Korzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia nie wymaga zamknięcia przez nauczyciela szkoły językowej, jeśli zrezygnuje z wykonywania pracy dydaktycznej

Sąd Najwyższy orzekł, że nauczyciel korzystający z urlopu zdrowotnego nie musi zamykać działalności gospodarczej, jeśli zleci prowadzenie zajęć innej osobie. Sprawa dotyczyła nauczycielki języka angielskiego, której dyrektor liceum odwołał urlop, argumentując prowadzenie działalności zarobkowej. Sąd Najwyższy uchylił decyzję dyrektora, wskazując na zgodność kontynuacji działalności z celem urlopu zdrowotnego.

Tematyka: Sąd Najwyższy, urlop zdrowotny, nauczyciel, działalność gospodarcza, dydaktyka, decyzja sądu

Sąd Najwyższy stwierdził, że korzystanie przez nauczyciela z urlopu dla poratowania zdrowia nie wymaga
rezygnacji z dochodów uzyskiwanych z prowadzonej wcześniej działalności gospodarczej. Celem urlopu jest
profilaktyka chorób zawodowych, nauczyciel nie musi zatem zakończyć działalności gospodarczej, jeśli
prowadzenie zajęć dydaktycznych w swojej szkole językowej zleci innej osobie.
Stan faktyczny
I.L. – nauczycielce języka angielskiego zatrudnionej w liceum udzielono urlopu dla poratowania zdrowia. Zgodnie
z art. 73 ustawy z 26.1.1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.; dalej jako: KartaNauczU),
nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu nieprzerwanie co
najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, dyrektor szkoły udziela urlopu
dla poratowania zdrowia w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku. Po upływie kilku tygodni dyrektor
placówki odwołał I.L. z urlopu stwierdzając, że prowadziła ona działalność zarobkową. Nauczycielka odwołała się od
tej decyzji.
W trakcie postępowania przed sądem I instancji ustalono, że I.L. od kilku lat ma zarejestrowaną działalność
gospodarczą, w ramach której prowadzi szkołę językową. Po udzieleniu urlopu dla poratowania zdrowia I.L. nie
zawiesiła ani nie zlikwidowała działalności gospodarczej, zatrudniła lektora, który przejął od niej prowadzenie zajęć,
natomiast obsługę spraw administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą przejął jej mąż. Kontynuowanie
działalności szkoły przynosiło I.L. dochody. Dyrektor liceum wskazywał, że w okresie przebywania na urlopie dla
poratowania zdrowia nauczyciel zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za
wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych. Nie może natomiast nawiązać stosunku pracy lub
podjąć innej działalności zarobkowej. Zdaniem dyrektora, podstawą odwołania nauczyciela z urlopu dla poratowania
zdrowia może być również kontynuowanie zatrudnienia na podstawie stosunku pracy lub wykonywanie innej
działalności zarobkowej rozpoczętych przed udzieleniem tego urlopu (zob. uchwała SN z 7.7.2005 r., II PZP 5/05).
Z uzasadnień sądów
Sąd I instancji uwzględnił racje nauczycielki, natomiast sąd II instancji stwierdził poprawność decyzji dyrektora.
Sąd Najwyższy uchylił orzeczenie sądu II instancji i przekazał mu sprawę do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu wyjaśniono, że urlop dla poratowania zdrowia jest udzielany nauczycielowi w celu
przeprowadzenia zaleconego leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub choroby,
w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę, lub na
leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową. Ma on więc zapobiegać powstaniu niezdolności do pracy
Zdaniem Sądu Najwyższego, analiza art. 73 KartaNauczU wyklucza uznanie, że sytuacja materialna i fakt posiadania
dodatkowych dochodów ma wpływ na prawo do przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia, o ile uzyskiwanie
dochodu nie pozostaje w sprzeczności z celem tego urlopu. Obowiązujące regulacje uniemożliwiają nawiązać
stosunku pracy lub podjęcia innej działalności zarobkowej przez nauczyciela przebywającego na urlopie dla
poratowania zdrowia, jeśli jednak nauczyciel kontynuuje uprzednio założoną działalność gospodarczą zlecając
wykonanie wszystkich czynności z tym związanych, w szczególności zaś dydaktycznych, ma prawo czerpać z tego
korzyści bez utraty prawa do korzystania z urlopu.
Wyrok SN z 7.11.2019 r., I PK 238/18

Sąd Najwyższy stwierdził, że nauczyciel mający urlop dla poratowania zdrowia może kontynuować działalność gospodarczą, zlecając jej prowadzenie innej osobie. Decyzja ta nie powinna skutkować odwołaniem z urlopu, jeśli działalność nie stoi w sprzeczności z celem urlopu zdrowotnego. Sprawa trafiła do ponownego rozpatrzenia przez sąd II instancji.