Przeniesienie na inne stanowisko pracownika pełniącego funkcję w związku zawodowym

Tematyka: przeniesienie pracownika samorządowego, ochrona trwałości stosunku pracy, reorganizacja jednostki samorządowej

Pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym można przenieść na inne,
odpowiadające jego kwalifikacjom, stanowisko także wtedy, gdy ze względu na pełnione funkcje w związku
zawodowym podlega szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy.
Wyrok SN z 12.4.2017 r., I PK 346/16
Przewodniczący Sędzia SN Maciej Pacuda, Sędzia SN Krzysztof Rączka (sprawozdawca), Sędzia SA Jolanta
Hawryszko.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych 12.4.2017 r. sprawy z powództwa Małgorzaty W. przeciwko Starostwu Powiatowemu w P.
o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy na skutek skargi kasacyjnej powódki od
wyroku SO w S. z 21.5.2015 r. […];
1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu kasacyjnym.

Uzasadnienie
Powódka Małgorzata W., po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa, domagała się przywrócenia do pracy na
poprzednich warunkach pracy i płacy u pozwanego Starostwa Powia- towego w P.
Powódka podnosiła, że pomimo prawomocnego wyroku wydanego w sprawie nie została przywrócona do pracy na
poprzednich warunkach, 17.10.2012 r. bowiem pracodawca wręczył jej pismo, będące w istocie wypowiedzeniem
zmieniającym, znacząco obniżając jej wynagrodzenie i powierzając stanowisko inspektora.
Małgorzata W. była zatrudniona u pozwanego od 1.1.1999 r., od 14.10.2007 r. wykonywała pracę na stanowisku
naczelnika wydziału. 4.12.2009 r. powódka otrzymała oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy bez
wypowiedzenia. Od otrzymanego oświadczenia powódka złożyła odwołanie do sądu. Wyrokiem z 5.5.2010 r. SR w Ł.
przywrócił powódkę do pracy w Starostwie Powiatowym w P. na poprzednich warunkach pracy. 11.4.2011 r.
pracodawca w związku z likwidacją stanowiska pracy powódki, na podstawie art. 23 ustawy z 21.11.2008 r.
o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm., dalej jako: PracSamU), przeniósł Małgorzatę
W. na stanowisko inspektora w Wydziale Finansowym, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia przez
okres 6 miesięcy.
Od wskazanego powyżej przeniesienia powódka ponownie odwołała się do sądu. Wyrokiem z 23.4.2012 r. SR w Z.
przywrócił powódkę do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy. Pismem z 10.8.2012 r. pracodawca
zawiadomił Małgorzatę W., że przywraca ją do pracy na poprzednich warunkach płacy, jednak powiadomił ją, że
przywrócenie na poprzednie warunki pracy, tj. na stanowisko naczelnika wydziału, jest utrudnione, ponieważ
obowiązujący Regulamin Organizacyjny wprowadzony uchwałą Rady Powiatu z 30.3.2011 r. nie przewiduje
powołania takiego stanowiska. Mając na uwadze powyższe, pozwany powierzył powódce na podstawie art. 21
PracSamU, na okres 1 miesiąca, tj. do 7.9.2012 r., wykonywanie innej pracy niż określona w umowie, tj. określonych
szczegółowo w piśmie czynności w Wydziale Finansów. 7.9.2012 r. powódka otrzymała od pracodawcy kolejne
pismo, tym razem informujące o przedłużeniu wykonywania innej pracy niż określona w umowie do 7.11.2012 r.
Starosta wystąpił do zarządu powiatu z wnioskiem o przeprowadzenie zmian organizacyjnych umożliwiających
wykonanie orzeczenia sądowego przywracającego powódkę do pracy na poprzednich warunkach. Zarząd nie wyraził
jednak zgody na te zmiany, oceniając, że struktura starostwa zreorganizowana w marcu 2011 r. działa prawidłowo.
Pracodawca 17.10.2012 r. na podstawie art. 23 PracSamU, w związku z reorganizacją Starostwa Powiatowego w P.,
dokonaną uchwałą z 30 marca 2011 r., m.in. likwidującą Wydział Promocji, Rozwoju, Edukacji i Współpracy
Zagranicznej, przeniósł powódkę na stanowisko inspektora w Wydziale Finansów, z zachowaniem dotychczasowego
wynagrodzenia przez okres sześciu miesięcy.
W momencie otrzymania oświadczenia pracodawcy Małgorzata W. pełniła funkcję radnej gminy D. oraz była
przewodniczącą działającego u pracodawcy Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”, jednak do 10.10.2012 r.
do pracodawcy nie wpłynęła informacja odnośnie do liczebności działającego w starostwie związku zawodowego.
Wyrokiem z 31.12.2014 r. SR w Z. oddalił powództwo oraz zasądził od Małgorzaty W. na rzecz pozwanego 2700
złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd I instancji stwierdził, iż oświadczenie pracodawcy z 17.10.2012 r. było skuteczne i jako takie nie mogło
aktualizować roszczenia o przywrócenie dotychczasowych warunków pracy i płacy. Sąd zauważył, że art. 23 ust. 1
PracSamU stanowi, iż w przypadku reorganizacji jednostki pracownika samorządowego zatrudnionego na
stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, można przenieść na inne stanowisko
odpowiadające jego kwalifikacjom, jeżeli ze względu na likwidację zajmowanego przez niego stanowiska nie jest
możliwe dalsze jego zatrudnianie na tym stanowisku. Zgodnie zaś z ust. 2 art. 23 cyt. PracSamU pracownik, o którym
mowa w ust. 1, zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia, jeżeli jest ono wyższe od wynagrodzenia
przysługującego na nowym stanowisku przez okres sześciu miesięcy następujących po miesiącu, w którym
pracownik został przeniesiony na nowe stanowisko.
Sąd I instancji wskazał, że w kwestii charakteru powołanej regulacji wielokrotnie wypowiadał się SN. Na przykład
w wyroku z 4.11.2008 r. (II PK 81/08, OSNP Nr 7–8/2010, poz. 92) SN ocenił, że przeniesienie na inne stanowisko
służbowe na podstawie ustawy o pracownikach urzędów państwowych jest samodzielną konstrukcją prawną,
odmienną od wypowiedzenia warunków pracy lub płacy z art. 42 KPC. W wyroku z 6.9.2005 r. (I PK 52/05, OSNP Nr
13–14/2006, poz. 204) SN uznał, że przeniesienie to nie jest wypowiedzeniem zmieniającym. Podzielając powyższe
rozważania prawne, sąd I instancji przyjął, że przepis art. 23 ust. 1 PracSamU stanowi samodzielną instytucję prawa
urzędniczego umożliwiającą pracodawcy samorządowemu przeniesienie urzędnika na inne stanowisko w drodze
jednostronnej czynności, niewymagającej zastosowania wypowiedzenia zmieniającego, o którym mowa w art. 42
KPC.
W ocenie sądu I instancji działania pozwanego wobec powódki były prawidłowe. Pracodawca nie miał możliwości, po
uprawomocnieniu się wyroku z 23.4.2012 r., przywrócenia powódce warunków pracy na stanowisku naczelnika
wydziału. Skoro wydział zlikwidowano, a zarząd powiatu nie wyraził zgody na jego „reaktywację”, pozwany musiał
podjąć inne możliwe w zaistniałej sytuacji kroki zmierzające do wykonania orzeczenia sądu.
Sąd I instancji stwierdził, że omawiane uprawnienie pracodawcy należy postrzegać jako przywilej pracowniczy,
dlatego że może ono być wykorzystane jedynie w sytuacji reorganizacji danej jednostki polegającej na likwidacji
zajmowanego przez pracownika stanowiska pracy, która oznacza brak możliwości dalszego zatrudniania urzędnika
na tym stanowisku. A zatem dopuszczalność stałej zmiany pracy i to bez zgody pracownika nie wynika ze wzmożonej
dyspozycyjności pracowniczej, ale jest podyktowana ochroną interesów urzędnika samorządowego, w miejsce
bowiem rozwiązania stosunku pracy, które byłoby uzasadnione faktem reorganizacji, możliwe jest powierzenie
pracownikowi innej pracy.
Dalej sąd podniósł, że nie budzi wątpliwości, iż w wyniku zastosowania art. 23 ust. 1 PracSamU może dojść do
objęcia przez urzędnika stanowiska niżej zaszeregowanego i niżej usytuowanego w hierarchii stanowisk, przepis nie
gwarantuje pracownikowi zatrudnienia na tych samych warunkach i w tym samym charakterze. Zauważył, że celem
art. 23 PracSamU nie jest ochrona uprawnień pracownika ukształtowanych w umowie o pracę, ale zapewnienie
pracownikowi kontynuacji stosunku pracy, nawet na gorszych warunkach. Urzędnik niezgadzający się
z przeniesieniem może złożyć wniosek o rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron bądź wypowiedzieć
stosunek pracy. Sąd I instancji zaznaczył również, że skuteczne kwestionowanie przeniesienia możliwe jest jedynie
na podstawie przesłanek wymienionych w art. 23 ust. 1 PracSamU.
W sprawie wszczętej przez Małgorzatę W. ustalono bezspornie, iż stanowisko naczelnika w wydziale kierowanym
dotychczas przez powódkę uległo likwidacji. Reorganizacja struktury starostwa wymusiła na pracodawcy decyzję
o powierzeniu pracownikowi czynności w innym funkcjonującym po zmianach Wydziale. Pozwany, dokonując wyboru
nowego miejsca pracy powódki, wziął przy tym pod uwagę jej wykształcenie. Sąd doszedł do wniosku, że takie
postępowanie było racjonalne i optymalne. Sam fakt, iż pracownik nie był zadowolony ze zmiany warunków
zatrudnienia, nie może mieć wpływu na ocenę skuteczności podjętej przez pracodawcę decyzji. Dodatkowo sąd
wskazał, iż z publicznego charakteru zatrudnienia urzędniczego wynikać musi zasadność jego większej
dyspozycyjności i niemożliwość przedkładania ochrony jego zatrudnienia nad ważne potrzeby publiczne i społeczne
(tak SN w wyroku z 28.4.2005 r., I PK 161/04, OSNP Nr 1–2/2006, poz. 7).
Sąd I instancji uznał również, że nie doszło do naruszenia art. 38 KP, a to przez brak konsultacji zamiaru
wypowiedzenia z zakładową organizacją związkową oraz art. 36 § 1 ust. 3 KP poprzez brak zachowania terminów
wypowiedzenia, instytucja uregulowana w art. 23 ust. 1 PracSamU ma bowiem charakter samodzielny, dotyczy
określonej grupy osób i ma zastosowanie w warunkach szczegółowo w przepisie opisanych. Sąd podkreślił, że brak
jest podstaw do uznania, iż pracodawca, w warunkach wskazanych w art. 23, miał obowiązek stosowania przepisów
o wypowiedzeniu zmieniającym. Gdyby tak było, ustawodawca z pewnością nie wprowadziłby odmiennej,
szczególnej regulacji, lecz poprzestał na odesłaniu do przepisów Kodeksu pracy. Tymczasem, w odniesieniu do
stosunku pracy pracownika samorządowego, prawodawca zdecydował się wprowadzić dodatkowo, odmienne od
kodeksowych zasady dotyczące zmiany warunków zatrudnienia, co nie wyklucza możliwości złożenia oświadczenia
w trybie art. 42 KP, decyzja w tym przedmiocie należy jednakże każdorazowo do pracodawcy. Sąd stwierdził zatem,
że pozwany nie miał obowiązku zachowania okresu wypowiedzenia czy też przeprowadzenia konsultacji w trybie art.
38 KP. Dodatkowo podniósł, że instytucja z art. 23 ust. 1 PracSamU jest korzystniejsza z punktu widzenia interesów

pracownika (od wypowiedzenia zmieniającego), chociażby dlatego że gwarantuje zachowanie dotychczasowego
wynagrodzenia przez okres sześciu miesięcy.
W dalszej części rozważań sąd I instancji stwierdził, że stosunek pracy, w którym pozostaje radny, podlega ochronie
prawnej na zasadach określonych w ustawie z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.jedn.: Dz.U. z 2013 r. Nr 594 ze
zm., dalej jako: SamGminU). Powołana ustawa wprowadza dodatkową gwarancję trwałości tego stosunku polegającą
na uzależnieniu skuteczności rozwiązania tego stosunku przez pracodawcę od zgody rady gminy (art. 25 ust. 2
SamGminU). Sąd I instancji powołał się na literalną wykładnię wyżej wymienionego przepisu i doszedł do wniosku, że
zgoda rady gminy jest wymagana jedynie w odniesieniu do oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy. A contrario,
zdaniem sądu I instancji, pracodawca nie jest zobligowany do uzyskania aprobaty organu gminy w przypadku zmiany
warunków zatrudnienia. Ponadto przyjęcie, jak podnosiła w pozwie powódka, iż pracodawca nie może dokonać
wypowiedzenia zmieniającego bez zgody rady gminy, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie,
pozwany nie zastosował bowiem wobec pracownika art. 42 KP, lecz samodzielną instytucję uregulowaną w ustawie
szczególnej. Na podstawie powyższych rozważań sąd przyjął, że dopuszczalne było przeniesienie urzędnika
samorządowego w trybie art. 23 PracSamU, objętego szczególną ochroną ze względu na pełnienie funkcji radnego,
bez zgody organu gminy.
Następnie, sąd meriti podniósł, że jednym z warunków, jakie spełnić musi organizacja związkowa, jest
przedstawienie co kwartał – według stanu na ostatni dzień kwartału – w terminie do 10. dnia miesiąca następującego
po tym kwartale pracodawcy informacji o łącznej liczbie członków tej organizacji, w tym o liczbie członków, o których
mowa w art. 251 ust. 1 ustawy z 23.5.1991 r. o związkach zawodowych (t.jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1881 ze zm.,
dalej jako: ZwZawU). Sąd podniósł, że zakładowa organizacja związkowa, która nie wypełniła obowiązku
informacyjnego ustanowionego w art. 251 ust. 2 ZwZawU, nie korzysta z uprawnień przysługujących zakładowej
organizacji związkowej do czasu przedstawienia informacji o posiadaniu co najmniej dziesięciu członków będących
pracownikami lub osobami wykonującymi pracę nakładczą albo funkcjonariuszami. Sąd zaznaczył, że działania
pracodawcy, które zostały podjęte bez współdziałania z zakładową organizacją związkową przed przedstawieniem
przez nią informacji o posiadaniu wymaganej liczby członków, aby korzystać z uprawnień przysługujących takiej
organizacji, są niewadliwe. Sąd zauważył, że uznanie, że niewykonanie przez zakładową organizację związkową
obowiązku informacyjnego ustanowionego w art. 251 ust. 2 ZwZawU nie pozbawia jej uprawnień przysługujących
zakładowej organizacji związkowej oznaczałoby, iż jest to obowiązek, którego niewykonanie nie pociąga za sobą
żadnej sankcji. Przepis art. 251 ust. 2 ZwZawU, który ustanawia ten obowiązek, nie miałby więc praktycznie żadnego
znaczenia normatywnego.
Powołując się na uchwałę SN z 20.12.2012 r., III PZP 7/12 (OSNP Nr 9–10/2013, poz. 101, s. 354), sąd meriti
doszedł do wniosku, że uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co
najmniej 10 członków, a fakt ten organizacja musi dowieść w konkretny, ustawowo określony sposób, tj. co kwartał –
według stanu na ostatni dzień kwartału – w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po tym kwartale przedstawić
pracodawcy informację o łącznej liczbie członków tej organizacji. W rozpoznawanej sprawie brak jest dokumentu
potwierdzającego złożenie przez działający w starostwie związek zawodowy informacji, o której mowa w art. 251
ZwZawU, a dotyczącej liczby członków w trzecim kwartale 2012 r.
W takich okolicznościach sąd przyjął, że pozwany w dacie 17.10.2012 r., nie dysponując informacją o liczebności
związku, nie miał obowiązku przeprowadzenia konsultacji.
Ostatecznie, zdaniem sądu I instancji, biorąc pod uwagę wszystkie powyższe rozważania, uzasadnione jest
przekonanie, iż pozwany skutecznie, zgodnie z przepisami PracSamU, SamGminU, ZwZawU, zmienił powódce
warunki pracy i płacy na podstawie oświadczenia z 17.10.2012 r.
Wyrokiem z 21.5.2015 r. SR w S. zmienił zaskarżony wyrok jedynie w zakresie postanowienia o kosztach,
w pozostałej zaś części oddalił apelację powódki od wyroku sądu I instancji, dodatkowo obciążając powódkę
kosztami zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze.
Sąd II instancji zważył, że w świetle prawidłowo ustalonego stanu faktycznego apelacja powódki jest bezzasadna,
natomiast argumenty prawne rozstrzygnięcia, prezentowane poglądy co do wykładni prawa materialnego w postaci
zastosowanych przepisów PracSamU, SamGminU, ZwZawU, zasługują w całości na aprobatę.
Sąd odwoławczy nie stwierdził, aby sąd I instancji naruszył prawo procesowe, a w odniesieniu do ustaleń prawnych
podzielił w całości ocenę prawną dokonaną przez sąd I instancji, w związku z czym nie powtarzał już tych rozważań,
stwierdzając jedynie, że od powódki zasądzono zwrot kosztów procesowych w niewłaściwej wysokości.
Od wyroku sądu II instancji skargę kasacyjną złożyła powódka, zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:
1. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:
a) art. 23 ust. 1 PracSamU w zw. z art. 42 KPC, w zw. z art. 300 KPC, w zw. z art. 58 § 1 KC poprzez błędne
zastosowanie art. 23 ust. 1 PracSamU, pomimo niezaistnienia przesłanek w postaci:

– rzeczywistej reorganizacji jednostki samorządowej, gdyż faktyczna reorganizacja pracodawcy miała miejsce
w marcu 2011 r., a nie w październiku 2012 r.,
– powierzenia powódce stanowiska inspektora w Wydziale Finansów, nieodpowiadającego jej kwalifikacjom, gdyż nie
uwzględnia ono wykształcenia i doświadczenia zawodowego powódki w zakresie ekonomii, a także jej uprzedniej
pracy na stanowiskach kierowniczych;
– a ponadto powierzone stanowisko inspektora jest znacznie niżej usytuowane w hierarchii urzędniczej od
likwidowanego stanowiska naczelnika wydziału, co powoduje, że w rozpatrywanym stanie faktycznym brak
przesłanek do zastosowania instytucji wymienionej w wyżej wymienionym przepisie, a jej zastosowanie stanowi
próbę obejścia prawa przez pracodawcę, co na mocy art. 58 § 1 KC w zw. z art. 300 KPC winno skutkować
zakwalifikowaniem czynności pracodawcy z 17.10.2012 r. jako wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy
uregulowane w art. 42 KP, do którego z kolei stosuje się przepisy dotyczące szczególnej ochrony trwałości stosunku
pracy powódki, jako radnej na gruncie art. 25 SamGminU oraz jako przedstawiciela związku zawodowego na
podstawie art. 32 ust. 2 i 8 ZwZawU;
b) art. 42 KPC w zw. z art. 25 ust. 1 SamGminU poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że treść art.
25 ust. 1 SamGminU dotyczy tylko definitywnego rozwiązania z radnym stosunku pracy i nie ma zastosowania
w przypadku wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy, tymczasem również wypowiedzenie warunków
pracy i płacy może w konsekwencji (np. w razie nieprzyjęcia przez radnego nowych warunków zatrudnienia)
prowadzić do rozwiązania stosunku pracy, co w świetle utrwalonej linii orzeczniczej SN uzasadnia zastosowanie
wyżej wymienionego przepisu w rozpatrywanej sprawie;
c) art. 25 ust. 2 SamGminU w zw. z art. 42 KPC poprzez ich niezastosowanie, pomimo że czynność pracodawcy
z 17.10.2012 r., ze względu na brak spełnienia przesłanek instytucji przeniesienia pracownika samorządowego
wymienionych w art. 23 ust. 1 PracSamU, w rzeczywistości stanowi wypowiedzenie zmieniające warunki pracy
i płacy powódki, do których zastosowanie znajduje szczególna ochrona stosunku pracy radnego określona
w naruszonym przepisie prawa, co prowadzi do wniosku, że pracodawca winien uzyskać zgodę rady gminy na
zmianę warunków zatrudnienia powódki, co z kolei powoduje, że wypowiedzenie z 17.10.2012 r. jest niezgodne
z prawem;
d) art. 32 ust. 8 w zw. z art. 32 ust. 2 ZwZawU, w zw. z art. 42 KP przez ich niezastosowanie w sprawie, pomimo że
czynność pracodawcy z 17.10.2012 r., ze względu na brak spełnienia przesłanek instytucji przeniesienia pracownika
samorządowego z art. 23 ust. 1 PracSamU, w rzeczywistości stanowi wypowiedzenie zmieniające warunki pracy
i płacy powódki, do którego zastosowanie znajduje szczególna ochrona stosunku pracy powódki jako
przewodniczącej związku zawodowego, ze względu na brak wskazania innych pracowników podlegających ochronie,
a w konsekwencji pracodawca winien uzyskać zgodę zarządu zakładowej organizacji związkowej na zmianę
warunków zatrudnienia powódki, co powoduje, że wypowiedzenie z 17.10.2012 r. jest niezgodne z prawem.
2. Naruszenie przepisów postępowania cywilnego, mogącego mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie
naruszenie art. 378 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC poprzez zaniechanie dokonania kontroli z urzędu
zastosowania przez sąd I instancji znajdujących zastosowanie w sprawie przepisów prawa materialnego, w celu
usunięcia braków wynikających z błędów popełnionych przez sąd I instancji, a w konsekwencji niewypełnienie
obowiązku dokonania ustaleń faktycznych oraz ustalenia podstawy prawnej wyroku przez dobór właściwego przepisu
prawa materialnego, jego prawidłową wykładnię oraz subsumcję i zaniechanie przez sąd apelacyjny dokonania
własnej oceny materiału dowodowego, zamiast tego sąd II instancji w pełni i bezkrytycznie podzielił argumentację
sądu I instancji, pomimo faktu, że z przyjętego przez sąd stanu faktycznego wynika, że reorganizacja u pracodawcy
miała miejsce 1 rok i 7 miesięcy wcześniej i była ukończona w chwili wręczania powódce pisma z 17.10.2012 r.,
powódce powierzono bowiem stanowisko nieodpowiadające jej kwalifikacjom, gdyż powierzając jej stanowisko
w Wydziale Finansów, zajmującym się obsługą finansowo-księgową pracodawcy i rachunkowością, pracodawca nie
uwzględnił wykształcenia i doświadczenia zawodowego powódki z zakresu ekonomii oraz jej doświadczenia
zawodowego w postaci pracy na stanowiskach kierowniczych, a nadto powierzone stanowisko, tj. stanowisko
inspektora, jest zdecydowanie niżej usytuowane w hierarchii urzędniczej od likwidowanego stanowiska naczelnika
wydziału, co w konsekwencji nie pozwala na zastosowanie instytucji przeniesienia pracownika samorządowego z art.
23 PracSamU, a zatem sąd II instancji winien zakwalifikować czynność pracodawcy z 17.10.2012 r. jako
wypowiedzenie powódce warunków pracy i płacy uregulowane w art. 42 KP. Pełnomocnik powódki wniósł
o uchylenie zaskarżonego wyroku SO w S. w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania temu sądowi.
Ewentualnie o:
– uchylenie zaskarżonego wyroku SO w S. oraz wyroku SR w Z. w całości i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania SR w Z.
Ewentualnie, w razie niepodzielenia zarzutów skargi kasacyjnej dotyczących naruszenia przepisów postępowania, na
podstawie art. 39816 KPC, o:

– uchylenie zaskarżonego wyroku sądu II instancji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie
powództwa w całości;
– zwolnienie powódki od kosztów sądowych w całości, ewentualnie o zwolnienie powódki od kosztów sądowych
w części w zakresie przenoszącym kwotę 500 zł;
– zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów niniejszego postępowania (w tym kosztów zastępstwa
procesowego) według norm przepisanych, a ponadto zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego (w tym
kosztów zastępstwa procesowego).
W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik pozwanego wniósł o odrzucenie złożonej w sprawie skargi
kasacyjnej, z uwagi na to, iż została złożona przez pełnomocnika nieposiadającego należytego umocowania do jej
sporządzenia i wniesienia, ewentualnie o wydanie postanowienia o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania, jako niezawierającej okoliczności uzasadniającej jej rozpoznanie. W razie nieuwzględnienia
poprzednich wniosków pozwany wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów
postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna okazała się niezasadna.
Na podstawie art. 39813 § 1 KPC SN rozpoznaje skargę kasacyjną w granicach zaskarżenia oraz w granicach
podstaw; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Na wstępie
należy wskazać, że w niniejszej sprawie nie zachodzi żadna z przesłanek nieważności wymieniona w art. 379 KPC,
w związku z czym należało rozpoznać skargę kasacyjną pozwanej w granicach wskazanych w niej podstaw.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutów naruszenia przez sąd II instancji art. 378 § 1 KPC w zw. z art.
328 § 2 KPC. Skarżący nie wykazał w żaden sposób, aby sąd odwoławczy faktycznie naruszył przywołane przepisy
postępowania. Twierdzenia skarżącego stanowią w odniesieniu do tego zarzutu jedynie polemikę z wyrokiem sądu II
instancji i ustaleniami w nim poczynionymi. W skardze kasacyjnej nie wykazano błędów, jakie miał popełnić sąd II
Instancji, a zatem zarzut ten należało uznać za niezasadny.
Jeżeli natomiast chodzi o zarzut naruszenia art. 23 ust. 1 PracSamU w zw. z art. 42 KP, w zw. z art. 300 KPC, w zw.
z art. 58 § 1 KC, to również nie jest on zasadny. Sądy obu instancji prawidłowo zastosowały art. 23 ust. 1 PracSamU
i należycie to uzasadniły. W stanie faktycznym niniejszej sprawy bez wątpienia ustalono, że zmiana stanowiska pracy
powódki miała związek z reorganizacją jednostki samorządowej, likwidacji uległo bowiem stanowisko pracy powódki
oraz kierowany przez nią wydział, zauważyć należy, że o pozorności tej reorganizacji nie świadczy sam fakt, że
zadania dotąd wykonywane przez zlikwidowaną jednostkę organizacyjną zostały podzielone pomiędzy inne wydziały,
skoro sądy jednoznacznie stwierdziły, że dotychczas istniejąca jednostka organizacyjna w ramach jednostki
samorządowej została zlikwidowana i nie ma możliwości jej przywrócenia, w ocenie władz samorządowych bowiem
nowa organizacja funkcjonuje prawidłowo. Pamiętać należy, że kwestie związane z zarządzaniem zakładem pracy
i zasadnością podejmowanych decyzji organizacyjnych należą do sfery swobodnego uznania pracodawcy i nie
należy do sądów pracy badanie celowości podejmowanych decyzji.
Godzi się zauważyć że art. 23 ust. 1 PracSamU nie określa terminu, w jakim pracodawca może przenieść
pracownika samorządowego na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom w związku z reorganizacją, która
doprowadziła do niemożności jego zatrudniania na dotychczas zajmowanym stanowisku w związku z jego likwidacją,
ważne jest jednak, aby przeniesienie pracownika samorządowego wynikało z likwidacji jego dotychczasowego
stanowiska pracy. W niniejszej sprawie należy wziąć pod uwagę, że co prawda pomiędzy przeniesieniem powódki na
inne stanowisko pracy a reorganizacją miał miejsce znaczny upływ czasu, jednak sytuacja powódki była szczególna,
w wyniku przeprowadzonej reorganizacji likwidacji uległo bowiem stanowisko pracy, na które powódka miała być
przywrócona na mocy wyroku sądu, który uprawomocnił się również już po przeprowadzeniu reorganizacji. W tej
sytuacji nie ulega wątpliwości, że przeniesienie powódki pozostawało w związku z przeprowadzoną reorganizacją, to
właśnie bowiem w wyniku tej reorganizacji likwidacji uległo dotychczasowe stanowisko pracy powódki.
Należy również zauważyć, że sądy obu instancji badające sprawę nie stwierdziły, aby nowe stanowisko pracy
powódki nie odpowiadało kwalifikacjom i wykształceniu powódki. Wręcz przeciwnie, pracodawca, wyznaczając
powódce nowe stanowisko pracy, wziął pod uwagę właśnie jej wykształcenie. Powódka nie ma co prawda
wykształcenia z zakresu finansów i rachunkowości, ma jednak wykształcenie ekonomiczne, a zatem również
zapewniające jej wymagane do pracy w Wydziale Finansowym kwalifikacje. Podzielić przy tym należy stanowisko
sądu I instancji, zgodnie z którym z art. 23 ust. 1 PracSamU nie wynika obowiązek przeniesienia pracownika na
stanowiskohierarchicznie równe zajmowanemu dotychczas, szczególne znaczenie ma to w przypadku pracowników
zajmujących kierownicze stanowiska, których ilość jest ograniczona i co do zasady nie można dowolnie tworzyć
kolejnych stanowisk, bez zmian organizacyjnych w danej jednostce samorządowej. Słusznie sądy wskazały, że art.
23 ust. 1 PracSamU ma na celu zapewnienie dalszego zatrudnienia pracownikowi, którego stanowisko pracy ulega
likwidacji, nie zaś utrzymanie jego dotychczasowych warunków pracy i płacy w stanie niezmienionym, zresztą

pracownicy samorządowi są chronieni przed negatywnymi konsekwencjami zmiany stanowiska pracy gwarancją
w postaci utrzymania dotychczasowego wynagrodzenia przez okres sześciu miesięcy.
Wobec powyższego nie znajdują uzasadnienia twierdzenia skarżącego, że przeniesienie powódki na nowe
stanowisko pracy stanowiło w rzeczywistości wypowiedzenie warunków pracy i płacy, do którego stosować należy
art. 42 KP z wszelkimi tego konsekwencjami.
W odniesieniu do kolejnych sformułowanych w skardze kasacyjnej zarzutów należy wskazać, że ich skuteczność
zależała od zakwalifikowania decyzji pracodawcy o zmianie stanowiska pracy powódki na podstawie art. 23 ust. 1
PracSamU jako wypowiedzenia zmieniającego, do którego zastosowanie będzie miał art. 42 KP, co jednak, jak
wskazano powyżej, nie nastąpiło w niniejszej sprawie.
W związku z powyższym zarzuty naruszenia art. 42 KP w zw. z art. 25 ust. 1 SamGminU poprzez jego błędną
wykładnię polegającą na przyjęciu, że treść art. 25 ust. 1 SamGminU dotyczy tylko definitywnego rozwiązania
z radnym stosunku pracy i nie ma zastosowania w przypadku wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy
oraz art. 25 ust. 2 SamGminU w zw. z art. 42 KP nie mają związku ze stanem faktycznym przedmiotowej sprawy. Jak
bowiem ustalono, w stosunku do powódki nie zastosowano instytucji wypowiedzenia zmieniającego, a zatem również
art. 42 KP. Rozważania dotyczące zastosowania art. 25 ust. 1 SamGminU do przypadków dokonania wypowiedzenia
warunków pracy i płacy pozostają zatem bez wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. Podzielić przy tym
należy stanowisko wyrażane już w orzecznictwie SN, zgodnie z którym objęcie urzędnika samorządowego
szczególną ochroną trwałości stosunku pracy ze względu na pełnienie funkcji społecznego inspektora pracy lub
radnego nie stoi na przeszkodzie przeniesieniu go na inne stanowisko w trybie art. 23 PracSamU (tak wyrok SN
z 20.1.2015 r., I PK 149/14, OSNP Nr 9/2016, poz. 115). Zatem pełnienie przez powódkę mandatu radnej nie
nakładało na pozwanego pracodawcę obowiązku uzyskania zgody rady gminy, o której mowa w art. 25 ust. 2
SamGminU na zmianę jej stanowiska pracy na podstawie art. 23 ust. 1 PracSamU.
Także zarzut naruszenia art. 32 ust. 8 w zw. z art. 32 ust. 2 ZwZawU, w zw. z art. 42 KP nie zasługuje na
uwzględnienie. Jak już kilkukrotnie podkreślano, w stosunku do powódki nie miał zastosowania art. 42 KP, natomiast
jak wynika z orzecznictwa SN, pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym można
przenieść na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom także wówczas, gdy ze względu na członkostwo
w zarządzie zakładowej organizacji związkowej podlega ochronie szczególnej trwałości stosunku pracy (zob. wyrok
SN z 16.4.2015 r., I PK 217/14, OSNP Nr 2/2017, poz. 17). Zatem fakt pełnienia przez powódkę funkcji związkowej
nie oznaczał objęcia jej ochroną przed zmianą stanowiska pracy na podstawie art. 23 ust. 1 PracSamU. Godzi się
w tym miejscu zauważyć, że sąd I instancji słusznie zauważył również, że uprawnienia zakładowej organizacji
związkowej przysługują organizacji zrzeszającej, co najmniej 10 członków, a fakt ten organizacja musi dowieść
w konkretny, ustawowo określony sposób, tj. przedstawić co kwartał – według stanu na ostatni dzień kwartału –
w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po tym kwartale pracodawcy informację o łącznej liczbie członków tej
organizacji. W rozpoznawanej sprawie brak jest dokumentu potwierdzającego złożenie, przez działający w starostwie
związek zawodowy, informacji, o której mowa w art. 251 ZwZawU, a dotyczącej liczby członków w trzecim kwartale
2012 r. W tej sytuacji tym bardziej pracodawca nie miał obowiązku przeprowadzania konsultacji zamiaru zmiany
stanowiska pracy powódki z organizacją związkową.
Kierując się przedstawionymi motywami oraz opierając się na treści art. 39814 KPC, SN orzekł jak w sentencji wyroku.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego wydano na podstawie art. 394 1 § 3 KPC w zw. z art. 39821
KPC, w zw. z art. 391 § 1 KPC, w zw. z art. 98 § 1 i 3 KPC oraz § 12 ust. 4 pkt 2 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 1
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.9.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz
ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu
(t.jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 490 ze zm.).
Wyrok SN z 12.4.2017 r., I PK 346/16

Sąd Najwyższy uznał, że przeniesienie pracownika samorządowego na inne stanowisko było zgodne z przepisami prawa, a decyzja pracodawcy wynikała z reorganizacji jednostki samorządowej. Sąd podkreślił, że istotne jest zapewnienie dalszego zatrudnienia pracownikowi, którego stanowisko pracy ulega likwidacji.