrożeniu, proponowane zmiany, takie jak neutralność WNT, miarkowanie sankcji VAT czy liberalizacja warunków zwrotu VAT, mogą przynieść istotne ułatwienia dla podatników. Warto jednak zwrócić uwagę, że nie wszystkie proponowane zmiany mają realny wpływ na życie firm korzystających z VAT.