Danina od gruntów powydobywczych

Czy dla gruntów poeksploatacyjnych możliwe jest zastosowanie stawki pozostałej, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. c PodLokU od momentu faktycznego zakończenia prac rekultywacyjnych? Spółka wydobywająca żwir, piasek, glinę i kaolin zwróciła się z wnioskiem o interpretację podatkową, dotyczącą gruntów po rekultywacji. W ocenie spółki, po zakończeniu rekultywacji gruntów, należy zastosować stawkę pozostałą podatkową. Fiskus miał inne zdanie, co doprowadziło do sporu, w którym ostatecznie wyrok wydał WSA w Białymstoku.

Tematyka: grunt poeksploatacyjny, stawka pozostała, rekultywacja gruntów, interpretacja podatkowa, spór podatkowy, wyrok WSA, opodatkowanie gruntów

Czy dla gruntów poeksploatacyjnych możliwe jest zastosowanie stawki pozostałej, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. c PodLokU od momentu faktycznego zakończenia prac rekultywacyjnych? Spółka wydobywająca żwir, piasek, glinę i kaolin zwróciła się z wnioskiem o interpretację podatkową, dotyczącą gruntów po rekultywacji. W ocenie spółki, po zakończeniu rekultywacji gruntów, należy zastosować stawkę pozostałą podatkową. Fiskus miał inne zdanie, co doprowadziło do sporu, w którym ostatecznie wyrok wydał WSA w Białymstoku.

Czy dla gruntów poeksploatacyjnych możliwe jest zastosowanie stawki pozostałej, o której mowa w art. 5
ust. 1 pkt 1 lit. c PodLokU od momentu faktycznego zakończenia prac rekultywacyjnych?
Z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej do fiskusa zwróciła się spółka prawa handlowego, której
podstawowa działalność to wydobywanie żwiru, piasku, gliny i kaolinu. Spółka jest w posiadaniu gruntów, na których
znajduje się złoże kruszywa naturalnego. Działki gruntu sklasyfikowane są jako „K – użytki kopalne”. Grunty te
podlegają sukcesywnie stosowanym procesom rekultywacyjnym, prowadzonym zgodnie z ustawą z 3.2.1995 r.
o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 82; dalej: OchrGrU). W ramach rekultywacji, spółka
podejmuje na przedmiotowych gruntach, na których znajdują się wyrobiska pokopalniane, stosowne czynności
dostosowawczo-techniczne, a następnie, w zależności od charakteru rekultywacji (cele rolne/leśne/wodne)
podejmuje czynności polegające m.in. na zasianiu roślin próchniczotwórczych, zalesieniu itp. W trakcie trwania
procesów rekultywacyjnych, przedsiębiorstwo wykazuje te grunty do opodatkowania podatkiem od nieruchomości
według stawki dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Po zakończeniem rekultywacji
gruntów składa wniosek do Starosty o uznanie rekultywacji za zakończoną, a następnie wniosek o zmianę klasyfikacji
gruntów na grunty rolne lub leśne. To daje jej podstawę do dokonania zmian w deklaracji podatkowej. Grunty będące
przedmiotem wniosku stanowią środki trwałe wnioskodawcy, od których nie dokonuje on odpisów amortyzacyjnych
dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Koszty rekultywacji oraz podatku od nieruchomości
wnioskodawca odnosi w koszty uzyskania przychodu. Spółka deklarowała, że nie będzie na zrekultywowanych
gruntach prowadziła jakiejkolwiek działalności gospodarczej, w szczególności innej niż dotychczasowa.
Na gruncie tak przedstawionego stanu faktycznego Spółka chciała uzyskać informację od fiskusa, czy dla gruntów
poeksploatacyjnych możliwe jest zastosowanie stawki pozostałej, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. c PodLokU od
momentu faktycznego zakończenia prac rekultywacyjnych?
W ocenie wnioskodawcy, również z uwagi na okoliczność, że zmiana klasyfikacji gruntów ma charakter trwały, należy
uznać, iż po zakończeniu procesu rekultywacji grunty te tracą związek z prowadzeniem działalności gospodarczej,
a tym samym od momentu faktycznego zakończenia czynności rekultywacyjnych podlegają opodatkowaniu według
stawki pozostałe wskazanej w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. c PodLokU. Faktyczne zakończenie procesu rekultywacji
wnioskodawca utożsamia ze złożeniem wniosku do Starosty o wydanie decyzji o uznaniu rekultywacji za
zakończoną.
Fiskus nie zgodził się z tym stanowiskiem. Organ zaznaczył, że wyłącznie na podstawie deklaracji spółki co do
zdarzenia przyszłego, że nie będzie na zrekultywowanych gruntach prowadziła jakiejkolwiek działalności
gospodarczej, nie można ocenić, czy zrekultywowany grunt nie będzie związany z prowadzeniem działalności.
Powołując się na stanowisko TK, organ podatkowy wskazał, że zakwalifikowanie gruntu będącego w posiadaniu
przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą wymaga nie tylko faktycznego
niewykorzystywania go do prowadzenia działalności gospodarczej, lecz również ustalenia, że nie może on być
potencjalnie wykorzystany do prowadzenia działalności gospodarczej. Zakończenie procesu rekultywacji,
w niektórych okolicznościach, może, ale nie musi świadczyć o braku związku gruntu z działalnością gospodarczą.
Spółka zaskarżyła wydaną interpretację. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 15.12.2023 r.,
I SA/Bk 387/23, 
, uznał skargę za bezzasadną. W uzasadnieniu swojego stanowiska Sąd podał, że fiskus: „w
zaskarżonej interpretacji indywidualnej zasadnie uznał stanowisko spółki zaprezentowane w złożonym wniosku,
zgodnie z którym spółka uprawniona jest do zastosowania dla gruntów powydobywczych stawki pozostałej z art. 5
ust. 1 pkt 1 lit. c PodLokU od momentu faktycznego zakończenia rekultywacji, tj. od momentu złożenia wniosku do
Starosty o wydanie decyzji o uznaniu rekultywacji za zakończoną – za nieprawidłowe. Sąd stwierdził, że aprobata
stanowiska skarżącej doprowadziłaby w istocie do sytuacji, w której to sama zainteresowana będzie decydować,
kiedy rekultywacja ma być uznana za zakończoną, gdyż moment złożenia takiego wniosku zależy wyłącznie od jej
woli”.
Wyrok WSA w Białymstoku z 15.12.2023 r., I SA/Bk 387/23, 








WSA w Białymstoku uznając skargę spółki za bezzasadną, podkreślił, że samodzielne decydowanie przez spółkę o zakończeniu rekultywacji w celu skorzystania ze stawki podatkowej jest nieprawidłowe. Sąd uznał, że fiskus słusznie odrzucił argumentację spółki, co pokazuje, że decyzje dotyczące opodatkowania gruntów po rekultywacji wymagają szczególnej uwagi i analizy.