Pracownicze plany kapitałowe a COVID-19

W związku z wprowadzeniem zmian w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych, terminy na zawarcie umów o zarządzanie PPK oraz umów o prowadzenie PPK zostały przesunięte. Ustawodawca postanowił stopniowo wprowadzać obowiązek tworzenia PPK, uzależniając go od liczby zatrudnionych osób. Przesunięto również terminy wdrożenia programu PPK dla pracodawców zatrudniających powyżej 50 osób.

Tematyka: pracownicze plany kapitałowe, COVID-19, umowa o zarządzanie PPK, umowa o prowadzenie PPK, terminy, ZmKoronawirusU20

Wskutek wprowadzenia zmiany w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych przesunięto o pół roku
termin na zawarcie umów o zarządzanie pracowniczymi planami kapitałowymi i umów o prowadzenie PPK
przez podmioty (pracodawców) zatrudniające powyżej 50 osób (od 50 do 249 osób) według stanu na
30.6.2019 r., tj. odpowiednio z 24.4.2020 r. na 27.10.2020 r. (umowa o zarządzenie PPK) oraz z 11.5.2020 r. na
10.11.2020 r. (umowa o prowadzenie PPK).
Pracownicze plany kapitałowe
Stosownie do treści art. 134 ust. 1 ustawy z 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j.: Dz.U. z 2018 r.
poz. 2215 ze zm., dalej: PPKU), która określa zasady gromadzenia środków w pracowniczych planach kapitałowych,
zwanych dalej: PPK, zawierania umów o zarządzanie PPK i umów o prowadzenie PPK, finansowania i dokonywania
wpłat do PPK oraz dokonywania wypłat transferowych, wypłat i zwrotu środków zgromadzonych w PPK ustawę tę
stosuje się do:
1. podmiotów zatrudniających, które zatrudniają co najmniej 250 osób zatrudnionych według stanu na 31.12.2018 r.
– od 1.7.2019 r.,
2. podmiotów zatrudniających, które zatrudniają co najmniej 50 osób zatrudnionych według stanu na 30.6.2019 r. –
od 1.1.2020 r.,
3. podmiotów zatrudniających, które zatrudniają co najmniej 20 osób zatrudnionych według stanu na 31.12.2019 r.
–od 1.7.2020 r.,
4. pozostałych podmiotów zatrudniających – od 1.1.2021 r. (z zastrzeżeniem ust. 4, zgodnie z którym „podmioty
zatrudniające, należące do jednej grupy kapitałowej, są uprawnione do zawierania umów o zarządzanie i umów
o prowadzenie PPK w terminie, w którym ustawa ma zastosowanie zgodnie z ust. 1 w stosunku do podmiotu
zatrudniającego, który zatrudnia największą liczbę osób zatrudnionych w tej grupie kapitałowej” oraz art. 137
PPKU, który przewiduje rozwiązania szczególne w przypadku podmiotów zatrudniających będących jednostkami
sektora finansów publicznych, w przypadku których obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK powstaje
w dniu 1.1.2021 r., a umowę o prowadzenie PPK podmiot taki zawiera najpóźniej do 10.4.2021 r.).
Ustawodawca zdecydował więc o stopniowym wprowadzaniu obowiązku zawierania umów o zarządzanie PPK
i uzależnił rozszerzanie obowiązku tworzenia PPK od wielkości podmiotu zatrudniającego w rozumieniu liczby osób
zatrudnionych w określonej dacie. W pierwszej kolejności obowiązek ten nałożono na podmioty największe.
Ustawodawca przyjął, że rozszerzanie obowiązku tworzenia PPK nastąpi w czterech etapach, które będą wdrażane
co pół roku, rozpoczynając od 1.7.2019 r. (następnie odpowiednio 1.1.2020 r., 1.7.2020 r. i 1.1.2021 r.).
Osoby zatrudnione - definicja pojęcia
W ustawie o pracowniczych planach kapitałowych wprowadzono definicję pojęcia „osoby zatrudnione”. Zgodnie
z treścią art. 2 ust. 1 pkt 18 PPKU osoby zatrudnione to:
1. pracownicy, o których mowa w art. 2 KP z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopach górniczych
i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla, o których mowa w art. 11b ustawy z 7.9.2007
r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1821 ze zm.) oraz młodocianych
w rozumieniu art. 190 § 1 KP,
2. osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia, o których mowa w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 303 § 1 KP,
3. członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, o których mowa w art. 138 i art.
180 ustawy z 16.9.1982 r. - Prawo spółdzielcze (t.j.: Dz.U. z 2020 r. poz. 275 ze zm.),
4. osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy
zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 KC stosuje się przepisy dotyczące
zlecenia,
5. członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tych funkcji,
6. osoby wskazane w lit. a-d przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub
zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,

pod warunkiem, że podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów
w Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz.U.
z 2020 r. poz. 266 ze zm.).
Termin zawarcia umowy o zarządzanie i umowy o prowadzenie pracowniczych planów kapitałowych
Ustawa z 31.3.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych
oraz niektórych innych ustaw (t.j.: Dz.U. z 2020 r. poz. 568, dalej: ZmKoronawirusU20) przewiduje zmiany we
wskazanej wyżej ustawie o pracowniczych planach kapitałowych.
Zgodnie z art. 54 ZmKoronawirusU20, art. 134 ust. 2 PPKU otrzymuje brzmienie: „Umowy o prowadzenie PPK
podmiot zatrudniający zawiera w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po upływie: 1) 3 miesięcy od dnia,
o którym mowa odpowiednio w ust. 1 pkt 1, 3 i 4; 2) 9 miesięcy od dnia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 w imieniu i na
rzecz osoby będącej w tym dniu osobą zatrudnioną, chyba że osoba ta przed upływem tego terminu złoży deklarację,
o której mowa w art. 23 ust. 2.”
Stosownie do treści przywołanego powyżej przepisu przesunięto o pół roku termin na zawarcie umów
o zarządzanie pracowniczymi planami kapitałowymi i o prowadzenie tych pracowniczych planów
kapitałowych przez podmioty (pracodawców) zatrudniające powyżej 50 osób (od 50 do 249 osób) według
stanu na 30.6.2019 r., tj. odpowiednio z 24.4.2020 r. na 27.10.2020 r. (umowa o zarządzenie PPK) oraz
z 11.5.2020 r. na 10.11.2020 r. (umowa o prowadzenie PPK). Terminy te zostały jednocześnie ujednolicone
z terminami przewidzianymi w PPKU dla pracodawców zobowiązanych do wdrażania programu PPK w kolejnej fazie,
tj. podmiotów zatrudniających co najmniej 20 osób. Terminy dla pozostałych pracodawców pozostają bez zmian.
Terminy wynikające z art. 134 ust. 2 PPKU są terminami ostatecznymi. W praktyce oznacza to, że nie ma przeszkód
aby podmioty zatrudniające zawarły stosowne umowy wcześniej niż przewidują to przywołane regulacje.
Jak wynika z uzasadnienia do ZmKoronawirusU20 (dostępnego na stronie Sejmu:
http://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=299) wydłużenie powyżej wskazanych terminów ma na celu wsparcie
przedsiębiorców w obecnej - nadzwyczajnej sytuacji gospodarczej w związku z COVID-19, a także zapewnienie
bezpiecznego prowadzenia szkoleń i kampanii informacyjnych dla zatrudnionych.
PPK - obowiązki pracodawcy
Reasumując, zauważyć należy, że zmiany wprowadzone w drodze ZmKoronawirusU20 z uwagi na
rozprzestrzenianie się COVID-19 prowadzą w konsekwencji do następujących skutków.
• Po pierwsze, wydłużono czas na wybór instytucji finansowej.
• Po drugie, wydłużono czas na zawarcie z tą wybraną instytucją finansową umowy o zarządzanie PPK.
• Po trzecie, przesunięto termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK.
• Po czwarte, przesunięto termin wdrożenia PPK przez pracodawców zatrudniających więcej niż 50 osób a mniej niż
249 osób, co w praktyce oznacza, że z jednej strony przedsiębiorcy należący do powyższej grupy później rozpoczną
odprowadzanie wpłat do PPK, z drugiej zaś - zatrudnieni później zostaną objęci PPK.
Stosownie do treści art. 101 ZmKoronawirusU20, zgodnie z którym „ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia”,
ustawa ta weszła w życie 31.3.2020 r.

Zmiany wprowadzone w ZmKoronawirusU20 związane z COVID-19 spowodowały wydłużenie terminów na wybór instytucji finansowej, zawarcie umowy o zarządzanie PPK i prowadzenie PPK. Dzięki temu przedsiębiorcy zyskali więcej czasu na przygotowanie do wprowadzenia pracowniczych planów kapitałowych.