Przeniesienie środków z OFE do IKE

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o przeniesieniu środków z OFE na IKE. Pieniądze zgromadzone w OFE przejdą na konta emerytalne. Projekt zakłada opłatę przekształceniową i możliwość wyboru między ZUS a IKE. Ma to wzmocnić system emerytalny i zwiększyć oszczędności prywatne Polaków.

Tematyka: OFE, IKE, emerytura, oszczędzanie, ZUS, konta emerytalne, Fundusz Rezerwy Demograficznej, inwestycje, system emerytalny, oszczędności prywatne

Rada Ministrów przyjęła 26.11.2019 r. projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem
środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne, który został przygotowany
przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Pieniądze zgromadzone w otwartych funduszach
emerytalnych (OFE) domyślnie przejdą na indywidualne konta emerytalne – tak zakłada aktualna wersja
projektu ustawy.
Założenia projektu
Wcześniej projekt został przyjęty w 6.11.2019 r., natomiast we wtorek rząd przyjął go z poprawką. Przekształcenie
OFE w IKE pozwoli przekazać pieniądze zgromadzone na otwartych funduszach emerytalnych, a chodzi o niemałą
kwotę, bo aż o 162 mld zł. Projekt zakłada, że środki na IKE będą stanowiły prywatną własność i nie będą mogły być
transferowane na rzecz budżetu państwa. Od środków zgromadzonych na OFE będzie pobierana opłata
przekształceniowa, w wysokości 15% aktywów netto w OFE, rozłożona na dwie raty, która stanowić będzie swego
rodzaju element sprawiedliwościowy – emerytury z ZUS są opodatkowane, a pieniądze wypłacane z IKE po
osiągnięciu określonego wieku emerytalnego nie są. Opłata ta trafi do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i środki
te będą mogły być przeznaczone jedynie na obsługę zobowiązań FUS. Środki zgromadzone na IKE będą w pełni
prywatne i dziedziczne, w odróżnieniu od środków przekazywanych do ZUS, co będzie alternatywą dla
oszczędzających, lecz będzie się to wiązało z odmiennymi warunkami – nie będzie od nich pobierana opłata
przekształceniowa, jednakże środki te nie będą dziedziczne. Zgodnie z pierwotnymi założeniami reformy z 1999 r.,
środki zgromadzone na IKE można będzie wypłacić – jednorazowo lub w ratach – po osiągnięciu wieku
emerytalnego, bez płacenia podatku. Podobnie jak przy pierwotnych założeniach projektu z 6.11.2019 r., tak i w tym
projekcie członek OFE będzie mógł złożyć deklarację o przeniesieniu środków do ZUS lub IKE, a niezłożenie takiej
deklaracji będzie się wiązało z wyborem opcji domyślnej, czyli gromadzeniem środków na IKE.
Jak zakłada projekt, na IKE nie będzie przekazywana żadna część składki emerytalnej, aczkolwiek każdy właściciel
konta będzie mógł dopłacać do niego. Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak
zaznacza, że: „Zakładamy, że IKE staną się dla Polaków powszechnym instrumentem oszczędzania na emeryturę.
Łącznie z pracowniczymi planami kapitałowymi wpisują się w jeden z filarów Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego
Rozwoju - wzmacniają finansowe zabezpieczenie przyszłych emerytów, a jednocześnie budują kapitał dla rozwoju
i zwiększają możliwości inwestycyjne państwa".
W projekcie przyjęto również, że zarządzaniem środkami Funduszu Rezerwy Demograficznej (FRD) będzie się
zajmowało TFI Polskiego Funduszu Rozwoju SA (obecnie jest to ZUS). W rezultacie zmianie ulegnie struktura
Funduszu Rezerwy Demograficznej, która umożliwi zarządzanie środkami FRD w celach inwestycyjnych, z korzyścią
dla polskiej gospodarki.
Środki zgromadzone na IKE mają za zadanie budowanie prywatnych oszczędności emerytalnych a także
wzmocnienie polskiego systemu emerytalnego, co przekłada się na tworzenie drugiego filaru (kapitałowego), który
będzie opierał się m.in. na instrumentach indywidualnych, takich jak właśnie powszechne indywidualne konta
emerytalne, zasilone środkami obecnie będącymi w OFE. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy „W
dłuższym horyzoncie czasowym planowane zmiany w systemie emerytalnym, w połączeniu m.in. z już
wprowadzonymi pracowniczymi planami kapitałowymi będą skutkowały wzrostem krajowych długoterminowych
oszczędności prywatnych, wzmacniających stabilność ekonomiczną Państwa i stwarzających fundamenty rozwojowe
i inwestycyjne.” (uzasadnienie, s. 5–6).
Podstawy funkcjonowania
Podstawą funkcjonowania przekształconych OFE będzie znowelizowana ustawa z 20.4.2004 r. o indywidualnych
kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. 1808),
przy czym projekt przewiduje zmiany w kilkudziesięciu ustawach bezpośrednio związanych z funkcjonowaniem OFE
i z systemem ubezpieczeń społecznych.
W najbliższych latach system emerytalny oparty będzie na następujących filarach:
1. Indywidualne Konta Emerytalne (IKE),
2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS),
3. Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK),

4. Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).

Przekształcenie OFE w IKE ma stworzyć drugi filar systemu emerytalnego oparty na prywatnych oszczędnościach. Zarządzanie Funduszem Rezerwy Demograficznej przejmie TFI Polskiego Funduszu Rozwoju SA. Projekt ma na celu wzrost długoterminowych oszczędności prywatnych i stabilność ekonomiczną Państwa.