Nowe zasady wynagradzania pracowników NBP
27.2.2019 r. weszła w życie ustawa zmieniająca zasady wynagradzania pracowników NBP oraz ograniczająca działalność gospodarczą osób pełniących funkcje publiczne. Ustawa nakłada obowiązek ujawnienia zarobków za lata 1995–2018 i składania oświadczeń majątkowych. Zmieniono również zasady wynagradzania oraz ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez członków zarządu i pracowników NBP.
Tematyka: NBP, zasady wynagradzania, ograniczenia działalności gospodarczej, oświadczenia majątkowe, przejrzystość, jawność, konflikt interesów
27.2.2019 r. weszła w życie ustawa zmieniająca zasady wynagradzania pracowników NBP oraz ograniczająca działalność gospodarczą osób pełniących funkcje publiczne. Ustawa nakłada obowiązek ujawnienia zarobków za lata 1995–2018 i składania oświadczeń majątkowych. Zmieniono również zasady wynagradzania oraz ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez członków zarządu i pracowników NBP.
27.2.2019 r. weszła w życie ustawa z 22.2.2019 r. o zmianie ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz ustawy o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. z 2019 r. poz. 371, dalej jako: ustawa). Do 29.3.2019 r. zarząd NBP zobowiązany jest dostosować zasady wynagradzania pracowników NBP do zasad określonych w ustawie oraz ujawnić zarobki za lata 1995–2018. • W ustawie dodano zakres podmiotowy, co ograniczy prowadzenie działalności gospodarczej przez osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe w rozumieniu przepisów o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. • Ustawa nakłada obowiązek składania oświadczeń majątkowych (zgodnie z zasadą jawności). • Ustawa określa zasady wynagradzania pracowników NBP, Prezesa i wiceprezesów NBP. Zmiany w ustawie z 21.8.1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne Dodano pkt 6d w art. 2 ustawy z 21.8.1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (t.j. Dz.U. 2017 r. poz. 1393 ze zm., dalej jako: OgrDziałGospU), ustanawiając tym samym ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez członków zarządu NBP oraz pracowników NBP zajmujących stanowiska dyrektora oddziału okręgowego, dyrektora departamentu (komórki równorzędnej) i ich zastępców oraz osób zajmujących stanowiska równorzędne pod względem płacowym ze stanowiskiem dyrektora departamentu i jego zastępcy. Osoby te w okresie zajmowania stanowisk lub pełnienia funkcji nie mogą być m.in.: członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego, zatrudnione lub wykonywać innych zajęć w spółkach prawa handlowego, które mogłyby wywołać podejrzenie o ich stronniczość lub interesowność, prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności (z wyjątkiem działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej) oraz być członkami zarządów fundacji prowadzących działalność gospodarczą. Co ciekawe omawiane przepisy należy znowelizować już w momencie ich uchwalenia, ponieważ co do wprowadzonej grupy osób z NBP (wyżej wymienionej), ustawodawca nie zastrzegł konsekwencji prawnych za nieprzestrzeganie przepisów (w szczególności art. 4 OgrDziałGospU – określającego poszczególne zakazy), podczas gdy w stosunku do innych grup osób z art. 2 konsekwentnie to czyni. Sankcje za naruszenie zakazów przewidzianych w OgrDziałGospU w stosunku do innych wyglądają następująco: odpowiedzialność dyscyplinarna, rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, odwołanie ze stanowiska czy wygaśnięcie mandatu. De lege ferenda należy zmienić ustawę w tym zakresie, w przeciwnym wypadku wprowadzone postanowienia pozostaną „martwe”. Oświadczenia majątkowe Artykuł 10 ust. 1 OgrDziałGospU zobowiązuje członków zarządu NBP oraz pracowników NBP zajmujących stanowiska dyrektora oddziału okręgowego, dyrektora departamentu (komórki równorzędnej) i ich zastępców oraz osoby zajmujące stanowiska równorzędne pod względem płacowym ze stanowiskiem dyrektora departamentu i jego zastępcy do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym. Oświadczenie o stanie majątkowym dotyczy majątku odrębnego oraz objętego małżeńską wspólnością majątkową. Przepisy zastrzegają, że zarówno oświadczenie wyżej wymienionych osób, jak i Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oraz Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego jest jawne (w tym co do imienia i nazwiska) i nie stanowi tajemnicy prawnie chronionej. Oświadczenia tych osób nie podlegają więc ochronie przewidzianej dla informacji niejawnych o klauzuli tajności "zastrzeżone" określonej w przepisach o ochronie informacji niejawnych. Informacje zawarte w oświadczeniu są jawne, z wyjątkiem danych adresowych, informacji o miejscu położenia nieruchomości, a także informacji umożliwiających identyfikację ruchomości, jednak tylko jeżeli jeżeli ujawnienie tych informacji mogłoby powodować zagrożenie dla składającego oświadczenie lub osób dla niego najbliższych. Zmiany w ustawie o Narodowym Banku Polskim Dotychczas zasady wynagradzania pracowników NBP ustalał zarząd NBP, aktualnie w związku z wprowadzeniem ustawy, art. 66 ust. 3 ustawy o Narodowym Banku Polskim (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1373 ze zm., dalej jako: NBPU) został zmieniony i zakłada, że nadal zasady wynagradzania pracowników NBP są ustalane przez Zarząd NBP, jednak w drodze uchwały. Przepis ponadto uszczegóławia (czego dotychczas nie czynił, że: zarząd NBP określa wynagrodzenie dla poszczególnych stanowisk przy założeniu, że maksymalne wynagrodzenie dla tych stanowisk, z wyłączeniem wiceprezesów oraz członków Zarządu NBP, nie może przekroczyć 0,6-krotności wynagrodzenia Prezesa NBP. Wydaje się, że to najważniejsza zmiana ustawy, która w istocie ma prowadzić do świadomości społeczeństwa co do zarobków w NBP, bowiem uchwała zarządu NBP jest jawna i podlega udostępnieniu przez Prezesa NBP w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie NBP. Wynagrodzenie Prezesa i wiceprezesów NBP Ponadto NBPU określa, że wynagrodzenie Prezesa i wiceprezesów NBP ustalane jest na podstawie przepisów o wynagradzaniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, co w rzeczywistości nie jest zmianą, bowiem dotychczas stanowił o tym art. 66 ust. 3 NBPU, a aktualnie jest to ust. 2 tego przepisu, w takim samym brzmieniu. Niemniej przez wynagrodzenie Prezesa NBP rozumie się aktualnie wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny oraz składniki wynagrodzenia, premie i nagrody określone w uchwale. Informacja o wysokości wynagrodzeń Prezesa, wiceprezesów, członków Zarządu NBP i osób zajmujących stanowiska dyrektora oddziału okręgowego, dyrektora departamentu (komórki równorzędnej) i ich zastępców oraz osób zajmujących stanowiska równorzędne pod względem płacowym ze stanowiskiem dyrektora departamentu i jego zastępcy również jest jawna i podlega udostępnieniu przez Prezesa NBP w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie NBP. Informacja ta ma być przestawiona do dnia 31 marca roku następującego po roku, którego dotyczy to udostępnienie. Powyższe informacje udostępnia się odrębnie za każdy miesiąc dla każdego stanowiska w NBP z uwzględnieniem wszystkich składników wynagrodzenia, premii i nagród określonych w uchwale. Informacja co do wynagrodzeń za lata poprzednie Istotne jest również to, że do 29.3.2019 r. ujawnione zostaną uchwały zarządu NBP w sprawie zasad wynagradzania pracowników NBP oraz informację o wysokości wynagrodzeń w tych latach, otrzymywanych przez Prezesa NBP, wiceprezesów NBP, członków zarządu NBP, pracowników NBP zajmujących stanowiska dyrektora oddziału okręgowego, dyrektora departamentu (komórki równorzędnej) i ich zastępców oraz osób zajmujących stanowiska równorzędne pod względem płacowym ze stanowiskiem dyrektora departamentu i jego zastępcy. Informacja zostanie ujawniona w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie NBP i będzie dotyczyła okresu 1995–2018 r.
Zmiany w ustawach dotyczących NBP mają na celu zwiększenie przejrzystości i jawności zarobków oraz ograniczenie konfliktu interesów. Ustawa wprowadza nowe zasady wynagradzania pracowników NBP oraz nakłada obowiązek składania oświadczeń majątkowych. Informacje o zarobkach za lata 1995–2018 będą dostępne publicznie.