Reprezentacja sp. z o.o. w umowie z członkiem jej zarządu

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 20.12.2023 r. przedstawiono interpretację art. 210 § 1 KSH dotyczącego reprezentacji spółki w umowach z członkami zarządu. Sprawa dotyczyła sporu dotyczącego przychodów członka zarządu Spółki, które nie zostały opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Sąd uznał umowę współpracy za ważną, co miało istotne znaczenie dla reprezentacji spółki w umowach z członkami zarządu.

Tematyka: reprezentacja spółki, umowa z członkiem zarządu, art. 210 KSH, Spółka z o.o., interpretacja prawa, nieważność czynności prawnej

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 20.12.2023 r. przedstawiono interpretację art. 210 § 1 KSH dotyczącego reprezentacji spółki w umowach z członkami zarządu. Sprawa dotyczyła sporu dotyczącego przychodów członka zarządu Spółki, które nie zostały opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Sąd uznał umowę współpracy za ważną, co miało istotne znaczenie dla reprezentacji spółki w umowach z członkami zarządu.

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 20.12.2023 r.
zaprezentowano stanowisko, że art. 210 § 1 KSH jednoznacznie określa podmioty uprawnione do
reprezentacji spółki w umowach zawieranych z członkami jej zarządu, którymi są: rada nadzorcza lub
pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.
Stanowiska stron
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej (dalej: Organ) uznał, że A.M. (dalej: Skarżący) nie świadczył na rzecz K sp.
z o.o. (dalej: Spółka) usług w ramach firmy M A.M., zaś sporne przychody stanowiły należności wypłacone mu przez
Spółkę z tytułu wykonywania czynności członka zarządu. Nie mogły być opodatkowane zryczałtowanym podatkiem
dochodowym od przychodów ewidencjonowanych, lecz należało je przypisać do źródła przychodów z działalności
wykonywanej osobiście.
Skarżący jest natomiast zdania, że Organy w sposób dowolny przyjęły, że nie wykonywał on czynności na rzecz
Spółki w ramach indywidualnej działalności gospodarczej, pomimo ważnej umowy.
Stan faktyczny
Z akt sprawy wynika, że (...) grudnia 2016 r., tj. w dniu zawarcia umowy współpracy (dalej: Umowa) z Prezesem
Zarządu Spółki był K.P., on też reprezentował Spółkę, jako zamawiającego. Z ramienia wykonawcy podpis pod
Umową złożył Skarżący.
Z centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: KRS) wynika, że Skarżący pełnił funkcję członka
zarządu Spółki od (...) marca 2017 r. do (...) stycznia 2019 r., natomiast od (...) października 2016 r. do (...) marca
2017 r. był prokurentem Spółki.
Reprezentacja spółki w umowach zawieranych z członkami jej zarządu
Sąd uznał Umowę za ważną. Na moment jej podpisania, Skarżący nie był członkiem zarządu Spółki. Zatem art. 210
KSH, z którego wynika, że w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje
rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników, nie miał zastosowania.
Sąd uznał za nieważny aneks do Umowy z (...) czerwca 2017 r., dotyczący zmiany bazy prowizji (dalej: Aneks). Art.
210 KSH dotyczy wszelkich umów zawieranych przez spółkę z członkami zarządu, zarówno takich, które mogą
wiązać się z pełnioną funkcją, jak i takich, które nie są związane z wykonywaniem funkcji, ale są zawierane przez
osobę fizyczną poza źródłem kompetencji (A. Kidyba, Sp. z o.o. Komentarz, 2009, s. 335; postanowienie SN
z 11.3.2010 r., IV CSK 413/09, 
). Art. 210 KSH dotyczy oświadczeń woli składanych przez strony
w ramach innych stosunków obligacyjnych niż umowa zawarta pomiędzy członkiem zarządu a spółką.
Dotyczy umowy o pracę, umowy zlecenia czy umowy o zarządzanie spółką. Nie jest wykluczone zawieranie umów,
które wiązać się będą z pewnymi zobowiązaniami wspólnika, który jednocześnie pełni funkcję członka zarządu. Może
to dotyczyć umowy pożyczki, darowizny, zamiany, itp. Do umów, które nie muszą mieć związku z pełnieniem funkcji,
może należeć zawarcie umowy sprzedaży, najmu lokalu (A. Kidyba, Spółka z o.o. Komentarz, 2001, s. 335). SN
w ww. wyroku podkreślił, że nie jest konieczne, aby sprzeczność interesów pomiędzy spółką a członkiem zarządu
rzeczywiście występowała, wystarczy potencjalna kolizja interesów. Art. 210 § 1 KSH ma chronić spółkę, jej
wspólników i wierzycieli przed niekorzystnymi dla spółki decyzjami zarządu, dlatego ma zastosowanie, kiedy
wymienione podmioty występują po przeciwnych stronach sporu sądowego albo umowy (wyrok SN
z 9.9.2010 r., I CSK 679/09, 
).
W czerwcu 2017 r. Skarżący zawarł Aneks ze Spółką, reprezentowaną przez K.P. Ówcześnie w skład zarządu
wchodzili: K.P. (prezes zarządu), D.Z. (wiceprezes zarządu) oraz dwaj członkowie zarządu - A.M. i T.Z. Zgodnie
z KRS do reprezentowania Spółki upoważniony jest każdy członek zarządu samodzielnie do kwoty
nieprzekraczającej 50.000 zł. Art. 210 § 1 KSH jednoznacznie określa podmioty uprawnione do reprezentacji
spółki w umowach zawieranych z członkami jej zarządu. Są to rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany
uchwałą zgromadzenia wspólników. Dotyczy on pełnomocnictwa szczególnego rodzaju i tylko do
określonych czynności.
O ile Umowa jest ważna, o tyle Aneks został zawarty z naruszeniem wymogów formalnych z art. 210 KSH,
a w konsekwencji jest nieważny. Został on zawarty z prezesem zarządu, który nie występował jako pełnomocnik
powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Art. 210 § 1 KSH ma charakter bezwzględnie obowiązujący (ius
cogens) i nie może zostać zmieniony umową wspólników. Skutkiem niezachowania formy przewidzianej w art. 210



KSH jest, zgodnie z art. 58 § 1 KC, nieważność dokonanej czynności prawnej. Uchybienie to nie może być
konwalidowane przez jakiekolwiek czynności dorozumiane.
Ocena Organu
Organ uprawniony był do dokonania oceny Aneksu, bez uprzedniego wystąpienia do sądu powszechnego
o stwierdzenie nieważności tego stosunku prawnego. Art. 199a § 3 ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j.
Dz.U. z 2023 r. poz. 2383; dalej: OrdPU) obliguje organ do wystąpienia do sądu o ustalenie istnienia lub nieistnienia
stosunku prawnego lub prawa tylko wówczas, jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania,
w szczególności zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań, wynikają wątpliwości co do istnienia lub
nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe. Organ powinien samodzielnie
przeprowadzić postępowanie i rozstrzygnąć o wszystkich istotnych z prawnopodatkowego punktu widzenia
okolicznościach sprawy, a dopiero w przypadku zaistnienia wątpliwości, co do istnienia stosunku prawnego lub prawa
powinien wystąpić z powództwem do sądu powszechnego. W omawianej sprawie wykładnia art. 210 § 1 KSH
pozwoliła jednoznacznie określić, że Aneks jest nieważny.
Czynności zarządcze
Sąd ocenił, czy wobec ważnej Umowy, czynności wykonywane przez Skarżącego mogły być świadczone w ramach
zarejestrowanej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej i uznał, że nie spełniały definicji z art. 5b ust. 1
ustawy z z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226); dalej: PDOFizU.
Skarżący do 6.3.2017 r. był prokurentem samoistnym Spółki. Z treści prokury wynika, że został on upoważniony do
reprezentowania Spółki, w tym w szczególności do podpisywania, składania oraz przyjmowania wszelkiego rodzaju
wniosków, pism dokumentów, oświadczeń oraz zawierania umów. W myśl art. 109(1) § 1 KC, prokura jest
pełnomocnictwem, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane
z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent może więc reprezentować przedsiębiorcę przed wszystkimi sądami
i organami państwowymi, np. w postępowaniu podatkowym, może w imieniu przedsiębiorcy dokonywać czynności
prawne, np. zawierać umowy, podpisywać weksle, składać oświadczenia, w tym o potrąceniu, uznaniu długu, itp.,
z tym zastrzeżeniem, że zgodnie z art. 109(3) KC, do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na
podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości, jest
wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności. Posiadanie ww. statusu świadczy o tym, że w 2017 r.
Skarżący posiadł szerokie pełnomocnictwo uprawniające go do działania w imieniu i na rzecz Spółki. Od (...) marca
2017 r., pełnił funkcję członka zarządu tej Spółki. W 2017 r. Skarżący był powiązany ze Spółką nie tylko kapitałowo
ale i osobowo.
Czynności opisane w Umowie, dotyczące sprzedaży usług transportowych, mieszczą się w kompetencjach członka
zarządu Spółki, jak i prokurenta Spółki, i w ramach czynności zarządczych zostały podjęte. Skarżący:
• nie zatrudniał bowiem pracowników,
• nie posiadał lokalu wyznaczonego do wykonywania usług - działalność była zarejestrowana pod adresem
zamieszkania,
• nie posiadał środków trwałych,
• nie ponosił ryzyka gospodarczego, jak i odpowiedzialności za wykonane usługi,
• nie wskazywał kont bankowych do przekazywania należności za ewentualne transakcje, a wszystkie rozliczenia
finansowe dokonywane były na konto Spółki.
Otrzymywana przez Skarżącego od Spółki prowizja wyliczana była bez uwzględnienia zależności pomiędzy
konkretnymi transakcjami, a wysokością ich świadczenia, tj. uzależniona była od uzyskiwanych przychodów ze
sprzedaży usług przez tę Spółkę.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy z 6.3.2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie
Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 541) domniemywa się, że dane wpisane do CEIDG są
prawdziwe, czyli odpowiadają stanowi faktycznemu. W związku z tym, że ww. dane są zgodne z wnioskiem
przedsiębiorcy, odpowiedzialność za brak ich prawdziwości ponosi przedsiębiorca, jeśli nie wystąpił z wnioskiem
o ich uzupełnienie lub zmianę (wyrok NSA z 19.4.2018 r., I GSK 240/18, 
). Istnienie ważnej Umowy, nie
oznacza, że usługi były świadczone w jej ramach. Wykonane usługi nie były związane z zarejestrowaną przez
Skarżącego działalnością gospodarczą, lecz były podejmowane w związku z piastowanymi przez niego funkcjami
o charakterze zarządczym w Spółce.
Otrzymane przez Skarżącego należności za usługi stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście (art. 10
ust. 1 pkt 2 PDOFizU). Stosownie do art. 13 pkt 7 PDOFizU za ww. przychody uważa się przychody otrzymywane
przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub
innych organów stanowiących osób prawnych.



Mając na uwadze powyższe, Sąd - art. 151 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634) - orzekł o oddaleniu skargi w całości.

Komentarz
Rozstrzygając niniejszą sprawę NSA odniósł się do kwestii reprezentacji spółki z o.o. przy zawieraniu przez nią
umowy z członkiem jej zarządu i wskazał, że została ona jednoznacznie rozstrzygnięta przez ustawodawcę w art.
210 KSH. Jednocześnie NSA zaakcentował negatywne konsekwencje braku dochowania warunków reprezentacji
przy zawieraniu kontraktu tego rodzaju, jakimi są nieważność czynności prawnej - tu Aneksu zawartego pomiędzy
Skarżącym a Spółką.

Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 20.12.2023 r., I SA/Go 284/23, 








Wyrokiem WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 20.12.2023 r. skargę w całości oddalono. NSA podkreślił konsekwencje braku dochowania warunków reprezentacji spółki przy zawieraniu umowy z członkiem zarządu, wskazując na nieważność czynności prawnej. Rozstrzygnięcie to było jednoznaczne z przepisami art. 210 KSH.