Wypowiedzenie umowy o pracę

Zgodnie z wyrokiem SN, pracodawca nie jest ograniczony konkretnym terminem na wypowiedzenie umowy o pracę, jednakże data uzyskania informacji o podstawach wypowiedzenia ma istotne znaczenie. Orzeczenie dotyczyło sytuacji, w której pracownicy zostali zwolnieni ze względu na naruszenie zasad bhp i współżycia społecznego poprzez udział w kontrowersyjnych inscenizacjach. Sąd podkreślił, że istotne jest nie tyle data zdarzenia, co data, w której pracodawca dowiedział się o nim.

Tematyka: wypowiedzenie umowy o pracę, Sąd Najwyższy, termin wypowiedzenia, aktualność przyczyny, data wiedzy pracodawcy

Zdaniem SN, pracodawca nie jest związany żadnym z góry określonym terminem na dokonanie
wypowiedzenia umowy o pracę. W szczególności, termin ten nie może być uzależniony wyłącznie od czasu,
jaki upłynął od zdarzeń stanowiących podstawę wypowiedzenia. Jeżeli już brać pod uwagę upływ czasu, to –
w drodze analogii do art. 52 § 2KP – znaczenie miałaby data, w której pracodawca zdobył wiedzę
o okolicznościach uzasadniających wypowiedzenie.
Wyrok został wydany w sprawie, w której pracodawca wypowiedział pracownikom umowy o pracę ze względu na
samodzielne opuszczenie stanowisk pracy i udział w inscenizacjach odbywających się na terenie zakładu pracy.
Zachowanie pracowników stanowiło również naruszenie zasad bhp. Ponadto pracodawca zarzucił pracownikom
naruszenie zasad współżycia społecznego, a konkretnie zasady szacunku do symboli religijnych, ponieważ jedna
z inscenizacji polegała na odegraniu sceny pogrzebu. Przedmiotowe zdarzenia miały miejsce od około trzech lat do
półtora roku przed dokonaniem wypowiedzeń. Wypowiedzenia zostały dokonane bezpośrednio po otrzymaniu przez
pracodawcę nagrań przedstawiających wspomniane inscenizacje. Pracownicy odwołali się do sądu, podnosząc
w szczególności, że wskazane przyczyny wypowiedzeń były nieaktualne z uwagi na długi czas, jaki upłynął od
zdarzeń składających się na te przyczyny.
Sąd Najwyższy podkreślił przede wszystkim, że pracodawca nie jest związany żadnym terminem, jeżeli chodzi
o wypowiedzenie umowy o pracę. Jeżeli jednak już oceniać aktualność przyczyny wypowiedzenia z punktu widzenia
upływu czasu, to – skoro dla rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia istotne znaczenie ma data powzięcia
przez pracodawcę wiadomości o okolicznościach uzasadniających „zwolnienie dyscyplinarne”, a nie data wystąpienia
tych okoliczności – analogicznie należy przyjąć w przypadku wypowiadania umowy o pracę. Dla oceny aktualności
przyczyny wypowiedzenia znaczenie ma data, z którą pracodawca zdobył wiedzę o podstawach do złożenia
wypowiedzenia.
Dotychczas w orzecznictwie przyjmowano wprawdzie, że wypowiedzenie może być uznane za nieuzasadnione, jeżeli
okoliczność uzasadniająca wypowiedzenie, na skutek upływu czasu, stała się nieaktualna (por. wyrok SN
z 23.11.2010 r., I PK 105/10, MoPr 2011, Nr 4/2011, s. 201 oraz wyrok SN z 25.1.2001 r., I PKN 216/00, OSNP Nr
20/2002, poz. 483). Komentowane orzeczenie tej tezie nie zaprzecza. Zwraca jednak uwagę na bardzo istotną
kwestię. Otóż, istotne dla zbadania, czy przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę pozostaje aktualna, jest ustalenie
daty, w której pracodawca dowiedział się o okolicznościach uzasadniających wypowiedzenie, a nie moment
wystąpienia tych okoliczności. Może się okazać, że pracodawca otrzyma takie informacje w znacznym odstępie
czasu od zaistnienia konkretnych zdarzeń będących podstawą wypowiedzenia. Nie przekreśla to możliwości
wypowiedzenia na tej podstawie umowy o pracę. Przeciwny wniosek pozbawiałby pracodawcę możliwości
wyciągnięcia konsekwencji wobec naruszeń popełnionych przez pracownika.
Wyrok SN z 18.10.2016 r., I PK 236/15

Orzeczenie SN przypomina, że aktualność przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę nie zależy tylko od momentu jej wystąpienia, lecz także od daty, w której pracodawca uzyskał wiedzę na ten temat. Oznacza to, że nawet po dłuższym czasie od zdarzenia pracodawca może skutecznie wypowiedzieć umowę. Istotne jest rozróżnienie między momentem wystąpienia okoliczności a datą, w której pracodawca się o nich dowiedział.