Waloryzacja świadczeń emerytalno – rentowych 2021

Nowe zasady waloryzacji rent i emerytur na 2021 r. zostały ustalone Ustawą z 21.1.2021 r. Na podstawie danych ogłoszonych przez Prezesa GUS wynika, że wskaźniki cen towarów ukształtowały się na poziomie 103,4%, inflacja dla emerytów i rencistów wyniosła 103,9%. Wzrost przeciętnego wynagrodzenia w 2020 r. to 1,7%, co przekłada się na wskaźnik waloryzacji na poziomie 104,24%.

Tematyka: waloryzacja, emerytury, renty, wskaźnik, inflacja, świadczenia, GUS, ustawy, kwota, minimalna, renta

Nowe zasady waloryzacji rent i emerytur na 2021 r. zostały ustalone Ustawą z 21.1.2021 r. o zmianie ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r.
poz. 353). Na podstawie danych ogłoszonych przez Prezesa GUS 15.1.2021 r. wynika, że średnioroczne
wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ukształtowały się na poziomie 103,4%, inflacja zaś
dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2020 r. wyniosła 103,9%. Zważywszy na realny wzrost
przeciętnego wynagrodzenia w 2020 r. (obliczonego na wielkość 1,7%), wskaźnik waloryzacji, o który zostaną
pomnożone świadczenia należne seniorom (w wysokości przysługującej na 28.2.2021 r.) to 104, 24%.
• Niezależnie od wartości wskaźnika waloryzacji, podług nowelizacji, minimalna kwota podwyżki najniższych
świadczeń musi opiewać na kwotę 50 zł. W przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i renty
inwalidzkiej III grupy, kwota waloryzacji nie może być mniejsza niż 37,50 zł; emerytury zaś częściowej - niż 25 zł.
• Podpisana przez Prezydenta RP 25.2.2021 r. nowelizacja, weszła w życie 1.3.2021 r., z wyjątkiem przepisów
nakładających na Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego obowiązku ogłoszenia zwaloryzowanej
kwoty emerytury podstawowej oraz tożsamej powinności względem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych co
do należnych miesięcznych kwot najniższych świadczeń (gwarantowanych ustawowo), wskutek przekroczenia
wskaźnika waloryzacji - 104,16%. Regulacje te uzyskały moc obowiązującą 26.2.2021 r. tj. z dniem następującym po
dniu ogłoszenia ustawy.
• Przewiduje się, że waloryzacja stanowić będzie obciążenie dla budżetu państwa w wielkości ok. 10,6 mld zł.
Dolne granice świadczeń emerytalno – rentowych
W uprzednim stanie prawnym, na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 291; dalej: EmRentyFUSU) kwota najniższej renty z tytułu całkowitej bądź
częściowej niezdolności do pracy plasowała się odpowiednio na poziomie 1200 zł albo 900 zł miesięcznie. Mocą
zmian, kwoty te zostaną zwiększone do poziomu 1250 zł oraz 937,50 zł. Analogiczną kwotę tj. 1250 zł otrzymają
emeryci uprawnieni do świadczeń w najniższym wymiarze oraz beneficjenci renty rodzinnej (wzrost stawki z 1200 zł
wypłacanej w każdym miesiącu).
Wysokość świadczenia wyrównawczego i renty inwalidzkiej
Świadczeniobiorcy pobierający emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy, objęci
ustawą z 20.3.2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów
politycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 319 ze zm.), mają przyznane prawo do świadczenia wyrównawczego.
W nowym roku, będą kontynuować korzystanie z tego przywileju, o ile łączna kwota uzyskiwanych przez nich
„zasadniczych” świadczeń uplasuje się poniżej kryterium 2450 zł miesięcznie.
Podstawę zaś wymiaru renty inwalidzkiej stanowić będzie kwota 2851,27 zł, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy
z 29.5.1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1790).
Świadczenie przedemerytalne i uzupełniające
Granicą, która będzie uprawniała do pobierania świadczenia uzupełniającego jest kwota nieprzekraczająca 1750 zł
miesięcznie, zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z 31.7.2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do
samodzielnej egzystencji (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1936). Jego wysokość nie może być wyższa niż 500 zł oraz
przekroczyć bazowej wielkości pieniężnej - 1750 zł w rozliczeniu miesięcznym.
W brzmieniu art. 3 ust. 1 ustawy z 30.4.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1725),
wymiar objętego ustawą świadczenia został podniesiony o 50 zł tj. do kwoty 1260,99 zł miesięcznie. W przypadku
zaś, gdyby uległ on zmniejszeniu wskutek przekroczenia przez uprawnionego dopuszczalnej kwoty przychodu,
nowelizacja gwarantuje minimalny poziom wypłaty świadczenia uzupełniającego w kwocie - 630,50 zł (poprzednio
obowiązująca stawka to 605,50 zł).
Zwiększona wypłata do 1260,99 zł nie dotyczy jednak osób, które zarejestrowały się we właściwym powiatowym
urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej
nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty tj. ukończyły co najmniej 55 lat
- kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęły okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla
kobiet i 25 lat dla mężczyzn - ich świadczenie nie może być wyższe niż ostatnio otrzymywana renta.
Metoda przeliczania świadczeń

Z racji faktu, że wskaźnik waloryzacji w 2021 r. jest wyższy niż 104,16% (który zapewnia kwotę podwyżki
waloryzacyjnej na poziomie 50 zł w odniesieniu do najniższych świadczeń) względem najniższej renty z tytułu
niezdolności do pracy dla osób całkowicie niezdolnych do pracy, kwoty najniższej emerytury, renty rodzinnej oraz
świadczenia przedemerytalnego, stosowana będzie waloryzacja procentowa (nie kwotowa). Oznacza to, że
waloryzacja przebiegnie z zastosowaniem rzeczywistego wskaźnika waloryzacji, zgodnie ze schematem
zaproponowanym w art. 7 ust. 1 nowelizacji - świadczenia wzrosną o kwotę stanowiącą różnicę między kwotą
świadczenia w wysokości przysługującej w dniu 28.2.2021 r. podwyższoną w ramach waloryzacji wskaźnikiem,
a kwotą tego świadczenia podwyższoną o kwotę 50 zł. W praktyce, najniższa emerytura ukształtuje się na poziomie –
1250,88 zł i w takiej też wysokości wypłacane będzie, na stałe wprowadzone do sytemu, dodatkowe, roczne
świadczenie uzupełniające (tzw. 13 emerytura).

Z racji wyższego wskaźnika waloryzacji niż 104,16%, stosowana będzie waloryzacja procentowa. Najniższa emerytura wzrośnie do 1250,88 zł, a roczne świadczenie uzupełniające wynosić będzie tę samą kwotę.