Nie odliczymy VAT od prywatnego ogrodu

Podatnik nie może odliczyć VAT od wydatków na przygotowanie własnego ekskluzywnego ogrodu, nawet jeśli ma on służyć jako wizytówka działalności. Związek między wydatkami na ogród a czynnościami opodatkowanymi jest bardzo wątły, bardziej wyraźny jest związek ze sferą osobistą. Ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby można było odliczyć VAT. Organy podatkowe analizują związek danego wydatku z biznesem, aby ustalić, czy można odliczyć podatek naliczony.

Tematyka: VAT, odliczenie, wydatki, ogród, podatek, działalność gospodarcza, interpretacja indywidualna, związki z działalnością, koszty ogólne, przepisy podatkowe

Podatnik nie może odliczyć VAT od wydatków na przygotowanie własnego ekskluzywnego ogrodu. Nawet,
jeśli prowadzi on działalność w zakresie zagospodarowywania terenów zielonych a swój własny ogród
zamierza traktować jako swoją wizytówkę. Pokazowe arcydzieło, mające zachęcić potencjalnych klientów do
korzystania z usług (wbrew zasadzie „szewc bez butów chodzi”). Wszystko dlatego, że związek między
wydatkami na ogród a wykonywaniem czynności opodatkowanych jest bardzo wątły. Znacznie bardziej
wyraźny jest za to związek ze sferą czysto osobistą.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361; dalej:
VATU, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych,
podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo do
obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione
określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek
został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem
jest określenie podatku należnego.
Ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie oraz w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do
wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek
ten może być bezpośredni lub pośredni. Jakkolwiek by się jednak podatnicy nie gimnastykowali, istnienie
pośredniego związku nie ma charakteru nieograniczonego. Zasada ta dotyczy zresztą wielu wydatków „z pogranicza”
wydatków biznesowych i osobistych. Organy podatkowe badają związek danego wydatku z reguły tak, by ustalić
z jaką sferą życia jest on ściślejszy. Nawet obiektywnie możliwy do wykazania, ale bardzo umiarkowany stopień
powiązania z biznesem przy jednoczesnym bliższym powiązaniu ze sferą osobistą sprawia, że VAT nie odliczymy.
Czego dotyczyła sprawa?
Pani Anna prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zagospodarowania terenów zieleni i jest podatnikiem VAT
czynnym. W ramach działalności, pani Anna współpracuje z firmą, która zajmuje się inwestycjami w nieruchomości.
Firma chciałby przekazać pani Annie zlecenie na zaprojektowanie wyrafinowanego ogrodu, ale ma obawy bo do tej
pory pani Anna realizowała tylko drobne zlecenia. Z tego względu, pani Anna chciałaby wykonać przykładowy ogród
w miejscu, gdzie znajduje się siedziba firmy pani Anny, i nawiasem mówiąc także jej miejsce zamieszkania.
Wykonanie tego ogrodu pozwoliłoby zdobyć wymagane doświadczenie oraz ogród ten mógłby służyć jako pokazowy
dla przyszłych innych klientów. Do wykonania ogrodu pokazowego potrzebne są materiały, tj.: rośliny, ziemia, kora,
nawodnienie, obrzeża, chodniki, doświetlenie rabat, ławki ogrodowe oraz urządzenia strefy relaksu. Wydatki zostaną
poniesione przez panią Annę. Pani Anna postanowiła potwierdzić, czy może odliczyć podatek naliczony od wydatków
na przygotowanie ogrodu pokazowego.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS wydał w tej sprawie interpretację indywidualną z 21.8.2024 r., 0113-KDIPT1-3.4012.382.2024.6.JM,
. Fiskus przypomniał, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie
związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi (bezpośredniego,
względnie pośredniego). Zdaniem fiskusa, posiadanie ogrodu pokazowego co prawda jest rozwiązaniem, które służy
celom pokazowym dla potencjalnych klientów. Ale nie oznacza to, że nie służy zaspokajaniu osobistych potrzeb pani
Anny. Posiadanie ogrodu pokazowego na terenie miejsca, na którym istnieje własny ogród służący dla celów
prywatnych nie jest okolicznością niezbędną do wykonywania działalności gospodarczej. Nie można uznać, że bez
posiadania ogrodu pokazowego na terenie miejsca zamieszkania świadczone usługi w zakresie zagospodarowania
terenów zieleni nie będą możliwe do wykonania. Poniesione wydatki na wykonanie ogrodu pokazowego nie będą
więc przedmiotem dalszego obrotu i nie będą wydatkami, które można bezpośrednio powiązać z przychodami
uzyskiwanymi z działalności w zakresie zagospodarowania terenów zieleni.
W sprawie zdaniem fiskusa nie zachodzi związek pośredni, występujący w przypadku wydatków zaliczanych do tzw.
kosztów ogólnych, jeśli stanowią one element cenotwórczy produktów podatnika. Zakupione towary i usługi
dotyczące wykonania ogrodu pokazowego nie będą stanowić elementu cenotwórczego świadczonych usług
w zakresie zagospodarowania terenów zieleni, nie można ich zatem powiązać z czynnościami podlegającymi
opodatkowaniu podatkiem VAT. W ocenie fiskusa charakter wydatków wskazuje niewątpliwie na ich prywatny użytek.
Cel pokazowy jest przesłanką niewystarczającą, aby wydatki związane z wykonaniem ogrodu pokazowego powiązać
z prowadzoną działalnością gospodarczą. W okolicznościach przedmiotowej sprawy nie można uznać, iż będzie

występował związek podatku naliczonego z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Więc pani Anna nie odliczy
VAT.

Komentarz
Fiskus konsekwentnie przypomina, że istnieje grupa zakupów, które nie mogą być uznane za związane
z działalnością gospodarczą, gdyż ponoszą je osoby fizyczne niezależnie od tego, czy prowadzą działalność
gospodarczą, czy też takiej działalności nie prowadzą. Każdy, niezależnie od tego jaki wykonuje zawód, dokonuje
zakupu tego typu towarów. Są to typowe zakupy osobiste, konsumpcyjne np. dotyczące zaspokajania własnych
potrzeb. Zakupy o charakterze osobistym mogą również dotyczyć funkcjonowania ogrodu. Prywatnego charakteru
takiego rodzaju zakupów przeznaczonych na zaspokojenie własnych potrzeb nie zmienia również okoliczność
korzystania z części ogrodu również do działalności gospodarczej. Podobnie, to, że pod danym adresem znajduje się
siedziba firmy nie przesądza o tym, że wydatki te będą związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wydatki
te bowiem przyczynią się do tego aby uatrakcyjnić ogród będący prywatną własnością.
Ciekawy jest sposób, w jaki organ interpretuje pojęcie pośredniego związku z działalnością opodatkowaną. Stawia
bowiem na „cenotwórczość” i wpływ na „koszty ogólne” prowadzonej działalności. Niewątpliwie, pośredni związek
mają np. wydatki na zakup energii elektrycznej do biura i nie kwestionuje się prawa do odliczenia od nich VAT. Ale
czy wydatki te rzeczywiście są „cenotwórcze”? Pewnie nie, ale za to są rzeczywiście „kosztami ogólnymi”.
Inna sprawa to okoliczności każdego konkretnego przypadku. Gdyby podatniczka wybudowała pokazowy ogród poza
swoim miejscem zamieszkania, zapewne stanowisko fiskusa byłoby inne. Z tego powodu nie sposób odpowiedzieć
jednoznacznie na często zadawane pytanie, czy np. można odliczyć VAT od wydatków na nabycie telewizora.
Bowiem, to zależy. Jeśli nabędzie go podatnik prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą celem
podłączenia do komputera i pracy na dużym ekranie, na pewno znaczenie będzie miał rodzaj prowadzonej
działalności, miejsce montażu telewizora czy np. dostępność usług telewizyjnych w tym miejscu.

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 21.8.2024 r., 0113-KDIPT1-3.4012.382.2024.6.JM,

Fiskus stwierdza, że posiadanie ogrodu pokazowego nie jest warunkiem niezbędnym do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie zagospodarowania terenów zieleni. Wydatki na wykonanie ogrodu pokazowego nie można bezpośrednio powiązać z przychodami z działalności. Organ interpretuje pojęcie pośredniego związku i podkreśla, że istnieją wydatki, które nie mogą być uznane za związane z działalnością gospodarczą.