Od 1.1.2020 r. zmienią się kwoty wolne od potrąceń w związku z podniesieniem płacy minimalnej

Od 1.1.2020 r. zmieniają się kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzenia za pracę w związku z podniesieniem płacy minimalnej. Nowe przepisy wprowadzają różne kwoty wolne od potrąceń dla pracowników pełnoetatowych, uwzględniając m.in. odliczenia składek ubezpieczeniowych, zaliczki na podatek i wpłaty do pracowniczego planu kapitałowego.

Tematyka: kwoty wolne od potrąceń, wynagrodzenie za pracę, zmiany legislacyjne, 2020 r., płaca minimalna, składki ubezpieczeniowe, zaliczki na podatek, pracowniczy plan kapitałowy

W związku z ustanowieniem w rozporządzeniu Rady Ministrów z 10.9.2019 r. w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. (Dz.U. z 2019
r. poz. 1778, dalej jako: MinWynagrR), że od 1.1.2020 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosić
2600 zł, a minimalna stawka godzinowa 17 zł, doszło do zmian w zakresie kwot wolnych od potrąceń
z wynagrodzenia za pracę.
• Pomniejszenie przez pracodawcę wynagrodzenia pracownika (odliczanie i potrącanie) jest dopuszczalne
tylko w przypadkach określonych ustawowo. Ponadto musi być dokonane w odpowiedniej kolejności jak
i wysokości.
• Na zmianę minimalnego wynagrodzenia za pracę mają wpływ m.in. takie czynniki: podniesienie kosztów
uzyskania przychodów, obniżenie pierwszego progu podatku dochodowego od osób fizycznych z 18% do
17%, obniżenie kwoty zmniejszającej podatek oraz wyłączenie dodatku stażowego z minimalnego
wynagrodzenia.
• Dla poszczególnych pracowników kwota wolna od potrąceń może nie być taka sama ze względu na
możliwe zróżnicowanie wysokości odliczonych składek ubezpieczeniowych, zaliczki na podatek, wpłat
dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego jak i oczywiście z powodu różnego wymiaru czasu
pracy.
• Gwarancja otrzymania wynagrodzenia przynajmniej w wysokości kwoty wolnej od potrąceń ma charakter
powszechny, jednak nie dotyczy to sum egzekwowanych na pokrycie należności alimentacyjnych.
Minimalne wynagrodzenie
Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2020 r. w wartości netto dla pracownika, który jest zatrudniony w pełnym
wymiarze czasu pracy będzie się różnie kształtowało, bowiem będzie wynosiło:
- 1920,62 zł (przy warunkach: z podstawowymi kosztami uzyskania przychodu (dalej jako: KUP) i uldze podatkowej);
- 1876,62 zł (przy warunkach: z podstawowymi KUP i braku ulgi podatkowej);
- 1928,62 zł (przy warunkach: z podwyższonymi KUP i uldze podatkowej);
- 1884,62 zł (przy warunkach: z podwyższonymi KUP i braku ulgi podatkowej).
Potrącenia z wynagrodzenia za pracę
Przepisy ustawy z 26.6.1974 r. Kodeks pracy, (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.; dalej jako: KP) stanowią, że
z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od
osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, w rozumieniu ustawy z 4.10.2018
r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1572), jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich
dokonywania - podlegają potrąceniu tylko następujące należności: 1) sumy egzekwowane na mocy tytułów
wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych; 2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych
na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne; 3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi; 4) kary
pieniężne przewidziane w art. 108 KP. W zakresie granic przewidzianych prawem potrącenia mogą być
dokonywane do wysokości trzech piątych (3/5) wynagrodzenia jeżeli chodzi o egzekucję świadczeń
alimentacyjnych, a także do wysokości połowy wynagrodzenia (1/2) w razie egzekucji innych należności lub
potrąceń zaliczek pieniężnych.
Egzekucji w zakresie określonym w przepisach art. 87 i 871 KP nie podlega tylko wynagrodzenie za pracę, bowiem
w zakresie określonym w ustawie z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 ze
zm.; dalej jako: KPC), ww. przepisy odpowiednio stosuje się do zasiłków dla bezrobotnych, dodatków
aktywizacyjnych, stypendiów oraz dodatków szkoleniowych, wypłacanych na podstawie ustawy z 20.4.2004 r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1482 ze zm.), do uposażeń posłów
i senatorów, należności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich domowników z tytułu pracy
w spółdzielni, wynagrodzeń członków spółdzielni pracy, jak i co bardzo ważne do wszystkich świadczeń
powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu
dłużnika będącego osobą fizyczną – zatem np. do świadczeń otrzymywanych z umów cywilnoprawnych (umowy

zlecenia czy o dzieło). Stosowanie przepisów KP, szczególnie do ostatniej grupy, przyznaje im tym samym ochronę
prawną wynagrodzenia (w zakresie granicy potrącenia i kwoty wolnej od potrąceń) - również co do wynagrodzenia
otrzymywanego na poziomie minimalnym, tj. 17 zł brutto za 1 h pracy.
Kwoty wolne od potrąceń
Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości: 1) minimalnego wynagrodzenia za pracę,
ustalanego na podstawie odrębnych przepisów (zatem w roku 2020 - 2600 zł oraz 17 zł w zakresie stawki
godzinowej) przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na
ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do
pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania - jednak przy potrącaniu
sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia
alimentacyjne.
Zatem w przypadku potrąceń w zakresie świadczeń alimentacyjnych ustawodawca prymat nadał bieżącym
potrzebom osób uprawnionych, a nie samemu zatrudnionemu. W konsekwencji w przypadku świadczeń
alimentacyjnych nie ma kwoty wolnej od potrąceń i można potrącić nawet 3/5 wynagrodzenia za pracę. Istotne jest
również to, że egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości podlegają takie
składniki wynagrodzenia: nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz
należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej.
Ponadto wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości: 75% wynagrodzenia
minimalnego - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi; czy też 90% wynagrodzenia
minimalnego - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 KP
Oznacza to, że kwoty wolne od potrąceń w 2020 r. dla pracowników pełnoetatowych, niebędących
uczestnikami pracowniczych planów kapitałowych – przy podatku 17%, przy przesłance: sum egzekwowanych
na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, będzie wynosiła:
- 1920,62 zł – z podstawowymi KUP (250) i uldze podatkowej PIT-2;
- 1876,62 zł– z podstawowymi KUP (250) i braku ulgi podatkowej PIT-2;
- 1928,62 zł– z podwyższonymi KUP (300) i uldze podatkowej PIT-2;
- 1884,62 zł– z podwyższonymi KUP (300) i braku ulgi podatkowej PIT-2
Odpowiednio (przy zastosowaniu powyższych kryteriów) kwoty wolne od potrąceń w 2020 r. dla pracowników
pełnoetatowych, niebędących uczestnikami pracowniczych planów kapitałowych – przy podatku 17%, przy
przesłance: zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi (75% płacy minimalnej netto) będą wynosiły:
1440,47 zł; 1407,47 zł; 1446,47 zł; 1413,47 zł - w zależności od KUP i ulgi podatkowej czy też jej braku.
Zaś kwoty wolne od potrąceń w 2020 r. dla pracowników pełnoetatowych, niebędących uczestnikami pracowniczych
planów kapitałowych – przy podatku 17%, przy przesłance: kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 KP (90%
płacy minimalnej netto) będą wynosiły: 1728,56 zł; 1688,96 zł; 1735,76 zł; 1696,16 zł - w zależności od KUP
i ulgi podatkowej czy też jej braku.
Należy jednak mieć na uwadze, że inne będą kwoty wolne od potrąceń obowiązujące od 1.1.2020 r. do
31.12.2020 r. dla pracowników pełnoetatowych oraz niepełnoetatowych nieobjętych PPK, przy zastosowaniu
„zerowego PIT”; jak i inne w sytuacji wyliczenia kwoty wolnej od potrąceń dla pracownika pełnoetatowego
korzystającego z „zerowego PIT” w 2020 r., jednak z uwzględnieniem wpłaty na PPK naliczonej od kwoty 2600 zł
przy założeniu, że wpłata na PPK finansowana przez pracodawcę wynosi 1,5% a wpłata pokrywana z wynagrodzenia
pracownika 2%; czy też w innej konfiguracji przy zastosowaniu podatku 17%, na bazie płacy minimalnej 2600 zł, przy
założeniu, że pracownik pracuje na pełny etat i jest objęty PPK, a wpłata na PPK jest w 1,5% finansowana przez
pracodawcę i 2% pokrywana z wynagrodzenia pracownika.
Warianty wysokości kwot wolnych od potrąceń mogą się więc różnie kształtować. Szczególnie w 2020 r.
kwoty te będą zróżnicowane z powodu licznych zmian legislacyjnych co do: „zerowego PIT-u”, podniesienia
KUP, obniżenia pierwszego progu podatku dochodowego od osób fizycznych do 17%, wyłączenia dodatku
stażowego z minimalnego wynagrodzenia, jak i oczywiście znacznego podwyższenia minimalnego
wynagrodzenia za pracę z 2250 zł na 2600 zł.

Kwoty wolne od potrąceń w 2020 r. będą zróżnicowane ze względu na liczne zmiany legislacyjne, takie jak wprowadzenie 'zerowego PIT-u', podwyższenie kosztów uzyskania przychodów, obniżenie progu podatkowego oraz wyłączenie dodatku stażowego z minimalnego wynagrodzenia. Wartości te będą dostosowane do różnych warunków, jak np. udział w pracowniczym planie kapitałowym i wysokość stawki podatku.