0% VAT w transporcie międzynarodowym nawet na odcinku krajowym
0% stawka VAT właściwa dla usług transportu międzynarodowego może być stosowana także do usług transportu świadczonych w całości na terenie kraju, pod warunkiem że stanowią one element usługi międzynarodowej i są odpowiednio udokumentowane. Kluczowe jest określenie miejsca świadczenia oraz prawidłowa klasyfikacja usługi transportowej. Preferencyjne opodatkowanie zostało uregulowane w przepisach ustawy o VAT oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2022 r. Zastosowanie preferencyjnej stawki 0% VAT wymaga odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej charakter usługi transportowej i jej wliczenie do podstawy opodatkowania importu towarów.
Tematyka: 0% VAT, usługi transportu międzynarodowego, transport towarów, interpretacja indywidualna Dyrektora KIS, dokumentacja podatkowa, preferencyjne opodatkowanie, stawka VAT, import towarów
0% stawka VAT właściwa dla usług transportu międzynarodowego może być stosowana także do usług transportu świadczonych w całości na terenie kraju, pod warunkiem że stanowią one element usługi międzynarodowej i są odpowiednio udokumentowane. Kluczowe jest określenie miejsca świadczenia oraz prawidłowa klasyfikacja usługi transportowej. Preferencyjne opodatkowanie zostało uregulowane w przepisach ustawy o VAT oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2022 r. Zastosowanie preferencyjnej stawki 0% VAT wymaga odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej charakter usługi transportowej i jej wliczenie do podstawy opodatkowania importu towarów.
0% stawka VAT właściwa dla usług transportu międzynarodowego może znaleźć zastosowanie także do usług świadczonych w całości na terenie kraju. O ile jednak krajowa „nitka” transportowa stanowi element (część) usługi transportu międzynarodowego. A także, gdy jest odpowiednio udokumentowana. Kombinacji w zakresie klasyfikacji usługi transportowej jako „międzynarodowej” jest wiele. Ważny jest też status usługobiorcy, musimy pamiętać o prawidłowym określeniu miejsca świadczenia takich usług. W skomplikowanych łańcuchach dostaw określenie skutków podatkowych takich usług nie jest łatwe. Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570; dalej: VATU), stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług transportu międzynarodowego. Przez usługi transportu międzynarodowego towarów rozumie się (w pewnym uproszczeniu) przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów, w którym towary przez pewien czas znajdują się w Polsce a przez pewien poza terytorium UE. Będzie to więc nie tylko przewóz z Polski poza UE albo spoza UE do Polski. Ale także przemieszczenie tranzytowe - z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju. A także z miejsca wyjazdu z UE poza UE albo spoza UE do UE, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (art. 83 ust. 3 pkt 1 VATU). Zgodnie z art. 83 ust. 3 pkt 3 VATU, przez usługi transportu międzynarodowego, rozumie się dodatkowo także usługi pośrednictwa i spedycji międzynarodowej. Ale to nie wszystko. Niektórzy zapominają, że preferencyjne opodatkowanie określone zostało także w przepisach wykonawczych. Chodzi o rozporządzenie Ministra Finansów z 2.12.2022 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w 2023 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2495; dalej: WarObnVATR23). Zgodnie z § 4 ust. 1 WarObnVATR23, obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się również m.in. do usług transportu towarów, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości na terytorium kraju i stanowi część usługi transportu międzynarodowego. Aby skorzystały z 0% VAT, usługi transportu międzynarodowego powinny być odpowiednio udokumentowane. Dokumentami stanowiącymi dowód świadczenia ww. usług w przypadku transportu towarów przez przewoźnika lub spedytora są np. list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej) lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora). W przypadku towarów importowanych dodatkowo niezbędny jest też dokument potwierdzony przez urząd celno-skarbowy, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów. Korzystanie z opodatkowania preferencyjną 0% stawką VAT budzi w praktyce wątpliwości. Dlatego warto przyjrzeć się pojawiającym się w tej materii interpretacjom indywidualnym Dyrektora KIS. Czego dotyczyła sprawa? Podatnik świadczy usługi transportowe na rzecz innych podmiotów i nie jest ani kupującym ani odbiorcą przewożonych towarów. Usługa transportowa wykonywana jest przez podatnika na terenie Polski, na zlecenie polskiego podmiotu. Ale przewożony towar jest towarem importowanym spoza terenu Unii Europejskiej (konkretnie ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, na rzecz zagranicznego podmiotu). Przewóz towaru jest udokumentowany odpowiednimi dokumentami transportowymi, m.in. wystawioną przez agencję celną deklaracją tranzytową T1. Odprawę celną organizuje odbiorca towaru we własnym zakresie, w urzędzie celnym przeznaczenia. Co zrozumiałe, trasa transportu towarów do Polski wiedzie przez różne kraje, w tym spoza UE. Niemniej, podatnik odpowiada włącznie za ten fragment transportu, który realizowany jest w Polsce. Co jednak ważne, podatnik posiada dokumenty, z których jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości świadczonych przez podatnika usług transportu do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów przez importera. Podatnik postanowił więc potwierdzić, czy gdy usługa transportowa dokonywana jest w istocie na terenie Polski, ale jest częścią importu, a podatnik dysponuje dokumentami transportowymi, prawidłowe jest zastosowanie dla tej usługi preferencyjnej stawki VAT w wysokości 0%. Stanowisko organu Dyrektor KIS wydał w sprawie interpretację indywidualną z 22.12.2023 r., 0112-KDIL1-3.4012.474.2023.2.JK. Organ zauważył, że usługa transportowa jest świadczona na rzecz polskiego podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej. W sprawie nie znajdują więc zastosowania szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług, w szczególności nie będzie miał zastosowania art. 28f ust. 1a pkt 1 i 2 VATU. Wobec powyższego, miejscem świadczenia (a tym samym opodatkowania) realizowanych usług transportowych jest terytorium kraju. Ale podatnik posiada dokumenty, z których będzie jednoznacznie wynikać, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim. Funkcje taką spełni np. dokument transportowy, m.in. wystawiona przez agencję celną deklaracja tranzytowa T1 oraz faktura dokumentująca wykonanie usługi transportu. Co równie ważne, podatnik posiada dokumenty, z których jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości świadczonych usług transportu do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów, o których mowa w art. 83 ust. 5 pkt 1 VATU. W związku z powyższym, w odniesieniu do świadczonej usługi transportowej, w sytuacji, gdy transport wykonywany jest w całości na terytorium kraju, ale stanowi część usługi transportu międzynarodowego, że opisana usługa transportu może być opodatkowana obniżoną do wysokości 0% stawką podatku. W konsekwencji, nawet w sytuacji, gdy podatnik świadczy usługę wyłącznie na odcinku drogi przypadającym na terytorium kraju to spełnione są przesłanki niezbędne do zastosowania stawki podatku w wysokości 0%. Jest to bowiem usługa stanowiąca element usługi transportu międzynarodowego. Komentarz Opisywana sprawa pokazuje złożoność procesów zakupowych, realizowanych częstokroć w międzynarodowych łańcuchach dostaw. Towar nabywany jest bowiem spoza UE przez polskiego nabywcę, jakkolwiek jednak importerem jest podmiot zagraniczny. Finalnie jednak towar trafi (jak się zdaje) do krajowego odbiorcy. To on bowiem zamawia usługę transportową u głównego bohatera opracowania (choć jedynie na odcinku Polska – Polska). Nie jest łatwo się w tym wszystkim połapać. A to ważne, status nabywcy (tu: krajowego podatnika VAT) determinuje przecież miejsce świadczenia (i opodatkowania) usługi transportowej. Gdy wiemy już, że transakcja podlega opodatkowaniu w Polsce, kolejną kwestia jest stawka VAT. Możliwość stosowania stawki preferencyjnej zależy od wielu czynników, w dużej mierze także od właściwej dokumentacji. Kluczowe są bowiem dokumenty potwierdzające, że wartość usługi transportowej została wliczona do podstawy opodatkowania importu towarów. Nie jest to proste, kto inny bowiem jest importerem a kto inny zamawia usługę transportową od podatnika na odcinku krajowym. Zachowanie spójności dokumentacyjnej transakcji stanowi więc spore wyzwanie. W obecnych realiach gospodarczych (i geopolitycznych) tego rodzaju złożonych łańcuchów dostaw z pewnością będzie przybywać. Decyzje o realizacji transakcji na takich a nie innych warunkach zapadają często spontanicznie, bez głębszej refleksji o podatkowych skutkach. Tym bardziej należy docenić, że w tym niełatwym przypadku podatnik postanowił potwierdzić skutki podatkowe w ważnej bądź co bądź, choć jednak subsydiarnej względem zasadniczej transakcji kwestii jaką jest sam tylko przewóz towaru i to „na ostatniej prostej”. Organy podatkowe ale i celne weryfikują różnego rodzaju preferencje, z których chcą korzystać podatnicy. Trzeba mieć tego świadomość. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 22.12.2023 r., 0112-KDIL1-3.4012.474.2023.2.JK
Sprawa interpretacyjna dotycząca opodatkowania usług transportowych w kontekście transportu międzynarodowego nawet na odcinku krajowym pokazuje złożoność procesów podatkowych przy transakcjach międzynarodowych. Konieczne jest spójne dokumentowanie transakcji oraz potwierdzenie wliczenia wartości usługi transportowej do podstawy opodatkowania. Decyzje o preferencyjnym opodatkowaniu wymagają analizy i weryfikacji organów podatkowych.