COVID-19 – najnowsze wytyczne władz państwowych

Podczas konferencji Prezesa Rady Ministrów i Wiceministrów ogłoszono zawieszenie działalności placówek oświatowych oraz kultury w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS-Cov-2 wywołującego COVID-19. Ustawa z 2.3.2020 r. przyznaje władzom państwowym szczególne uprawnienia. Wiceprezes Rady Ministrów wyjaśnia, że na uczelniach można prowadzić działalność naukową, ale zawieszono zajęcia dydaktyczne. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje rodzicom opiekującym się dziećmi poniżej 8. roku życia, a przedsiębiorcy z ubezpieczeniem chorobowym mogą otrzymać zasiłek chorobowy i opiekuńczy.

Tematyka: COVID-19, koronawirus, zawieszenie zajęć, dodatkowy zasiłek opiekuńczy, ustawa, działania profilaktyczne, wsparcie finansowe, przedsiębiorcy, ZUS, pandemia

Podczas konferencji Prezesa Rady Ministrów i Wiceministrów, która miała miejsce 11.3.2020 r. ogłoszono, że
w związku z rozszerzającym się zjawiskiem koronawirusa SARS-Cov-2 wywołującym chorobę o nazwie
COVID-19 i zagrożeniem epidemicznym, w celach prewencyjnych od 12.3.2020 r. do 25.3.2020 r. (włącznie),
obligatoryjnie i czasowo zawieszona zostaje działalność placówek oświatowych oraz kultury.
• Nakazano zaprzestania prowadzenia zajęć dydaktycznych dla studentów i uczestników innych form
kształcenia wyższego, jak i działania żłobków, przedszkoli czy szkół. Obowiązuje to zarówno placówki
o charakterze publicznym jak i niepublicznym.
• W okresie przejściowym, tj. 12.3.2020 r. do 13.3.2020 r. w przedszkolach i szkołach podstawowych nie będą
odbywały się zajęcia dydaktyczno-wychowawcze, a jedynie zajęcia opiekuńcze. W uzasadnionych
przypadkach możliwe będzie więc przyprowadzenie dzieci do ww. placówek, jeżeli rodzice w czwartek lub
piątek będą mieli trudności organizacyjne w zakresie sprawowania opieki nad dzieckiem, np. w zw. z pracą.
Pomimo tego, od 16.3.2020 r. (poniedziałek) wszelkie zajęcia zostają zawieszone.
• Pracownicy mogą sprawować osobistą opiekę nad swoim dzieckiem, które nie ukończyło 8-go roku życia,
ze względu na zamknięcie żłobka, przedszkola, szkoły lub klubu dziecięcego. Ubezpieczonemu za ten czas
będzie przysługiwać dodatkowy zasiłek opiekuńczy, jednak za okres nie dłuższy niż 14 dni. Miesięczna
wysokość takiego zasiłku, wynosi 80% wynagrodzenia.
• Przez najbliższe dwa tygodnie rząd ma na celu prowadzenie szeroko zakrojonych działań profilaktycznych,
które mają zapobiegać szybkiemu rozprzestrzenianiu się koronawirusa w Polsce jak i konsekwencji
prawnych tego zjawiska. Prezydent RP w trybie pilnym zamierza wyjść z inicjatywą wypracowania rozwiązań
łagodzących skutki spłaty zobowiązań kredytowych.
COVID-19 - ustawa
W dniu 8.3.2020 r. weszła w życie ustawa z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych
(Dz.U. z 2020 r. poz. 374, dalej jako: KoronawirusU), która przyznaje władzom państwowym szczególne uprawnienia.
Zawieszenie zajęć
Zawieszenie zajęć dotyczy przedszkoli, szkół i placówek oświatowych (publicznych i niepublicznych), z wyjątkiem:
1. poradni psychologiczno-pedagogicznych;
2. specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych;
3. młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków
wychowawczych, ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych;
4. przedszkoli i szkół w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej;
5. szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich;
6. szkół przy zakładach karnych i aresztach śledczych.
Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego wyjaśnia, że na uczelniach można prowadzić
dalej działalność naukową, zawiesza się bowiem jedynie prowadzenie zajęć dydaktycznych (takich jak np. wykłady,
seminaria, konserwatoria, na studiach I i II stopnia, jednolitych magisterskich, podyplomowych, szkołach doktorskich,
studiach doktoranckich, kursach lub szkoleniach prowadzonych na uczelniach). Szczegółowe ustalenia zależą od
wytycznych władz danej uczelni.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje rodzicom lub opiekunom prawnym dzieci, którzy: opiekują się dzieckiem
poniżej 8-go roku życia oraz są objęci ubezpieczeniem chorobowym. Prawny problem dotyczy dzieci powyżej 8-go
a do 14-go roku życia, bowiem za okres opieki nad dziećmi w tym wieku dodatkowy zasiłek nie przysługuje. Trwają
prace nad rozszerzeniem powyższego.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy jest wypłacany za każdy dzień sprawowania opieki, a świadczenia finansuje ZUS.
Wysokość dodatkowego zasiłku opiekuńczego to 80 proc. wynagrodzenia. Dodatkowy opiekuńczy przysługuje

rodzicom łącznie przez 14 dni, niezależnie od liczby dzieci wymagających opieki. Jeżeli oboje rodzice dziecka
pracują, to o dodatkowy zasiłek opiekuńczy może wystąpić tylko jedno z nich. Rodzice mogą podzielić się opieką nad
dzieckiem w ramach limitu 14 dni.
Okresu wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego (14 dni) nie wlicza się do ogólnego limitu 60 dni, które
przysługują na opiekę nad chorym dzieckiem do lat 14. Aby skorzystać z zasiłku należy złożyć oświadczenie
o sprawowaniu opieki nad dzieckiem w wieku do 8 lat w związku z zamknięciem z powodu COVID-19 żłobka, klubu
dziecięcego, przedszkola lub szkoły (https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-
merytorycznych/swiadczenia/-/publisher/details/1/komu-przysluguje-dodatkowy-zasilek-opiekunczy-na-czas-opieki-
nad-dzieckiem-w-zwiazku-z-zamknieciem-z-powodu-covid-19-zlobka-klubu-dzieciecego-przedszkola-szkoly-
/2537033). Oświadczenie należy złożyć do swojego pracodawcy.
Według informacji ZUS-u, wy pełniając oświadczenie można podać łączny okres opieki nad dzieckiem albo wyłączyć
z tego okresu dni, w których rodzic nie był zobowiązany pracować, np. sobotę i niedzielę lub okres, gdy dziecko miało
zapewnioną opiekę innej osoby.
Co ważne, nie jest konieczne uzyskanie zwolnienia lekarskiego u lekarza, ani wniosek Z-15A.
Pakiet gospodarczy dla przedsiębiorców
Przedsiębiorca z ubezpieczeniem chorobowym, który w związku z koronawirusem nie może wykonywać działalności
gospodarczej, otrzyma z ZUS zasiłek chorobowy na ogólnych zasadach, tj. jeżeli otrzyma zwolnienie lekarskie albo
decyzję państwowego inspektora sanitarnego o kwarantannie lub izolacji. Przedsiębiorca otrzyma także zasiłek
opiekuńczy, jeśli sprawuje osobistą opiekę nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny (zwolnienie lekarskie),
dzieckiem objętym izolacją lub kwarantanną (decyzja sanepidu), albo dzieckiem do lat 8 w przypadku
nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły (oświadczenie ubezpieczonego).
Przedsiębiorcy pobierającemu zasiłek chorobowy przysługuje pomniejszenie podstawy wymiaru składek
proporcjonalnie do okresu pobierania zasiłku (przedsiębiorca nie opłaca składek na okres pozostawania na zasiłku).
W zakresie wspierania przedsiębiorców w obliczu ewentualnych trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej,
rząd wraz z ZUS-em zaproponował:
1. Możliwość zawieszenia działalności gospodarczej na czas nie krótszy niż 30 dni;
2. Ulgi w spłacie lub umorzenie należności z tytułu składek;
3. Przedsiębiorcy, których dotykają opóźnienia lub brak realizacji dostaw, zatory płatnicze, absencja pracowników
związane ze wzrostem zachorowalności lub czynnościami mającymi na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa
obywateli, mogą liczyć na: odroczenie terminu płatności składek (bez odsetek za zwłokę a jedynie z opłatą
prolongacyjną), układ ratalny (jeśli przedsiębiorca ma zadłużenie z tytułu składek i nie może go spłacić
jednorazowo, może on złożyć wniosek o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty, podobnie jedynie z opłatą
prolongacyjną), umorzenie należności (jeśli przedsiębiorca poniósł straty materialne w wyniku nadzwyczajnego
zdarzenia, które powoduje, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić go możliwości dalszego
prowadzenia działalności. Umorzeniu podlegają wyłącznie należności z tytułu składek za siebie. Umorzone
składki i okres nie będą się liczyć przy ustalaniu prawa do świadczeń). Istotne jest to, że postępowanie
egzekucyjne zawiesza dopiero podpisanie umowy z ZUS, a nie samo złożenie wniosku.

Władze państwowe podejmują szeroko zakrojone działania profilaktyczne mające zapobiec rozprzestrzenianiu się koronawirusa w Polsce. Przedsiębiorcy mogą liczyć na wsparcie finansowe, w tym na możliwość zawieszenia działalności gospodarczej, ulgi w spłacie składek oraz umorzenie należności. Istotne jest, że postępowanie egzekucyjne zostaje zawieszone dopiero po podpisaniu umowy z ZUS.