Zmiany w zasadach delegowania pracowników w ramach świadczenia usług

Zmiany w zasadach delegowania pracowników w ramach świadczenia usług wprowadzają nowe gwarancje i kompetencje organów nadzoru. Ustawa z 24.7.2020 r. zmienia przepisy dotyczące warunków zatrudnienia oraz wynagrodzenia pracowników delegowanych, uwzględniając dyrektywę 2018/957. Rozszerzono katalog minimalnych warunków, dodając warunki zakwaterowania pracowników. Wprowadzono też nowe zasady ustalania wynagrodzenia za pracę.

Tematyka: delegowanie pracowników, zmiany w zatrudnieniu, wynagrodzenie za pracę, nowe zasady delegowania, Państwowa Inspekcja Pracy, warunki zatrudnienia, dyrektywa 2018/957

W związku z podpisaniem przez Prezydenta RP ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników
w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych ustaw zmodyfikowane zostały zasady delegowania
pracowników. Wprowadzone zmiany dotyczą m.in: rozszerzenia zakresu praw i gwarancji przysługujących
pracownikom delegowanym, w tym tych dotyczących wynagrodzenia, zmiany definicji pracodawcy
delegującego pracownika do pracy na i z terytorium RP oraz ciążących na nim obowiązków, a także
kompetencji przysługujących organowi nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy - Państwowej
Inspekcji Pracy. Zmiany wejdą w życie co do zasady po upływie 14 dni od ogłoszenia ww. ustawy.
Ustawa z 24.7.2020 r. o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 1423) została 18.8.2020 r. podpisana przez Prezydenta RP. Zmienia ona
dotychczas obowiązującą ustawę z 10.6.2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług (t.j.: Dz.U.
z 2018 r. poz. 2206, dalej: DelegowPracU), zaś jej celem jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/957 z 28.6.2018 r. zmieniającej dyrektywę 96/71/WE dotyczącą
delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (Dz.Urz. UE L 173 z 9.7.2018, str. 16 ze zm., dalej:
dyrektywa 2018/957). Dyrektywa ta nałożyła na państwa członkowskie obowiązek przyjęcia i opublikowania
przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do jej wykonania do 30.7.2020 r. (art. 3 ust.
1 akapit 1 dyrektywy 2018/957). Wobec tego, stosownie do treści art. 13 ustawy z 24.7.2020 r. wchodzi ona w życie
po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia, z zastrzeżeniem pewnych wyjątków wskazanych w tym przepisie.
Rozszerzenie katalogu minimalnych warunków zatrudnienia
Zgodnie z art. 4 ust. 1 DelegowPracU, pracodawca delegujący pracownika na terytorium RP zapewnia takiemu
pracownikowi, do upływu okresu 12 miesięcy delegowania, warunki zatrudnienia nie mniej korzystne niż wynikające
z przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495), zwanej dalej
„Kodeksem pracy”, oraz innych przepisów regulujących prawa i obowiązki pracowników.
Powyższy przepis reguluje obowiązek pracodawcy delegującego pracownika na terytorium RP zagwarantowaniu mu
pewnych minimalnych standardów zatrudnienia.
Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami katalog minimalnych warunków zatrudnienia obejmował: normy
i wymiar czasu pracy oraz okresy odpoczynku dobowego i tygodniowego, wymiar urlopu wypoczynkowego,
minimalne wynagrodzenie za pracę, wysokość wynagrodzenia i dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych,
bezpieczeństwo i higienę pracy, ochronę pracownic w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego,
zatrudnianie młodocianych oraz wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko, zasady równego
traktowania oraz zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu, a także wykonywanie pracy zgodnie z przepisami
o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.
Dyrektywa 2018/957 modyfikuje natomiast ten katalog i rozszerza go o wynagrodzenie i warunki
zakwaterowania pracowników. Zmiana ta polega na zastąpieniu "minimalnej stawki płacy" – "wynagrodzeniem"
oraz dodaniu do ww. warunków zatrudnienia – warunków zakwaterowania pracowników, w przypadku gdy jest ono
zapewniane przez pracodawcę pracownikom znajdującym się daleko od ich normalnego miejsca pracy, oraz stawek
dodatków lub zwrotu wydatków na pokrycie kosztów podróży, wyżywienia i zakwaterowania dla pracowników
znajdujących się daleko od domu z powodów zawodowych. Jednakże, z uwagi na fakt, iż obowiązujące w Polsce
przepisy prawa nie zawierają szczegółowych regulacji dotyczących warunków zakwaterowania pracowników, ustawa
nie przewiduje włączenia tego warunku do minimalnego katalogu warunków, zawartego w art. 4 ust. 2
DelegowPracU.
Z uwagi na cel ustawodawcy unijnego (a co za tym idzie także polskiego prawodawcy), jakim jest promowanie
zasady, że za tę samą pracę w tym samym miejscu powinno przysługiwać to samo wynagrodzenie oraz
zapewnienie uczciwych warunków wynagrodzenia pracownikom delegowanym, w kolejnych ustępach art. 4
DelegowPracU uregulowano zasady ustalania wynagrodzenia za pracę.
Delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług na nowych zasadach
Jak czytamy w uzasadnieniu ustawy, dostępnym na stronach internetowych Sejmu RP (druk nr 430), jednym z celów
ustawy jest także stworzenie jednej kompleksowej regulacji prawnej dotyczącej kluczowych zagadnień związanych
z delegowaniem pracowników w ramach świadczenia usług. Wobec tego przepisy ustawy dotyczą również takich
zagadnień jak:

• zmiana definicji pracodawcy delegującego pracownika na terytorium RP (zmiana art. 3 pkt 4 DelegowPracU) oraz
pracodawcy delegującego pracownika z terytorium RP (zmiana art. 3 pkt 5 DelegowPracU);
• wprowadzenie 12-miesięcznego okresu gwarancji stosowania minimalnych warunków zatrudnienia (zmiana art. 4
ust. 1 DelegowPracU);
• wprowadzenie możliwości złożenia umotywowanego powiadomienia (nowy art. 4a);
• rozszerzenie poziomu gwarancji warunków zatrudnienia w przypadku niezłożenia umotywowanego powiadomienia
do upływu okresu 12 miesięcy delegowania lub gdy okres delegowania przekroczy 18 miesięcy w przypadku złożenia
ww. powiadomienia (nowy art. 4b);
• wprowadzenie zasady sumowania okresów delegowania pracowników wykonujących to samo zadanie w tym
samym miejscu (nowy art. 4c);
• określenie warunków zatrudnienia gwarantowanych przez agencje pracy tymczasowej lub agencje wynajmujące
personel (nowy art. 4d);
• zmiana formy należytej staranności (zmiana art. 8 DelegowPracU);
• modyfikacja zadań, uprawnień kontrolnych i pokontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy, a także zakresu
przedmiotowego dokonywanej przez ww. Inspekcję kontroli oraz zakresu informacji publikowanych na jej stronie
internetowej (zmiana art. 9, 12, 13 ust. 1, 14 i 15 ust. 1 DelegowPracU);
• rozszerzenie obowiązku aktualizacji danych pracodawcy delegującego pracownika na terytorium RP (zmiana art.
24 ust. 5 DelegowPracU);
• zapewnienie identyfikowalności składników wynagrodzenia (zmiana art. 25 ust. 1 pkt 3 DelegowPracU);
• wprowadzenie obowiązków informacyjnych pracodawcy użytkownika, do którego skierowany został do pracy
pracownik z innego państwa członkowskiego lub który kieruje pracownika do pracy w innym państwie członkowskim
(nowy rozdział 5a).

Nowe przepisy regulują delegowanie pracowników na nowych zasadach, wprowadzając m.in. 12-miesięczny okres gwarancji warunków zatrudnienia, możliwość złożenia umotywowanego powiadomienia oraz rozszerzenie poziomu gwarancji warunków zatrudnienia. Wprowadzono także nowe zadania i uprawnienia dla Państwowej Inspekcji Pracy oraz obowiązki informacyjne dla pracodawców.