Zaświadczenie dotyczące ustawodawstwa właściwego

Wykładni art. 12a pkt 1a rozporządzenia (EWG) Nr 574/72 dotyczącej zaświadczenia E 101, wydawanego przez instytucje państwa członkowskiego, w którym pracownik jest zatrudniony, jest kluczowym zagadnieniem w kontekście stosowania systemów zabezpieczenia społecznego. Sprawa A-Rosa Flussschiff podnosi istotne kwestie dotyczące prawidłowości danych zawartych w zaświadczeniach E 101 i związanych z nimi procedur.

Tematyka: art. 12a, zaświadczenie E 101, systemy zabezpieczenia społecznego, rozporządzenie Nr 1408/71, rozporządzenie Nr 574/72, Trybunał Sprawiedliwości, A-Rosa Flussschiff, C-620/15

Wykładni art. 12a pkt 1a rozporządzenia (EWG) Nr 574/72 dotyczącej zaświadczenia E 101, wydawanego przez instytucje państwa członkowskiego, w którym pracownik jest zatrudniony, jest kluczowym zagadnieniem w kontekście stosowania systemów zabezpieczenia społecznego. Sprawa A-Rosa Flussschiff podnosi istotne kwestie dotyczące prawidłowości danych zawartych w zaświadczeniach E 101 i związanych z nimi procedur.

Wykładni art. 12a pkt 1a rozporządzenia (EWG) Nr 574/72 z 21.3.1972 r. w sprawie wykonywania
rozporządzenia (EWG) Nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do
pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie[Dz.Urz. UE L Nr 28, s. 1; dalej
jako: rozporządzenie Nr 574/72. Rozporządzenie Nr 574/71 zostało uchylone i zastąpione od 1.5.2010 r.
rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 987/2009 z 16.9.2009 r. w sprawie wykonywania
rozporządzenia Nr 883/2004 (Dz.Urz. UE L Nr 284, s. 1).] należy dokonywać w ten sposób, że wydane na
podstawie art. 14 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (EWG) Nr 1408/71 z 14.6.1971 r. w sprawie stosowania
systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we
Wspólnocie[Dz.Urz. UE L Nr 149, s. 2; dalej jako: rozporządzenie Nr 1408/71. Rozporządzenie Nr 1408/71
zostało uchylone i zastąpione od 1.5.2010 r. rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr
883/2004 z 29.4.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L Nr 166, s.
1).] przez instytucję wyznaczoną przez właściwy organ państwa członkowskiego zaświadczenie E 101 wiąże
zarówno instytucje zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego, w którym praca jest wykonywana,
jak i sądy tego państwa członkowskiego, nawet gdy stwierdzą one, że warunki wykonywania pracy przez
danego pracownika w sposób oczywisty nie wchodzą w zakres przedmiotowy stosowania tego przepisu
rozporządzenia Nr 1408/71. Wyrok TS z 26.7.2017 r., A-Rosa Flussschiff, C-620/15
Ramy prawne
1. Prawo UE
W art. 13 ust. 1 rozporządzenia Nr 1408/71 ustanowiono zasadę ogólną. Zgodnie z nią osoby, do których stosuje się
to rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego. W ust. 2 lit. a) tego artykułu
przewidziano, że z zastrzeżeniem przepisów art. 14–17 pracownik zatrudniony na terytorium jednego państwa
członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego państwa
członkowskiego lub jeżeli przedsiębiorstwo lub pracodawca, który go zatrudnia, ma swoją zarejestrowaną siedzibę
lub miejsce prowadzenia działalności na terytorium innego państwa członkowskiego.
Artykuł 14 rozporządzenia Nr 1408/71 stanowił, że art. 13 ust. 2 lit. a) stosuje się z uwzględnieniem następujących
wyjątków i sytuacji szczególnych:
„1) a) Pracownik najemny zatrudniony na terytorium państwa członkowskiego przez przedsiębiorstwo, w którym jest
zwykle zatrudniony i przez które został skierowany [oddelegowany] do wykonywania pracy na terytorium innego
państwa członkowskiego, podlega nadal ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego, pod warunkiem że
przewidywany okres wykonywania tej pracy nie przekracza dwunastu miesięcy i że nie został on skierowany
[oddelegowany] w miejsce innej osoby, której okres skierowania [oddelegowania] upłynął; […]
2) Osoba zwykle zatrudniona na terytorium dwóch lub więcej państw członkowskich podlega ustawodawstwu
określonemu w następujący sposób:
a) Osoba, która stanowi część personelu drogowego lub latającego, która jest zatrudniona w przedsiębiorstwie
wykonującym, na własny lub cudzy rachunek, międzynarodowe przewozy osób i rzeczy koleją, drogą lądową,
powietrzną lub wodną śródlądową, mającym swoją zarejestrowaną siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności na
terytorium państwa członkowskiego, podlega ustawodawstwu tego państwa członkowskiego, z następującymi
ograniczeniami:
i) osoba zatrudniona w oddziale lub w stałym przedstawicielstwie, które przedsiębiorstwo posiada na terytorium
państwa członkowskiego, innego niż to, w którym ma swoją zarejestrowaną siedzibę lub miejsce prowadzenia
działalności, podlega ustawodawstwu państwa członkowskiego, na terytorium którego znajduje się oddział lub stałe
przedstawicielstwo”.
Zgodnie z art. 80 ust. 1 rozporządzenia Nr 1408/71 w skład Komisji Administracyjnej ds. Zabezpieczenia
Społecznego Pracowników Migrujących[Dalej jako: komisja administracyjna.], utworzonej przy Komisji, wchodzą
przedstawiciele rządów każdego z państw członkowskich, którym towarzyszą, w razie konieczności, doradcy
techniczni.
Na podstawie art. 81 lit. a) rozporządzenia Nr 1408/71 komisja administracyjna ma za zadanie w szczególności
rozpatrywanie wszelkich kwestii administracyjnych lub dotyczących wykładni, wynikających z przepisów tego
rozporządzenia.




Artykuł 84a ust. 3 rozporządzenia Nr 1408/71 stanowił, że w przypadku trudności w interpretacji lub zastosowaniu
niniejszego rozporządzenia, które mogą zagrozić prawom osób objętych przez niniejsze rozporządzenie, instytucja
państwa właściwego lub państwa zamieszkania zainteresowanej osoby nawiązuje kontakt z instytucją
zainteresowanego państwa członkowskiego. Jeżeli nie można znaleźć rozwiązania w odpowiednim czasie,
zainteresowane władze mogą zachęcać do interwencji komisję administracyjną.
W szczególności art. 12a pkt 1a rozporządzenia Nr 574/72 stanowił, że instytucja wyznaczona przez właściwe
władze państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo znajdowało zastosowanie na podstawie art. 14 ust. 2 lit. a)
rozporządzenia Nr 1408/71, była zobowiązana do wydania zaświadczenia, zwanego „zaświadczeniem E 101”,
potwierdzającego, że dany pracownik podlegał ustawodawstwu tego państwa członkowskiego.
2. Umowa WE – Szwajcaria
Artykuł 8 umowy zawartej między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Konfederacją Szwajcarską
w sprawie swobodnego przepływu osób, podpisanej w Luksemburgu[Dalej jako: umowa WE – Szwajcaria.] stanowi,
że umawiające się strony uwzględniają, zgodnie z załącznikiem II, koordynację systemów zabezpieczenia
społecznego.
Artykuł 1 załącznika II do w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego przewidywał:
„1. Umawiające się Strony zgadzają się, w odniesieniu do koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, na
stosowanie między sobą aktów prawa wspólnotowego, o których mowa, obowiązujących w dniu podpisania umowy
i zmienianych sekcją A niniejszego załącznika lub normami z nią równoważnymi.
2. Pojęcie »państwo(-a) członkowskie« zawarte w aktach prawnych, do których następuje odniesienie w sekcji
A niniejszego załącznika, należy rozumieć jako obejmujące Szwajcarię, oprócz państw objętych odpowiednimi aktami
prawa wspólnotowego”.
W sekcji A tego załącznika zawarto m.in. odesłanie do rozporządzeń Nr 1408/71 i Nr 574/72. Obecnie sekcja
A została uaktualniona i zawiera odtąd odesłanie do rozporządzeń Nr 883/2004 i Nr 987/2009. Jednakże okoliczności
faktyczne, takie jak okoliczności sporu w postępowaniu głównym, podlegają nadal przepisom rozporządzeń Nr
1408/71 i Nr 574/72.
Stan faktyczny
A Rosa Flussschiff GmbH [Dalej jako: A Rosa.], której siedziba znajduje się w RFN, eksploatuje m.in. dwa statki
wycieczkowe pływające po Rodanie i Saonie (Francja), na których pokładzie zatrudnionych jest odpowiednio 45 i 46
pracowników sezonowych będących obywatelami państw członkowskich innych niż Francja. Te dwa statki pływają
wyłącznie po wewnętrznych wodach francuskich. A Rosa ma oddział w Szwajcarii, którego działalność polega na
zarządzaniu wszystkimi aspektami powiązanymi ze statkami, w tym także personelem zatrudnionym na tych
statkach. W tym względzie wszystkie umowy o pracę z pracownikami sezonowymi podlegają prawu szwajcarskiemu.
W następstwie przeprowadzonej w czerwcu 2007 r. kontroli na obu statkach francuska organizacja poboru składek
na zabezpieczenie społeczne i zasiłki rodzinne[Dalej jako: URSSAF.] ujawniła nieprawidłowości w zakresie objęcia
zabezpieczeniem społecznym pracowników prowadzących obsługę hotelową i w związku z tym wezwała do zapłaty
kwoty w wysokości ponad 2 mln euro tytułem zaległych składek na zabezpieczenie społeczne do francuskiego
systemu zabezpieczenia społecznego, za okres od 1.4.2005 r. do 30.9.2007 r. Podczas przeprowadzania tej kontroli
A Rosa przedstawiła zestaw zaświadczeń E 101 za 2007 r., wydanych przez szwajcarską kasę ubezpieczenia
społecznego na podstawie art. 14 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Nr 1408/71 i zakwestionowała wezwanie do zapłaty.
Rozpatrujący tę sprawę francuski sąd oddalił skargę i stwierdził, że działalność A Rosy była w całości skierowana na
terytorium francuskie oraz że była ona wykonywana w sposób zwyczajny, stabilny i trwały, a tym samym A Rosa nie
mogła powoływać się na art. 14 ust. 1 rozporządzenia Nr 1408/71. A Rosa wniosła apelację od tego wyroku.
Następnie URSSAF zwrócił się do instytucji zabezpieczenia społecznego kantonu Gryzonia (Szwajcaria)[Dalej jako:
szwajcarska kasa ubezpieczenia społecznego.] z wnioskiem o wycofanie zaświadczeń E 101. W jej ocenie te
formularze nie zostały sporządzone na podstawie art. 14 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Nr 1408/71, ponieważ A Rosa
prowadziła działalność w sposób stały i wyłączny we Francji, a więc pracownicy, którzy byli rekrutowani w celu
zatrudnienia na pokładzie tych statków, powinni zostać okresowo zgłaszani do francuskich instytucji zabezpieczenia
społecznego. Szwajcarska kasa ubezpieczenia społecznego poinformowała m.in., że zobowiązała A Rosę do
odliczenia składek na zabezpieczenie społeczne, zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa tego państwa,
w odniesieniu do osób zatrudnionych faktycznie jedynie w państwie członkowskim Unii. Ponadto, ponieważ w 2007 r.
wszystkie składki na zabezpieczenie społeczne za te osoby zostały odliczone i zapłacone w Szwajcarii, zwróciła się
do URSSAF o odstąpienie od korekty ze skutkiem wstecznym w zakresie poddania tych osób francuskiemu
systemowi zabezpieczenia społecznego.
Sąd apelacyjny w Colmar oddalił apelację wniesioną przez A Rosę. W tych okolicznościach sąd kasacyjny zwrócił się
do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym, w którym dążył do ustalenia, czy wykładni art. 12a pkt 1a rozporządzenia


Nr 574/72 należy dokonywać w ten sposób, że wydane na podstawie art. 14 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Nr 1408/71
przez instytucję wyznaczoną przez właściwe organy państwa członkowskiego zaświadczenie E 101 wiąże zarówno
instytucje zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego, w którym praca jest wykonywana, jak i sądy tego
państwa członkowskiego, nawet jeśli stwierdziły one, że warunki pracy danego pracownika w sposób oczywisty nie
wchodzą w zakres przedmiotowy stosowania tego przepisu rozporządzenia Nr 1408/71?
Stanowisko Trybunału Sprawiedliwości
Trybunał podkreślił, że zaświadczenie E 101 ma na celu, podobnie jak uregulowanie prawa materialnego w art. 14
ust. 2 lit. a) rozporządzenia Nr 1408/71, ułatwienie swobodnego przemieszczania się pracowników i swobodnego
świadczenia usług[Analogicznie wyrok z 26.1.2006 r., Herbosch Kiere, C-2/05, EU:C:2006:69, pkt 20 i przytoczone
tam orzecznictwo.].
W zaświadczeniu E 101 właściwa instytucja państwa członkowskiego, w którym przedsiębiorstwo
zatrudniające pracowników ma siedzibę, zgłasza, że jej własny system zabezpieczenia społecznego będzie
stosowany do tych pracowników. W ten sposób, z uwagi na zasadę, zgodnie z którą pracownicy są
ubezpieczeni wyłącznie w jednym systemie zabezpieczenia społecznego, to zaświadczenie oznacza, że system
innego państwa członkowskiego nie może być stosowany[Zob. wyrok Herbosch Kiere, pkt 21 i przytoczone tam
orzecznictwo.].
Z orzecznictwa TS wynika, że zasada lojalnej współpracy wyrażona w art. 4 ust. 3 TUE nakazuje instytucji wydającej
zaświadczenie przeprowadzenie prawidłowej oceny istotnych faktów w celu stosowania przepisów odnoszących się
do określenia właściwego ustawodawstwa w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, a tym samym zapewnienia
prawidłowości danych zawartych w zaświadczeniu E 101[Zob. wyrok Herbosch Kiere, pkt 22 i przytoczone tam
orzecznictwo.]. Ponadto ta zasada oraz cele art. 14 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Nr 1408/71 i art. 12a pkt 1a
rozporządzenia Nr 574/72 byłyby naruszone, gdyby instytucja państwa członkowskiego, w którym praca jest
wykonywana, uznała, że nie jest związana informacjami z zaświadczenia E 101 i poddała tych pracowników również
własnemu systemowi zabezpieczenia społecznego[Analogicznie wyrok z 30.3.2000 r., Banks i in., C-178/97,
EU:C:2000:169, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo.]. Trybunał uznał, że zaświadczenie E 101, w zakresie,
w jakim stwarza domniemanie prawidłowości ubezpieczenia danego pracownika w systemie zabezpieczenia
społecznego państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę przedsiębiorstwo go zatrudniające, wiąże właściwą
instytucję państwa członkowskiego, w którym ten pracownik wykonuje pracę[Podobnie wyrok Banks i in., pkt 40
i przytoczone tam orzecznictwo.]. Trybunał wskazał, że każde inne rozwiązanie naruszałoby zasadę przynależności
pracowników wyłącznie do jednego systemu zabezpieczenia społecznego, jak również zasadę przewidywalności
właściwego systemu, a tym samym pewności prawa. W istocie w przypadkach trudności w ustaleniu właściwego
systemu każda z kompetentnych instytucji obu zaangażowanych państwa członkowskich mogłaby – ze szkodą dla
pracowników, których sprawa dotyczy – uznać, iż właściwy jest jej system zabezpieczenia społecznego[Zob. wyrok
Herbosch Kiere, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo.]. Z orzecznictwa TS wynika, że tak długo jak zaświadczenie
E 101 nie zostaje wycofane lub uznane za nieważne, właściwa instytucja państwa członkowskiego, w którym
pracownik wykonuje pracę, powinna uwzględniać okoliczność, że ten pracownik podlega już ustawodawstwu
zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę przedsiębiorstwo go zatrudniające,
i instytucja ta nie może w rezultacie poddać tego pracownika własnemu systemowi zabezpieczenia społecznego[Zob.
wyrok Banks i in., pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo.].
Trybunał stwierdził, że do właściwej instytucji państwa członkowskiego, która wydała zaświadczenie E 101, należy
rozważenie zasadności tego wydania. W stosownym przypadku może ona wycofać to zaświadczenie, w sytuacji
gdy właściwa instytucja państwa członkowskiego, w którym pracownik wykonuje pracę, wyraża wątpliwości co do
prawdziwości okoliczności leżących u podstaw tego zaświadczenia, a tym samym danych, które w nim się znajdują,
w szczególności ponieważ nie odpowiadają one wymogom art. 14 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Nr 1408/71[Zob. wyrok
Banks i in., pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo.].
Trybunał wskazał, że w sytuacji gdyby właściwym instytucjom nie udało się osiągnąć porozumienia, w szczególności
w zakresie oceny określonego stanu faktycznego, a w konsekwencji co do tego, czy art. 14 ust. 2 lit. a)
rozporządzenia 1408/71 ma do niego zastosowanie, mogą zwrócić się w tej sprawie do komisji administracyjnej
[Analogicznie wyrok Herbosch Kiere, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo.]. Jeśli tej ostatniej nie uda się pogodzić
stanowisk właściwych instytucji w przedmiocie ustawodawstwa znajdującego zastosowanie w danym przypadku, to
dozwolone jest co najmniej, aby państwo członkowskie, na którego terytorium dany pracownik wykonuje pracę, bez
uszczerbku dla ewentualnych środków prawnych o charakterze sądowym istniejących w państwie członkowskim
instytucji wydającej, wszczęło postępowanie o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa zgodnie z art.
259 TFUE. Wówczas TS będzie mógł zbadać w ramach takiej skargi kwestię ustawodawstwa znajdującego
zastosowanie wobec pracownika, a tym samym prawdziwości danych widniejących w zaświadczeniu E 101[Zob.
wyrok z 10.2.2000 r., FTS, C-202/97, EU:C:2000:75, pkt 58.]. Trybunał uznał, że gdyby właściwa instytucja krajowa
mogła, kierując skargę do organów sądowych państwa członkowskiego przyjmującego delegowanego pracownika,




którym sama podlega, doprowadzić do uznania formularza E 101 za nieważny, system oparty na lojalnej współpracy
pomiędzy właściwymi instytucjami państw członkowskich mógłby zostać podważony[Wyrok Herbosch Kiere, pkt 30.].
W ocenie TS formularz E 101, do momentu jego cofnięcia lub stwierdzenia nieważności, obowiązuje w ramach
wewnętrznego porządku prawnego państwa członkowskiego, do którego dany pracownik udał się celem
wykonywania pracy, a tym samym jest wiążący dla instytucji tego państwa członkowskiego[Podobnie wyrok
Herbosch Kiere, pkt 31.]. Zatem sąd przyjmującego państwa członkowskiego nie jest uprawniony do badania
ważności formularza E 101 w zakresie okoliczności, na podstawie których formularz tego rodzaju został
wydany[Zob. wyrok Herbosch Kiere, pkt 32.]. Z orzecznictwa TS wynika, że skoro zaświadczenie E 101 jest wiążące
dla właściwej instytucji przyjmującego państwa członkowskiego, nic nie uzasadniałoby tego, aby przedsiębiorca, który
korzysta z usług danego pracownika, nie działał na podstawie tego zaświadczenia. Jeśli osoba ta ma wątpliwości co
do ważności zaświadczenia, musi poinformować o tym tę właściwą instytucję[Zob. wyrok z 9.9.2015 r., X i van Dijk,
C-72/14 i C-197/14, EU:C:2015:564, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo.]. Tym samym zaświadczenie E 101
wydane przez instytucję właściwą państwa członkowskiego zgodnie z art. 12a pkt 1a rozporządzenia Nr 574/72 –
mimo że według instytucji i sądów państwa członkowskiego, w którym praca jest wykonywana, określeni pracownicy
nie podlegają zakresowi stosowania art. 14 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Nr 1408/71 – wiąże zarówno te instytucje
i sądy, jak i przedsiębiorcę, który korzysta z usług tych pracowników.
Zdaniem TS okoliczność, że określeni pracownicy w sposób oczywisty nie podlegają zakresowi stosowania art. 14
rozporządzenia Nr 1408/71, w niczym nie zmienia powyższych rozważań. Trybunał określił w orzecznictwie
postępowanie, jakie należy stosować w celu rozwiązania ewentualnych rozbieżności pomiędzy instytucjami
zainteresowanych państw członkowskich dotyczących ważności lub prawdziwości zaświadczenia E 101. Dlatego
instytucje państw zobowiązanych do stosowania rozporządzeń Nr 1408/71 i 574/72, w tym, na mocy umowy WE –
Szwajcaria, Konfederacji Szwajcarskiej, powinny przestrzegać tego postępowania, nawet jeśli okazało się, że
warunki wykonywania pracy przez danych pracowników w sposób oczywisty nie wchodzą w zakres przedmiotowy
stosowania przepisu, na którego podstawie wydane zostało zaświadczenie E 101. W tym kontekście podnoszone
przez rząd francuski i przez URSSAF argumenty odnoszące się do nieskuteczności tego postępowania
i konieczności zapobieżenia nieuczciwej konkurencji, jak również dumpingowi socjalnemu, nie mogą w żadnym razie
uzasadniać jego naruszania ani, a fortiori, decyzji o odrzuceniu zaświadczenia E 101 wydanego przez właściwą
instytucję innego państwa członkowskiego. W ocenie TS nie można również przyjąć, że takie argumenty są zasadne
dla zmiany, w okolicznościach takich jak rozpatrywane w postępowaniu głównym, przywołane w uzasadnieniu
niniejszego wyroku orzecznictwa. Z akt sprawy wynika, że w ramach sporu władze francuskie ani nie wyczerpały
środków dialogu ze szwajcarską kasą ubezpieczenia społecznego, ani nawet nie próbowały zwrócić się do komisji
administracyjnej. Trybunał stwierdził, że tym samym okoliczności leżące u podstaw tego sporu nie mogą być w stanie
wykazać możliwych wad postępowania określonego w drodze orzecznictwa TS lub niemożności rozwiązania
ewentualnych sytuacji nieuczciwej konkurencji lub dumpingu socjalnego[Zob. opinię rzecznika generalnego H.
Saugmandsgaarda Oe z 12.1.2017 r. w sprawie A-Rosa Flussschiff, C-620/15, pkt 75 i 82.].
Trybunał wskazał, że w decyzji Nr 181 przywołano zasady wynikające z orzecznictwa TS dotyczące zaświadczenia E
101, w tym obowiązek wskazania komisji administracyjnej ewentualnych rozbieżności w przedmiocie ustawodawstwa
mającego zastosowanie do okoliczności, które legły u podstaw wydania zaświadczenia E 101. Ponadto, unijny
prawodawca przewidział w art. 84a ust. 3 rozporządzenia Nr 1408/71, że w przypadku trudności interpretacyjnych lub
trudności w zakresie stosowania tego rozporządzenia mogących podważać prawa osoby objętej jego zakresem
stosowania, po pierwsze, drogę dialogu pomiędzy instytucjami właściwymi danych państw członkowskich, a po
drugie, zwrócenie się do komisji administracyjnej. Dodatkowo obecnie obowiązujące rozporządzenie Nr 987/2009
skodyfikowało orzecznictwo TS, przyznając wiążący charakter zaświadczeniu E 101 oraz właściwość wyłączną
instytucji wydającej odnośnie oceny ważności tego zaświadczenia oraz wyraźnie powtarzając przywołane powyżej
postępowanie jako środek do rozstrzygnięcia rozbieżności w przedmiocie zarówno prawdziwości dokumentów
sporządzonych przez instytucję właściwą państwa członkowskiego, jak i ustalenia ustawodawstwa mającego
zastosowanie wobec danego pracownika.
Co więcej, okoliczność, że w niniejszym wypadku państwem wystawiającym zaświadczenia E 101 jest Konfederacja
Szwajcarska i że w rezultacie ewentualna skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego
nie może zostać wniesiona przeciwko temu państwu, zdaniem TS, nie ma żadnego znaczenia dla wiążącego
charakteru zaświadczeń E 101 rozpatrywanych w postępowaniu głównym, ponieważ umowa WE – Szwajcaria
przewiduje własny system rozwiązywania rozbieżności pomiędzy umawiającymi się stronami[Opinia rzecznika
generalnego w sprawie A-Rosa Flussschiff, pkt 65.].
Autorka jest doktorem nauk prawnych, ekspertem ds. prawa gospodarczego, WPiA UKSW w Warszawie
Wyrok TS z 26.7.2017 r., A-Rosa Flussschiff, C-620/15







Wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie A-Rosa Flussschiff, C-620/15, podkreśla zasadność i wiążący charakter zaświadczeń E 101 oraz konieczność przestrzegania postępowania w celu rozstrzygnięcia ewentualnych rozbieżności dotyczących ustawodawstwa właściwego w zakresie zabezpieczenia społecznego.