VAT od importu towarów na zasadach Incoterms DDP
Nabywca towaru spoza UE może odliczyć podatek naliczony z tytułu importu towarów nawet, jeśli eksporter dokonał sprzedaży na warunkach Incoterms DDP. Odliczenie podatku VAT z tytułu importu towarów jest możliwe zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Jednakże procedury celne oraz warunki transakcji mogą wpłynąć na skomplikowanie rozliczeń. Przeprowadzona interpretacja indywidualna potwierdza prawo podatnika do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu importu towarów, nawet jeśli koszty związane z odprawą importową pokrył eksporter.
Tematyka: VAT, import towarów, Incoterms, DDP, odliczenie podatku, procedury celne, interpretacja indywidualna, transakcje zagraniczne, neutralność VAT, podatek naliczony, dokumenty celne
Nabywca towaru spoza UE może odliczyć podatek naliczony z tytułu importu towarów nawet, jeśli eksporter dokonał sprzedaży na warunkach Incoterms DDP. Odliczenie podatku VAT z tytułu importu towarów jest możliwe zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Jednakże procedury celne oraz warunki transakcji mogą wpłynąć na skomplikowanie rozliczeń. Przeprowadzona interpretacja indywidualna potwierdza prawo podatnika do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu importu towarów, nawet jeśli koszty związane z odprawą importową pokrył eksporter.
Nabywca towaru spoza UE może odliczyć podatek naliczony z tytułu importu towarów nawet, jeśli eksporter dokonał sprzedaży na warunkach Inctorems DDP, a więc w praktyce to eksporter wpłacił cło i VAT z tytułu przywozu towarów na terytorium Wspólnoty. Ważne jednak jest to, aby nabywca wskazany był w dokumentach celnych jako odbiorca towarów oraz posiadał te dokumenty, bo to na ich podstawie w istocie można dokonać odliczenia. Zgodnie z art. 2 pkt 7 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570; dalej: VATU) import towarów to przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Według art. 17 ust. 1 pkt 1 VATU importer jest podatnikiem VAT jako podmiot, na którym ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku, gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone, w części lub w całości, albo zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną. Podatek VAT z tytułu importu towarów zasadniczo rozlicza się w zgłoszeniu celnym (art. 33 ust. 1 VATU), choć coraz powszechniejsza jest też metoda uproszczona (art. 33a VATU) – rozliczenie w całości w deklaracji VAT. Podatek VAT z tytułu importu towarów jest zresztą możliwy do odliczenia (zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 2 VATU), zatem import gwarantuje neutralność VAT. Tyle teorii. W praktyce bowiem rozliczenia VAT z tytułu importu budzą wątpliwości. Nie tylko dlatego, że to materia, w której stykają się przepisy podatkowe i celne, ale także przez złożoność warunków, na jakich dochodzi do przywozu towarów spoza UE. Dość wspomnieć o szczególnych procedurach celnych (np. uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, składowania celnego, tranzytu czy wolnego obszaru celnego), które zupełnie zmieniają warunki rozliczeń. Czasem optykę zmieniają też warunki realizacji transakcji. Powszechnie stosowana jest w przypadku handlu zagranicznego metodologia wywodząca się z reguł Incoterms. Reguły te określają – w uproszczeniu – zakres obowiązków sprzedawcy i nabywcy względem danej dostawy, w tym także moment przejścia ryzyka dotyczącego towaru. Może zdarzyć się tak, że to na sprzedawcy ciąży maksimum obowiązków aż do momentu dowiezienia towaru w ręce nabywcy. Gdy strony umawiają się na takie zasady w przypadku nabycia spoza UE, rozliczenia VAT mogą się skomplikować. Dowodem poniższa sytuacja z życia. Czego dotyczyła sprawa? Podatnik nabywa narzędzia do obróbki metali od podmiotów spoza terytorium Unii (z Wielkiej Brytanii) celem ich dalszej odsprzedaży na terytorium kraju na rzecz podmiotów krajowych. Narzędzia są wysyłane z terytorium Wielkiej Brytanii na terytorium Polski do magazynu podatnika. Przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel pomiędzy eksporterem a podatnikiem następuje w momencie odbioru towaru na terytorium Polski. Dostawy narzędzi są z reguły dokonywane według warunków Incoterms 2010 DDP (Delivered Duty Paid). Zgodnie z nimi dostawca jest odpowiedzialny m.in. za zorganizowanie transportu (choć finalnie kosztami transportu obciążany jest podatnik). Odprawa celna importowa następuje w Polsce (urząd celny przeznaczenia w Polsce), w standardowej procedurze celnej 4000 (procedura dopuszczenia do obrotu i wprowadzenia do obrotu na terytorium kraju). Zgodnie z klauzulą DDP dostawca (spółka brytyjska) jako eksporter pokrywa jednak także wszelkie koszty związane z odprawą celną importową, w tym koszt cła (jeśli występuje) oraz koszt polskiego podatku VAT. Niemniej to podatnik otrzymuje dokumenty celne, takie jak jednolity dokument administracyjny SAD (egzemplarz dla odbiorcy karta 8), powiadomienie w procedurze uproszczonej (PW215) lub poświadczone zgłoszenie celne ZC299. W powyższych dokumentach jako odbiorca wskazywany jest podatnik, natomiast zgłaszającym jest agencja celna (przedstawiciel pośredni podatnika). Podatnik jest powiadamiany w formie wiadomości e-mail, że „przesyłka została nadana na warunkach DDP – należności celno-podatkowe opłacił nadawca”. Podatnik nabrał wątpliwości, czy w opisywanej sytuacji przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu dokonanego importu towarów. Stanowisko organu Dyrektor KIS wydał w sprawie interpretację indywidualną z 9.1.2024 r., 0114-KDIP1-2.4012.584.2023.2.RM, . Organ zauważył, że generalnie podatnik jest uprawniony do odliczenia podatku VAT należnego lub zapłaconego w związku z importem towarów do państwa członkowskiego, w którym przeprowadza on transakcje podlegające opodatkowaniu w zakresie, w jakim te (importowane) towary są wykorzystywane do celów tych opodatkowanych transakcji. Organ przywołał też (co wstępnie może jednak trochę dziwić) dziedzictwo TSUE w postaci wyroku z 25.6.2015 r. w sprawie C-187/14, , zgodnie z którym jeżeli zgłoszenie towarów do odprawy celnej dokonywane jest przez przewoźnika, który na podstawie przepisów celnych może zostać zobowiązany do uiszczenia zobowiązania wynikającego z cła oraz podatku VAT z tytułu importu towarów, uiszczony przez tego przewoźnika należny podatek z tytułu importu towarów nie będzie stanowił u niego podatku naliczonego i nie będzie podlegał odliczeniu. Organ podkreślił jednak, że te same zasady w kwestii odliczania podatku naliczonego będą dotyczyły wszystkich podmiotów, które w rozumieniu przepisów celnych mogą być uznane za dłużników i zobowiązane do uiszczenia należnego podatku VAT z tytułu importu towarów (np. przedstawiciele pośredni, agencje celne, przewoźnicy, podmioty dokonujące importu towarów na rzecz innych podmiotów itd.). W każdym przypadku należy badać, czy koszt towarów powodujących naliczenie podatku z tytułu importu jest włączony w cenę transakcji objętych podatkiem należnym. Do odliczenia kwot podatku z tytułu importu towarów uprawnieni są podatnicy będący podatnikami z tytułu importu towarów, a więc podatnicy, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła. W tym przejawia się zasada neutralności podatku VAT, która zarezerwowana jest dla podatników nabywających towary i usługi wykorzystywane do celów działalności gospodarczej. W niniejszej sprawie nastąpiło przemieszczenie towaru z kraju trzeciego na terytorium Polski, zatem nastąpił import towarów w rozumieniu art. 2 pkt 7 VATU. Agencja celna jako przedstawiciel pośredni dokonała zgłoszenia celnego, działając we własnym imieniu, ale na rzecz podatnika. Przy tym z uwagi na przyjęte przez strony transakcji warunki Incoterms DDP koszty związane z odprawą importową, w tym koszt cła oraz polskiego podatku VAT, pokrył dostawca (eksporter). Jednak, co istotne, w przypadku transakcji będącej przedmiotem zapytania to na podatniku ciąży obowiązek uiszczenia cła z tytułu importu urządzeń. Skoro tak, po stronie podatnika powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do importowanych towarów. Jednocześnie podatnik posiada dokumenty celne, z których wynika kwota podatku VAT. Zatem podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu importu towarów, pomimo że to eksporter faktycznie pokrył koszty związane z odprawą importową, w tym koszt cła oraz podatku VAT. Komentarz To rozstrzygnięcie, z którego można wyciągnąć ciekawe wnioski. Przede wszystkim jak się okazuje, aby odliczyć podatek naliczony, wcale nie trzeba ponieść jego ciężaru ekonomicznego. W tym przypadku podatnik nie płaci VAT – a jednak go odlicza, i to w zasadzie z tego względu, że do zapłaty jest zobowiązany. Opis stanu faktycznego nie wspomina o późniejszym obciążeniu podatnika kosztami cła i VAT. Stąd możemy przyjąć, że do takiego obciążenia nie doszło (inaczej niż w przypadku usługi transportowej). Co więcej, jak się okazuje, sprzedaż na warunkach Incoterms DDP wcale nie czyni ze sprzedawcy spoza UE także importera – o ile nie jest on wpisany do dokumentów celnych jako rzeczywisty nabywca towarów. Mamy tu w efekcie ciekawą sytuację, w której podatek płaci tak naprawdę niepodatnik. Nie wywołuje to jednak dla nabywcy (a więc realnego podatnika) negatywnych skutków. Można wysnuć także dodatkowy wniosek, że Incoterms same w sobie nie „kreują” czynności opodatkowanej ani podatnika VAT. To w końcu tylko reguły handlowe określające, kto ma zapłacić daninę (cło i VAT), ale nie, kto z tego tytułu zobowiązany jest do takiej zapłaty (o tym decydują przepisy). Takie ekscytujące wnioski są możliwe tylko w analizie importu towarów. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 9.1.2024 r., 0114-KDIP1-2.4012.584.2023.2.RM,
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 9.1.2024 r. potwierdza, że podatnik może odliczyć podatek VAT naliczony z tytułu importu towarów, nawet jeśli koszty związane z importem pokrył eksporter. Analiza przypadku wykazała, że warunki Incoterms DDP nie decydują o statusie podatnika VAT jako importera. Wnioski z tej interpretacji mogą być istotne dla podmiotów dokonujących importu towarów.