Kto może liczyć na dodatkowy urlop wypoczynkowy w 2022 r.?

Tematyka: urlop wypoczynkowy, dodatkowy urlop, inspektorzy pracy, pracownicy specjalni, prawo do urlopu, KP, Kodeks pracy

Od 2022 r. kolejna grupa pracowników (inspektorzy pracy) będzie mogła skorzystać z urlopu
wypoczynkowego w wyższym wymiarze niż przewiduje to Kodeks pracy. Do pracowników, którzy już mają
prawo do dłuższego odpoczynku należą między innymi: sędziowie, prokuratorzy, pracownicy socjalni.
Szczególne uprawnienia w tym zakresie przysługują także pracownikom niepełnosprawnym.
Każdy pracownik ma prawo do urlopu
Prawo do urlopu jest prawem konstytucyjnym. Zgodnie z art. 66 ust. 2 Konstytucji RP pracownik ma prawo
corocznych płatnych urlopów. Ponadto prawo do urlopu zapisane jest w art. 14 KP, zgodnie z którym pracownik ma
prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o urlopach wypoczynkowych. Prawo do urlopu jest uznane również
za jedno z fundamentalnych praw europejskich.
Pracownikowi, w każdym roku pracy, przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu
wypoczynkowego. Obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie urlopu w roku, w którym pracownik nabył do niego
prawo. Co ważne prawo do urlopu jest prawem niezbywalnym co oznacza, że pracownik nie może się zrzec prawa
do urlopu, ani przenieść go na inną osobę. Urlop musi być udzielony pracownikowi w naturze. Wypłata ekwiwalentu
pieniężnego jest dopuszczalna tylko w sytuacjach przewidzianych prawem.
W obecnie obowiązującym KP przewidziano dwa podstawowe wymiary urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu
wypoczynkowego wynosi:
• 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
• 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy i wykształcenia pracownika. Do tzw. stażu urlopowego, od
którego uzależniony jest wymiar urlopu, wlicza się: okresy pracy, okres nauki oraz okresy zaliczalne, np. okresy
pobierania zasiłku dla bezrobotnych, okresy wykonywania pracy za granicą.
Dodatkowe urlopy dla szczególnych grup pracowników
Przepisy szczególne uprawniają określone grupy pracowników do możliwości skorzystania z wyższego wymiaru
urlopu wypoczynkowego niż przewiduje to KP. Do uprzywilejowanych pracowników należą:
• Kombatanci – na podstawie art. 10 ustawy z 24.1.1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących
ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 517) kombatantom pozostającym
w zatrudnieniu, zwiększa się przysługujący im urlop wypoczynkowy o 10 dni roboczych. Zwiększenie to nie
przysługuje, jeżeli osoby te korzystają z urlopu o wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych w ciągu roku.
• Inwalidzi wojenni – na podstawie art. 19 ustawy z 29.5.1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych
oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1656), inwalidzie wojennemu inwalidzie wojennemu pozostającemu
w zatrudnieniu zwiększa się przysługujący mu urlop wypoczynkowy o 10 dni roboczych. Zwiększenie to nie
przysługuje jednak inwalidzie korzystającemu z urlopu w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych w ciągu roku.
• Pracownicy socjalni – na podstawie art. 121 ust. 3 ustawy z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2020 r.
poz. 1876) pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w ośrodku pomocy społecznej, centrum usług społecznych lub
w powiatowym centrum pomocy rodzinie, do którego obowiązków należy praca socjalna lub przeprowadzanie
rodzinnych wywiadów środowiskowych, jeżeli przepracował nieprzerwanie i faktycznie co najmniej 3 lata, przysługuje
raz na 2 lata dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych.
• Sędziowie – na podstawie art. 92 § 1 ustawy z 27.7.2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U.
z 2020 r. poz. 2072) sędziemu przysługuje corocznie urlop dodatkowy w wymiarze sześciu dni roboczych po
dziesięciu latach pracy oraz dwunastu dni roboczych po piętnastu latach pracy.
• Prokuratorzy – na podstawie art. 119 § 1 ustawy z 28.1.2016 r. Prawo o prokuraturze (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 66)
prokuratorowi przysługuje corocznie dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 6 dni roboczych po 10 latach pracy
oraz 12 dni roboczych po 15 latach pracy.
• Nakładcy – na podstawie art. 14 i art. 14a Rozporządzenia Rady Ministrów z 31.12.1975 r. w sprawie uprawnień
pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą (Dz.U. z 1976 r. Nr 3, poz. 19) wykonawcy uzyskującemu
z tytułu pracy nakładczej wynagrodzenie w wysokości co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia przysługuje

prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Wykonawcy będącemu inwalidą I lub II
grupy przysługuje płatny urlop dodatkowy w wymiarze 10 dni roboczych w każdym roku kalendarzowym. Prawo do
pierwszego urlopu dodatkowego wykonawca nabywa po przepracowaniu jednego roku od zaliczenia do I lub drugiej
grupy inwalidów.
• Niepełnosprawni – na podstawie art. 19 ustawy z 27.8.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 573) osobie zaliczonej do znacznego lub
umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni
roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu
jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności. Dodatkowy urlop nie przysługuje
osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu
dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów.
Nowa grupa z dodatkowym urlopem wypoczynkowym
Do grona pracowników, którzy mają prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, a tym samym dłuższego
odpoczynku od 2022 r. dołączą inspektorzy pracy. Wprowadzenie takiego rozwiązania ma na celu przyznanie
niektórym pracownikom Państwowej Inspekcji Pracy, czyli tym pracownikom, którzy wykonują czynności kontrolne
i posiadają co najmniej dziesięcioletni staż pracy na stanowiskach związanych z wykonywaniem tych czynności
prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Na podstawie dodanego art. 52a ustawy z 13.4.2007 r.
o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1251) od 1.1.2022 r. inspektorowi pracy zatrudnionemu
w Państwowej Inspekcji Pracy na stanowisku:
• nadinspektora pracy – kierownika oddziału;
• nadinspektora pracy;
• starszego inspektora pracy – głównego specjalisty;
• starszego inspektora pracy – specjalisty;
• starszego inspektora pracy;
• inspektora pracy;
• młodszego inspektora pracy
przez okres nie krótszy niż 10 lat będzie przysługiwał dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 6 dni roboczych,
a po 20 latach pracy w wymiarze 12 dni roboczych.
Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy z 8.7.2021 r. o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2021
r. poz. 1529), która dała inspektorom pracy prawo do dodatkowego urlopu brak było szczególnych rozwiązań w tym
zakresie, które przewidziane była dla pracowników innej państwowej instytucji kontrolnej – Najwyższej Izbie Kontroli,
której pracownicy wykonujący czynności kontrolne mają prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Zgodnie
bowiem z art. 79 ustawy z 23.12.1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1200) kontrolerowi
zatrudnionemu w Najwyższej Izbie Kontroli przez okres nie krótszy niż 10 lat przysługuje dodatkowy urlop
wypoczynkowy w wymiarze 6 dni roboczych, a po 20 latach pracy w wymiarze 12 dni roboczych.

Nowa grupa pracowników, inspektorzy pracy, dołącza od 2022 r. do osób, które mają prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Inspektorom pracy z Państwowej Inspekcji Pracy przysługuje dodatkowy urlop w zależności od stażu pracy na odpowiednich stanowiskach. To kolejny przykład poszerzenia uprawnień do urlopów wypoczynkowych.