Unijne ramy strategiczne BHP na lata 2021-2027

Komisja Europejska wydała Komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie BHP, odnoszący się do zmieniających się potrzeb ochrony pracowników w kontekście transformacji cyfrowej, ekologicznej i pandemii COVID-19. Nowe ramy strategiczne mają na celu aktualizację norm ochrony pracowników oraz przeciwdziałanie tradycyjnym i nowym zagrożeniom związanym z pracą.

Tematyka: BHP, ramy strategiczne, bezpieczeństwo pracy, ochrona pracowników, COVID-19, zagrożenia zawodowe, Komisja Europejska

Komisja Europejska wydała Komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie BHP, odnoszący się do zmieniających się potrzeb ochrony pracowników w kontekście transformacji cyfrowej, ekologicznej i pandemii COVID-19. Nowe ramy strategiczne mają na celu aktualizację norm ochrony pracowników oraz przeciwdziałanie tradycyjnym i nowym zagrożeniom związanym z pracą.

Komisja Europejska 28.6.2021 r. wydała Komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie BHP. Prawo do zdrowego
i bezpiecznego miejsca pracy ma kluczowe znaczenie, bowiem znajduje odzwierciedlenie w zasadzie 10.
Europejskiego filaru praw socjalnych. Strategia odnosi się do zmieniających się potrzeb w zakresie ochrony
pracowników, spowodowanych transformacją cyfrową i ekologiczną, nowymi formami pracy i pandemią
COVID-19. Nowe ramy będą uwzględniać również dotychczasowe zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia
w miejscu pracy, takie jak ryzyko wypadków przy pracy lub narażenie na niebezpieczne czynniki dla zdrowia.
• Dokument „Strategiczne ramy UE dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021–2027. Bezpieczeństwo
i higiena pracy w zmieniającym się świecie pracy” przewiduje plan działania na najbliższe lata w sprawie BHP.
• Celem planu jest ochrona niemal 170 mln pracowników w UE przed wypadkami i chorobami związanymi z pracą.
• Komisja Europejska przyjęła różne dokumenty strategiczne dotyczące polityki, określające kluczowe wyzwania,
instrumenty i działania, które należy podjąć w celu poprawy BHP w najbliższych latach.
Aktualizacja norm ochrony pracowników
W styczniu 2017 r. Komisja przyjęła komunikat pt. „Bezpieczniejsza i zdrowsza praca dla wszystkich – modernizacja
przepisów i polityki UE w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy”. Realia rynku pracy jednak znacznie się zmieniły,
potrzebne są nowe ramy strategiczne. Ramy skupiają się na trzech kluczowych celach na lata 2021-2027. Zostały
wprowadzone w celu aktualizacji norm ochrony pracowników oraz przeciwdziałania tradycyjnym i nowym
zagrożeniom związanym z pracą:
1.   Przewidywanie zmian w nowym świecie pracy i odpowiednie zarządzanie nimi. Aby zapewnić BHP podczas
     transformacji cyfrowej, ekologicznej i demograficznej Komisja dokona przeglądu dyrektywy Rady z 30.11.1989 r.
     dotyczącej minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy (Dz.Urz. UE
     L z 1989 r. Nr 393, s. 1) oraz d yrektywa Rady z 29.5.1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie
     bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe (Dz.Urz. UE
     L z 1990 r. Nr 156, s. 14) i zaproponuje limity ochronne dla azbestu, ołowiu oraz kobaltu. Komisja zaktualizuje
     zatem przepisy UE dotyczące niebezpiecznych chemikaliów w celu zwalczania chorób nowotworowych oraz
     chorób układu rozrodczego i układu oddechowego. Z badań wynika, że nowotwory są główną przyczyną
     zgonów związanych z pracą w UE, bowiem czynniki rakotwórcze przyczyniają się do około 100 000
     zgonów każdego roku. Komisja przygotuje również wytyczne w zakresie ochrony zdrowia psychicznego
     pracowników w pracy. Jest to istotne, ponieważ już przed pandemią około 84 mln osób w UE zmagało
     się z problemami ze zdrowiem psychicznym na tle zawodowym. Komisja zapewni również odpowiednie
     działania następcze w związku z rezolucją Parlamentu Europejskiego w sprawie prawa do bycia offline.
     Brak „odłączenia się” i odpowiedniego balansu między życiem zawodowym a rodzinnym również
     przyczynia się do problemów psychicznych pracowników.
2.   Poprawa zapobiegania chorobom i wypadkom związanym z pracą. Nowa strategia będzie promować podejście
     tzw. „Wizji zero” w celu wyeliminowania zgonów związanych z pracą w UE. Według Komisji zapobieganie
     zgonom związanym z pracą będzie możliwe tylko poprzez:
• dokładne badanie wypadków i zgonów w miejscu pracy;
• identyfikowanie i usuwanie przyczyn tych wypadków i zgonów;
• zwiększanie świadomości na temat zagrożeń wypadkami związanymi z pracą, urazami i chorobami zawodowymi
oraz
• wzmocnienie egzekwowania obowiązujących zasad i wytycznych.
3. Zwiększenie gotowości na ewentualne przyszłe zagrożenia zdrowia. Mając na uwadze sytuację pandemiczną
Komisja w ścisłej współpracy z podmiotami zajmującymi się zdrowiem publicznym opracuje procedury awaryjne
i wytyczne dotyczące szybkiego wdrażania i monitorowania środków w przypadku potencjalnych przyszłych kryzysów
zdrowotnych.
COVID-19 jako choroba zawodowa lub wypadek przy pracy





Zgodnie ze strategią: „W ciągu ostatnich trzech dziesięcioleci odnotowano znaczący postęp w obszarze BHP:
w latach 1994–2018 liczba śmiertelnych wypadków przy pracy spadła w UE o około 70%. (...) Pomimo tego postępu
w 2018 r. w UE doszło do ponad 3 300 wypadków śmiertelnych i 3,1 mln wypadków bez ofiar śmiertelnych, a ponad
200 000 pracowników umiera co roku z powodu chorób związanych z pracą”. Co istotne „Uznanie COVID-19 za
chorobę zawodową lub wypadek przy pracy jest już faktem w 25 państwach członkowskich. We Francji na przykład,
we wrześniu 2020 r. wprowadzono dekret rządowy umożliwiający automatyczne uznawanie w tym zakresie
pracowników opieki zdrowotnej i podobnych oraz specjalistów w przypadkach prowadzących do ostrego zakażenia
dróg oddechowych. We Francji przewiduje się ponadto odszkodowanie w takich przypadkach. W Danii przypadki
COVID-19 mogą być uznawane zarówno za chorobę zawodową, jak i wypadek przy pracy i mogą podlegać z tego
tytułu odszkodowaniu po przeprowadzeniu oceny przez odpowiednie władze”. W związku z powyższym dojdzie do
zaktualizowania zalecenia Komisji w sprawie chorób zawodowych, tak aby do 2022 r. obejmowało ono COVID-19.
Działania w ramach strategii będą urzeczywistnione poprzez:
• silny dialog społeczny;
• lepsze egzekwowanie i monitorowanie obowiązującego prawodawstwa UE;
• podnoszenie świadomości prawnej;
• organizowanie środków finansowych na inwestycje w bezpieczeństwo i higienę pracy, w tym z funduszy UE;
• równe szanse i dostęp do rynku pracy;
• uczciwe warunki pracy;
• ochronę socjalną i integrację.
Z zastrzeżeniem wyników trwających konsultacji z partnerami społecznymi w 2022 r. Komisja przedstawi wnioski
prawne mające na celu dalsze zmniejszenie narażenia pracowników na niebezpieczne czynniki dla zdrowia. Na
szczycie podsumowującym dotyczącym BHP w 2023 r. z udziałem instytucji Unii Europejskiej, państw członkowskich,
partnerów społecznych, EU-OSHA i innych istotnych zainteresowanych stron zostaną wyciągnięte pierwsze wnioski
i wydane zalecenia dotyczące ewentualnej niezbędnej zmiany ukierunkowania nowej strategii. Szczyt będzie
poświęcony postępowi osiągniętemu w zakresie podejścia opartego na „Wizji zero” w zakresie zgonów związanych
z pracą, a także gotowości na potencjalne przyszłe zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników.







W ciągu ostatnich trzech dziesięcioleci odnotowano znaczący postęp w obszarze BHP, ale nadal występują wypadki śmiertelne i choroby związane z pracą. COVID-19 jest już uznawane za chorobę zawodową lub wypadek przy pracy w niektórych krajach UE. Komisja Europejska planuje dalsze działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem wymagań nowego świata pracy i gotowości na ewentualne przyszłe zagrożenia zdrowia.