Dyrektor KIS o stałym miejscu prowadzenia działalności w kontekście KSeF
Obowiązkowy KSeF zbliża się wielkimi krokami, co skutkuje pojawieniem się interpretacji indywidualnych dotyczących stałego miejsca prowadzenia działalności w kontekście tzw. FE. Identyfikacja stałego miejsca staje się wyzwaniem, ale interpretacja prawa podatkowego może pomóc. Artykuł analizuje definicję FE oraz konsekwencje związane z obowiązkiem wystawiania faktur ustrukturyzowanych. Dyrektor KIS wydał istotną interpretację, która rozstrzyga kwestię stałego miejsca podatkowego dla konkretnego podatnika.
Tematyka: KSeF, faktury ustrukturyzowane, stałe miejsce prowadzenia działalności, interpretacja indywidualna, Dyrektor KIS, podatek VAT, definicja FE, transakcje międzynarodowe, miejsce świadczenia usług
Obowiązkowy KSeF zbliża się wielkimi krokami, co skutkuje pojawieniem się interpretacji indywidualnych dotyczących stałego miejsca prowadzenia działalności w kontekście tzw. FE. Identyfikacja stałego miejsca staje się wyzwaniem, ale interpretacja prawa podatkowego może pomóc. Artykuł analizuje definicję FE oraz konsekwencje związane z obowiązkiem wystawiania faktur ustrukturyzowanych. Dyrektor KIS wydał istotną interpretację, która rozstrzyga kwestię stałego miejsca podatkowego dla konkretnego podatnika.
Obowiązkowy KSeF nadchodzi wielkimi krokami. Pojawiają się więc już także interpretacje indywidualne powiązane z tematyką obowiązkowych faktur ustrukturyzowanych. Zagraniczne podmioty zarejestrowane na VAT w Polsce a także kontrahenci takich podmiotów ponownie interesują się kwestią stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów VAT w Polsce. Stwierdzenie tzw. FE zmienia dla KSeF wiele. Problem w tym, że identyfikacja stałego miejsca nie jest zadaniem prostym do przeprowadzenia. Faktycznie więc interpretacja indywidualna prawa podatkowego może być w tej materii narzędziem pomocnym. Zgodnie z art. 106ga ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570; dalej: VATU), podatnicy są obowiązani wystawiać faktury ustrukturyzowane przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur. Zgodnie jednak z art. 106ga ust. 2 pkt 1 i 2 VATU, obowiązek ten nie dotyczy wystawiania faktur przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (tzw. FE) na terytorium kraju. Oraz przez podatnika, który co prawda posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności nie uczestniczy w dostawie towarów lub świadczeniu usług, dla których wystawiono fakturę. Definicję tzw. FE można odnaleźć w rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z 15.3.2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2011 r. Nr 77, s. 1; dalej: WykVATDyrR). Zgodnie z art. 11 WykVATDyrR, na potrzeby określania miejsca świadczenia usług, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej to dowolne miejsce charakteryzujące się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić nabywcy odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Z kolei na potrzeby określania zasad opodatkowania odwrotnym obciążeniem, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej to dowolne miejsce które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu świadczenie usług, które wykonuje. Definicja FE jest (jak pewnie widać) nieostra. Jak ją interpretować? Istnieje w tej kwestii bardzo bogaty dorobek orzeczniczy TSUE. Obecnie można uznać, że istnienie stałego miejsca jest stwierdzane zdecydowanie rzadziej niż kiedyś (np. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 29.6.2023 r., Cabot Plastics, C-232/22, ). Czego dotyczyła sprawa? Podatnik jest podmiotem szkockim, acz zarejestrowanym do celów VAT w Polsce. Podatnik nabywa w kraju towary i przechowuje je tu w magazynie. Z tego magazynu, sprzedaje towary w ramach WDT i eksportu towarów. Korzysta w tym zakresie podatnik ze wsparcia logistyczno-magazynowego, zapewnianego przez polskiego (niepowiązanego) kontrahenta. To (zdaniem podatnika) konieczne czynności pomocnicze w odniesieniu do opisanej wyżej działalności prowadzonej w Polsce. Podatnik nie posiada w Polsce jakichkolwiek własnych zasobów technicznych takich jak magazyny, biura, zakłady produkcyjne itp. Podatnik nie zatrudnia również personelu ani nie sprawuje nadzoru ani kontroli nad pracownikami zatrudnionymi przez kontrahenta logistycznego. Nie oddelegowuje także personelu z Wielkiej Brytanii. Wszelkie kluczowe decyzje zarządcze i biznesowe dotyczące jej działalności w Polsce są podejmowane w siedzibie w Wielkiej Brytanii - dotyczy to w szczególności kierunków rozwoju działalności, przyjmowania zamówień i ustalania cen, jak również obsługi zamówień w zakresie realizowanym przez podatnika. Podatnik powziął wątpliwości w zakresie posiadania na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT. A wątpliwość ta pojawiła się w szczególności w kontekście zbliżającego się obowiązku korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Podatnik postanowił więc potwierdzić, czy będzie miał obowiązek wystawiać i otrzymywać faktury ustrukturyzowane przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur, począwszy od 1.7.2024 r. Stanowisko organu Dyrektor KIS wydał w sprawie interpretację indywidualną z 14.12.2023 r., 0114-KDIP1-2.4012.405.2023.2.RST, . Organ uznał, że podatnik nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Podatnik nie posiada w Polsce jakichkolwiek własnych zasobów technicznych takich jak magazyny, biura, zakłady produkcyjne itp. Podatnik nie zatrudnia personelu na terytorium Polski, jak również nie oddelegowuje na terytorium Polski własnych pracowników i nie posiada na terytorium Polski przedstawicieli / handlowców (osób pozyskujących nowych klientów) lub innych osób działających na podstawie udzielonego pełnomocnictwa uprawnionych do zawierania umów w imieniu podatnika. Co prawda dla istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie jest konieczne posiadanie własnego zaplecza personalnego oraz technicznego i kryterium to może być spełnione również w przypadku korzystania przez usługobiorcę z personelu i infrastruktury technicznej usługodawcy. Jednak w takim przypadku zaplecze to musi być dostępne dla usługobiorcy jak jego własne tj. usługobiorca musi sprawować nad nim kontrolę porównywalną do tej, jaką sprawuje nad zapleczem własnym. W analizowanej sprawie podatnik nie posiada bezpośredniej kontroli nad zasobami osobowymi oraz technicznymi / rzeczowymi kontrahenta wykorzystywanymi do świadczenia usług logistyczno-magazynowych Istotne z perspektywy określania stałego miejsca prowadzenia działalności jest ustalenie charakteru zaplecza personalnego i technicznego. TSUE w swoim dorobku orzeczniczym już nie raz orzekł, że to samo zaplecze personalne nie może być wykorzystywane jednocześnie do świadczenia i odbioru tych samych usług. Odnosząc powyższe do analizowanej sprawy należy stwierdzić, że kontrahent świadczy na rzecz podatnika określone usługi, zatem oznacza to, że zarówno to samo zaplecze zasobów personalnych jak i technicznych w przypadku uznania istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej byłoby wykorzystywane do świadczenia usług oraz ich odbioru. W konsekwencji, podatnik nie będzie miał od 1.7.2024 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur (choć może to robić na zasadzie dobrowolności). Podatnik nie będzie też zobowiązany do odbioru faktur od polskich kontrahentów przy użyciu KSeF. Powinien jednak uzgodnić z danym kontrahentem inny sposób odbioru ustrukturyzowanej faktury. Komentarz Istnienie lub nieistnienie FE ma wpływ nie tylko na ustrukturyzowane opodatkowanie. To także (przede wszystkim) istotne kryterium w zakresie miejsca świadczenia usługi. Jest więc duża szansa, że zagraniczne podmioty, zwłaszcza zarejestrowane na VAT w Polsce – oraz ich kontrahenci - dokonały już analizy FE. Nie zmienia to faktu, że praktyka FE dość mocno zmieniła się w ostatnich latach. O ile jeszcze przed 2020 r. dość łatwo można było potwierdzić posiadanie stałego miejsca, tak po tej dacie (w efekcie tąpnięcia w orzecznictwie TSUE) o FE jest trudniej, Może się więc okazać, że zdaniem fiskusa dany podmiot zagraniczny przed 2020 r. posiadał w Polsce FE, ale po tej dacie... już go nie posiada. Bez zmiany przepisów, bez zmiany jakichkolwiek założeń funkcjonowania biznesu. Inna sprawa, że omawiana interpretacja w sposób pouczający przypomina nam jakie kryteria analizy FE są ważne z perspektywy organu podatkowego. Dyrektor KIS dopytuje m. in. o staż zagranicznego podmiotu jako podatnika VAT w Polsce oraz plany na przyszłość, podział funkcji między różnymi krajami (gdzie produkcja, gdzie zarząd a gdzie sprzedaż i biuro) czy o liczebność załogi pracowników (w tym czy są to pracownicy odpowiedzialni za sprzedaż albo pracownicy oddelegowani). Organ pyta też o powiązania, sprawowanie kontroli nad zasobami kontrahentów itp. Definicja FE ma na KSeF proste przełożenie. Podmioty zagraniczne posiadające FE w Polsce objęte są od 1.7.2024 r. obowiązkowym KSeF. Wystawiają więc i otrzymują faktury ustrukturyzowane. Podmioty nieposiadające FE mogą stosować KSeF do wystawiania i odbierania faktur, choć nie muszą. Odbierając faktury, powinni uzgodnić z kontrahentem sposób odbioru (inny niż w KSeF). Pamiętajmy, że w kontekście KSeF ważna jest też definicja „uczestniczenia” FE w transakcji… tematyka jest więc naprawdę skomplikowana. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 14.12.2023 r., 0114-KDIP1-2.4012.405.2023.2.RST,
Istnienie lub brak stałego miejsca prowadzenia działalności ma istotne znaczenie zarówno pod kątem opodatkowania, jak i miejsca świadczenia usług. Interpretacja Dyrektora KIS pokazuje, jakie kryteria są brane pod uwagę przy analizie FE. Definicja FE ma bezpośrednie przełożenie na obowiązek korzystania z KSeF dla podmiotów zagranicznych. Tematyka FE i KSeF jest złożona, ale kluczowa w kontekście obowiązkowych faktur ustrukturyzowanych.