Inne wyroby nikotynowe, czyli nowy wyrób akcyzowy

Od 1.1.2025 r. do grona wyrobów akcyzowych dołączą dwa zupełnie nowe. Chodzi o saszetki nikotynowe oraz inne wyroby nikotynowe. Ministerstwo Finansów uznało, że opodatkowanie tych wyrobów jest zasadne ze względu na ich charakter i substytucyjność wobec wyrobów tytoniowych. Skupiając się na innych wyrobach nikotynowych, można zauważyć różnorodność produktów, od tradycyjnych po nowoczesne innowacje. Planowane zmiany mają na celu opodatkowanie wyrobów zawierających nikotynę, używanych do wchłaniania przez organizm ludzki, ale niebędące wyrobami tytoniowymi czy płynami do papierosów elektronicznych.

Tematyka: inne wyroby nikotynowe, akcyza, Ministerstwo Finansów, opodatkowanie, stawka akcyzy, produkcja, oznaczanie znakami akcyzy, wyroby medyczne, procedura zawieszonego poboru akcyzy

Od 1.1.2025 r. do grona wyrobów akcyzowych dołączą dwa zupełnie nowe. Chodzi o saszetki nikotynowe
oraz inne wyroby nikotynowe. Zdaniem Ministerstwa Finansów zasadne stało się objęcie tych wyrobów
opodatkowaniem akcyzą, biorąc pod uwagę charakter ww. wyrobów oraz ich substytucyjność w stosunku do
wyrobów tytoniowych. W niniejszym tekście skupimy się na innych wyrobach nikotynowych. Co ciekawe,
w tej definicji mogą mieścić się bardzo „tradycyjne” wyroby, takie jak np. tabaka czy tytoń do żucia.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1542; dalej:
AkcyzU), wyrobami akcyzowymi są wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe,
susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie. Definicja ta ulegnie niebawem
poszerzeniu. W tym – o inne wyroby nikotynowe. Celem projektowanej zmiany jest opodatkowanie grupy wyrobów
zawierających nikotynę lub jej związki lub pochodne, które mogą być używane do wchłaniania nikotyny lub jej
związków lub pochodnych przez organizm ludzki, inne niż wyroby tytoniowe, płyn do papierosów elektronicznych,
wyroby nowatorskie i (również nowe w tym gronie) saszetki nikotynowe.
Definicja innych wyrobów nikotynowych
Zgodnie z projektowanymi przepisami, będą to wyroby zawierające nikotynę lub jej związki lub pochodne, które mogą
być używane do wchłaniania nikotyny lub jej związków lub pochodnych przez organizm ludzki, inne niż wyroby
tytoniowe, płyn do papierosów elektronicznych, wyroby nowatorskie i saszetki nikotynowe. Chodzi więc o wyroby
pozwalające na wchłanianie nikotyny w sposób zasadniczo inny niż doustnie (choć nie jest to super-precyzyjne
uściślenie tej definicji). Rynek bez-tytoniowych wyrobów nikotynowych, które mogą być używane do wchłaniania
nikotyny, jej związków lub pochodnych przez organizm ludzki rozwija się dynamicznie. Wyroby takie są wchłaniane
np. przez śluzówkę jamy ustnej, skórę czy w procesie inhalacji. Co może być całkiem zaskakujące, chodzi tu nie tylko
o efekty najnowocześniejszych technologicznie rozwiązań. Ale też o wyroby o głęboko zakorzenionej tradycji, jak np.
tabaka czy tytoń do żucia (choć on akurat też jest „wchłaniany doustnie”). Z pewnością w ww. definicji zmieszczą się
zresztą także i inne wyroby, które dopiero pojawią się na rynku zgodnie z inwencją producentów oraz rozwojem
technologicznym. Sky is the limit.
Akcyzie nie będą podlegać inne wyroby nikotynowe wykorzystywane wyłącznie w celach medycznych. Wśród takich
wyrobów są np. gumy do żucia, plastry i aerozole zawierające nikotynę.
Do innych wyrobów nikotynowych będą miały zastosowanie ogólne przepisy dotyczące opodatkowania akcyzą
wyrobów akcyzowych, w tym przedmiotu opodatkowania, powstania obowiązku podatkowego, opodatkowania
ubytków, właściwości organów podatkowych, rejestracji podmiotów, deklaracji podatkowych, ewidencji, zabezpieczeń
akcyzowych, terminów płatności akcyzy oraz postępowania w przypadku importu. Oraz w zakresie procedury
zawieszonego poboru akcyzy, choć z uwagi na niezharmonizowany charakter jedynie w zakresie czynności
krajowych (jak dla wyrobów spoza załącznika 2 do AkcyzU, objętych stawką akcyzy inna niż zerowa).
Pozostałe regulacje
Producentem innych wyrobów nikotynowych będzie każdy, kto produkuje te wyroby akcyzowe, oraz każda inna
osoba, która uczestniczy w ich produkcji. Produkcją innych wyrobów nikotynowych jest ich wytwarzanie,
przetwarzanie, rozlew, a także pakowanie. Za wyjątkiem wytwarzania przez konsumenta ręcznie domowym
sposobem w gospodarstwie domowym na własne potrzeby. Podstawą opodatkowania innych wyrobów nikotynowych
jest ich ilość wyrażona w kilogramach. Stawka akcyzy na inne wyroby nikotynowe wynosi 300 zł za każdy kilogram.
Ale nie od razu. W 2025 r. stawka będzie wynosić 100 zł za każdy kilogram, w 2026 r. będzie to 200 zł za każdy
kilogram. Docelowy poziom 300 zł za kilogram osiągniemy więc dopiero w 2027 r. W przypadku naruszenia
przepisów o produkcji w składzie podatkowym, stawka będzie dwukrotnie wyższa.
Inne wyroby nikotynowe będą też podlegały oznaczaniu znakami akcyzy. Znaki akcyzy będą miały roczny termin
ważności, z możliwością sprzedaży wyrobów oznaczonych znakiem z ubiegłego roku do końca lutego roku
następnego. Do 28.2.2025 r. będą mogły być sprzedawane saszetki nikotynowe wprowadzone do obrotu przed
31.12.2025 r. bez znaków akcyzy, po tej dacie niezbędne będą jednak znaki legalizacyjne. Pojawią się też oczywiście
nowe wzory znaków akcyzy.

Komentarz
Akcyza od tabaki? Kaszubi się nie ucieszą. Inna sprawa, że tytoń wykorzystywany do wytwarzania tabaki i tak
podlega już akcyzie, nawet jeśli tabaka nie jest jeszcze wyrobem akcyzowym (bo do palenia się nie nadaje).
W sytuacji zużycia w składzie podatkowym tytoniu do palenia objętego procedurą zawieszenia poboru akcyzy do

wytworzenia wyrobu nie-akcyzowego - tabaki, następuje zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy,
skutkujące przekształceniem się obowiązku podatkowego w zobowiązanie podatkowe (tak np. interpretacja
indywidualna Dyrektora KIS z 30.6.2020 r., 0111-KDIB3-3.4013.70.2020.3.MK,
). To zresztą ciekawe -
zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt 2 AkcyzU, do zakończenia procedury zawieszonego poboru akcyzy dochodzi z dniem
zużycia wyrobu akcyzowego w składzie podatkowym; zobowiązanie podatkowe nie powstaje i wygasa obowiązek
podatkowy, gdy zużyto wyrób akcyzowy do wyprodukowania innego wyrobu akcyzowego, również w ramach
procesów służących bezpośrednio produkcji tego wyrobu. Od 1.1.2025 r. przepis ten znajdzie zastosowanie do
tytoniu służącego do wytworzenia tabaki co wpłynie na sytuację wytwórców takiego tytoniu i potencjalnie zdejmie
z nich konieczność rozliczenia akcyzy. Rozliczenie zostanie bowiem „przesunięte” z tytoniu na tabakę.
Niezależnie, przypomnijmy też, że już od 20.5.2024 r. wyroby takie objęte będą systemem Track&Trace.

Inne wyroby nikotynowe będą opodatkowane stawką akcyzy, różniącą się w latach 2025-2027. Regulacje obejmują produkcję, opodatkowanie ilością w kilogramach oraz oznaczanie znakami akcyzy. Wyroby medyczne nie podlegają akcyzie. Przepisy dotyczące opodatkowania, procedury zawieszonego poboru akcyzy oraz znakowania znakami akcyzy również znajdą zastosowanie.