Dodatkowy urlop dla inspektorów pracy od 2022 r.
Ustawa z 8.7.2021 r. wprowadza prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego dla inspektorów pracy z odpowiednim stażem. Nowe przepisy dotyczących inspektorów pracy określają dodatkowe dni urlopu w zależności od stażu pracy na stanowisku. Dodatkowy urlop ma zwiększyć regenerację pracowników i wpłynąć pozytywnie na wydajność ich pracy. Projektowane rozwiązanie ma być kompensowane zwiększoną intensywnością pracy inspektorów w ramach ich czasu pracy.
Tematyka: inspektorzy pracy, dodatkowy urlop, urlop wypoczynkowy, regeneracja pracowników, efektywność pracy, Państwowa Inspekcja Pracy
Ustawa z 8.7.2021 r. wprowadza prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego dla inspektorów pracy z odpowiednim stażem. Nowe przepisy dotyczących inspektorów pracy określają dodatkowe dni urlopu w zależności od stażu pracy na stanowisku. Dodatkowy urlop ma zwiększyć regenerację pracowników i wpłynąć pozytywnie na wydajność ich pracy. Projektowane rozwiązanie ma być kompensowane zwiększoną intensywnością pracy inspektorów w ramach ich czasu pracy.
Ustawa z 8.7.2021 r. o zmianie ustawy z 13.5.2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1251; dalej: PIPU) wprowadza prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego dla pewnej grupy inspektorów pracy z odpowiednim stażem pracy. • Ustawa zmieniająca została uchwalona na skutek petycji nr BKSP-145-IX-60/20 skierowanej do Sejmu RP przez Związek Zawodowy Pracowników Państwowej Inspekcji Pracy. Organizacja NSZZ Solidarność wydała pozytywną opinię o ustawie zmieniającej. • Prezydent RP podpisał ustawę zmieniającą 14.8.2021 r. • Ustawa wchodzi w życie dopiero 1.1.2022 r., ponieważ urlop wypoczynkowy jest rozliczany w cyklu danego roku kalendarzowego. Nowe uprawnienia dla inspektorów pracy Generalnie pracownikami Państwowej Inspekcji Pracy są: Główny Inspektor Pracy i jego zastępcy; okręgowi inspektorzy pracy i ich zastępcy; pracownicy wykonujący czynności kontrolne oraz pracownicy zatrudnieni na innych stanowiskach. Prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego zyskają jednak tylko pracownicy zatrudnieni na stanowisku określonym w art. 38 ust. 2, zatem wykonujący czynności kontrolne. Do grupy tych pracowników zaliczają się inspektorzy pracy zatrudnieni na stanowiskach: 1. nadinspektora pracy – kierownika oddziału; 2. nadinspektora pracy; 3. starszego inspektora pracy – głównego specjalisty; 4. starszego inspektora pracy – specjalisty; 5. starszego inspektora pracy; 6. inspektora pracy; 7. młodszego inspektora pracy. Zgodnie z nowelizacją po art. 52 PIPU dodaje się art. 52a PIPU. Nowy przepis stanowi, że: Inspektorowi pracy zatrudnionemu w Państwowej Inspekcji Pracy na stanowisku określonym w art. 38 ust. 2 PIPU przez okres nie krótszy niż 10 lat przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 6 dni roboczych, a po 20 latach pracy – w wymiarze 12 dni roboczych. Mając na uwadze przepis art. 154 § 1 KP w zakresie urlopu wypoczynkowego, który również obowiązuje inspektorów pracy, generalnie wymiar urlopu wynosi: 1. 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat; 2. 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat. Odpowiednio więc inspektorzy wykonujący czynności kontrolne będą mieli prawo do 32 dni urlopu wypoczynkowego (26 dni + 6 dni) albo 38 dni (26 dni + 12 dni), w zależności od stażu pracy na stanowisku. Uzasadnienie przywilejów Trzeba pamiętać, że pomimo wprowadzonej regulacji inspektorom i tak przysługiwał dotychczas, tzw. urlop dla poratowania zdrowia. Urlop ten ma oczywiście inny charakter niż dodatkowy urlop wypoczynkowy, niemniej jednak jest to zawsze czas wolny od pracy i to na dodatek płatny. Główny Inspektor Pracy może bowiem udzielić pracownikowi wykonującemu lub nadzorującemu czynności kontrolne płatnego urlopu zdrowotnego na podstawie skierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową na okres ustalony w tym skierowaniu, nieprzekraczający 30 dni w roku kalendarzowym. Inspektorzy o długim stażu pracy i wymagający leczenia mogą więc mieć łącznie 68 dni urlopu wypoczynkowego i zdrowotnego (38 + 30) w danym roku kalendarzowym. Główny Inspektor Pracy, Katarzyna Łażewska-Hrycko podkreśla, że: „Wprowadzone rozwiązanie pozwoli na większą regenerację sił pracowników, w tym momencie znacznie obciążonych wykonywaną pracą i wpłynie na efektywność wykonywanych zadań”. Według informacji ze strony PIP wprowadzone rozwiązanie prawne jest wzorowane na przepisach ustawy z 23.12.1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1200; dalej: NIKU) która przyznaje kontrolerom NIK prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w takim samym wymiarze jaki wprowadziła ustawa zmieniająca. Analogiczne uprawnienia przysługują także m.in. sędziom i prokuratorom. Według Inspekcji przyznanie inspektorom pracy dodatkowych świadczeń nie będzie miało wpływu na budżet państwa. Dodatkowe dni urlopu wypoczynkowego dla inspektorów będą rekompensowane zwiększoną intensywnością wykonywanej pracy i produktywnością inspektorów w ramach wykonywanego czasu pracy. Z uzasadnienia do projektu ustawy zmieniającej wynika, że: „Takie rozwiązanie, będące także wyrazem uznania dla pracowników PIP wykonujących czynności kontrolne (wielokrotnie bardzo stresujące), powinno przyczynić się do większej regeneracji pracowników PIP podczas ich urlopów wypoczynkowych, co będzie miało pozytywny wpływ na efektywność i intensywność ich działań podczas pracy. Nie przewiduje się zwiększenia zatrudnienia w Państwowej Inspekcji Pracy w konsekwencji uchwalenia projektowanej ustawy. W odpowiedzi na dezyderat nr 106 Komisji do Spraw Petycji Sejmu RP VIII kadencji Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazał, że ubytek liczby przepracowanych godzin w wyniku dodatkowych dni urlopu może zostać skompensowany niewielkim wzrostem przeciętnej, godzinowej produktywności pracowników PIP – na poziomie 1,56%. Tak niewielki wzrost produktywności jest możliwy poprzez usprawnienia w zakresie organizacji pracy, pozytywne efekty uzyskane w wyniku czynności kontrolnych wykonywanych przez bardziej wypoczętych pracowników jak i zwiększenia intensywności pracy pracowników, którzy będą zastępowali pracowników przebywających na urlopach i zwolnieniach lekarskich. Dlatego można uznać, że projektowana ustawa nie wywołuje skutków dla finansów publicznych (zarówno bezpośrednich jak i pośrednich) oraz nie wpłynie negatywnie na jakość zadań wykonywanych przez Państwową Inspekcję Pracy”. Prezydium KK NSZZ Solidarność wprawdzie w opinii z 19.4.2021 r. pozytywnie wypowiedziało się o ustawie zmieniającej, niemniej jednak wskazało, że w regulacjach brak przepisów odnoszących się do rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie potencjalnemu przedłużaniu postępowań kontrolnych, właśnie z powodu prawa do dodatkowego urlopu. W tym sensie zdaniem Solidarności należało dogłębnie zbadać kwestię dodatkowego, zwiększonego zatrudnienia w PIP, tak aby nie było opóźnień w prowadzonych kontrolach. Co ważne, regulacja jest zgodna z prawem UE, bowiem dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 4.11.2003 r. dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.Urz. UE L z 2003 r. Nr 299, s. 9; dalej: dyrektywa 2003/88/WE) wskazuje, że Państwa Członkowskie przyjmują niezbędne środki w celu zapewnienia, by każdy pracownik był uprawniony do corocznego płatnego urlopu w wymiarze co najmniej czterech tygodni, zgodnie z warunkami uprawniającymi i przyznającymi mu taki urlop, przewidzianymi w ustawodawstwie krajowym i/lub w praktyce krajowej. Mając zaś na uwadze zasadę uprzywilejowania pracowników, z art. 15 dyrektywy 2003/88/WE wynika, że dyrektywa 2003/88/WE nie wpływa na prawo Państwa Członkowskiego do stosowania lub wprowadzenia bardziej korzystnych przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych w odniesieniu do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników lub na prawo do ułatwiania lub zezwalania na stosowanie układów zbiorowych lub porozumień zawartych między partnerami społecznymi, które są bardziej korzystne dla ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników.
Nowe uprawnienia dla inspektorów pracy przewidują dodatkowe dni urlopu wypoczynkowego w zależności od stażu pracy na stanowisku. Regulacja ta ma wpłynąć pozytywnie na regenerację pracowników i efektywność wykonywanych zadań. Projektowana ustawa zmieniająca nie przewiduje negatywnych skutków finansowych ani jakościowych dla Państwowej Inspekcji Pracy.