Wypowiedzenie umowy o pracę i jego przyczyny

Tematyka: wypowiedzenie umowy o pracę, przyczyny wypowiedzenia, utrata zaufania, Sąd Rejonowy, Wrocław, nierzetelne wykonywanie obowiązków, umowa o pracę na czas nieokreślony

W wyroku Sądu Rejonowego we Wrocławiu z 17.9.2021 r. wskazano, że utrata zaufania do pracownika może
stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę i podkreślono, że powinna ona znaleźć
oparcie w przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej, nie być zaś wynikiem arbitralnych ocen lub
subiektywnych uprzedzeń. Tym samym SR podkreślił znaczenie przyczyn powodujących utratę zaufania
pomiędzy stronami stosunku pracy.
Stan faktyczny
Z.S. (dalej: Powód) był zatrudniony w (...) we W. (dalej: Pozwany, Pracodawca) od 1.12.2007 r. Początkowo
pracował na podstawie umowy o pracę na okres próbny, następnie na podstawie umowy o pracę na czas określony,
zaś od 1.6.2008 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na
stanowisku pracownika ds. obsługi eksploatacyjnej.
Ustalono, że u Pozwanego obowiązuje regulamin pracy, z którego wynika, że czas pracy powinien być w pełni
wykorzystany na pracę zawodową, zaś załatwienie spraw prywatnych, społecznych, itp. powinno odbywać się poza
godzinami pracy, a pracownik może załatwiać w godzinach pracy sprawy, o których mowa w ust. 2, jeżeli otrzymał
zgodę przełożonego. Ponadto, późniejsze rozpoczęcie pracy lub jej wcześniejsze zakończenie w siedzibie
pracodawcy, a także wyjście w godzinach pracy poza teren zakładu pracy, wymaga uprzedniej zgody
bezpośredniego przełożonego za wyjątkiem wykonywania obowiązków służbowych poza terenem zakładu pracy.
Wypowiedzenie umowy o pracę
Pismem z 10.6.2019 r. Pozwany wypowiedział umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, jako
przyczynę wskazując nierzetelne i niedbałe wykonywanie podstawowych obowiązków pracowniczych skutkujące
narażeniem Pracodawcy na straty materialne, polegające na:
1. Opuszczeniu bez zgody Pracodawcy miejsca pracy 13.12.2017 r., 15.12.2017 r. oraz 29.12.2017 r. w celu
załatwiania spraw prywatnych, do czego wykorzystano pojazd służbowy.
2. Opuszczeniu bez zgody Pracodawcy stanowiska pracy 17.4.2019 r. skutkującym niewywiązaniem się z umowy
najmu placu manewrowego z M.I.
3. Poświadczeniu nieprawdy w dokumentacji dotyczącej najmu stanowisk manewrowych u Pracodawcy 17.4.2019
r. polegającym na potwierdzeniu faktu wynajmu placu, podczas gdy plac manewrowy nie został udostępniony
najemcy.
4. Zakończeniu pracy 17.4.2019 r. przed upływem godziny przewidzianej w harmonogramie czasu pracy.
5. Narażeniu Pracodawcy na uszczerbek majątkowy wskutek zaniechania obowiązku zamknięcia drzwi po
zakończeniu pracy 28.5.2019 r.
Powyższe przewinienia skutkowały utratą zaufania do Powoda.
Rozstrzygnięcie SR
Powód pozwem z 2.7.2019 r. wniósł o zasądzenie od Pozwanego 11 742,00 zł tytułem odszkodowania za niezgodne
z prawem i nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Sąd Rejonowy dla
Wrocławia - Śródmieścia we Wrocławiu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (dalej: SR), po rozpoznaniu na
rozprawie 17.9.2021 r. ww. sprawy, oddalił powództwo jako niezasadne.
Z uzasadnienia SR
SR wskazał, że podstawę prawną roszczenia Powoda o zasądzenie dochodzonego odszkodowania stanowił art. 47 1
KP w zw. z art. 45 § 1 KP, a rozstrzygnięcie zasadności ww. żądania wymagało ustalenia, czy rozwiązując umowę
o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia Pozwany uczynił to w sposób prawidłowy, a więc czy wypowiedzenie
spełniało wymogi formalne (formy pisemnej, podania przyczyny wypowiedzenia), a przypadku udzielenia odpowiedzi
pozytywnej - merytorycznego przeanalizowania przyczyn rozwiązania stosunku pracy celem ustalenia, czy zbyły one
rzeczywiste i prawdziwe.
SR przypomniał, że zgodnie z art. 30 § 4 KP, w oświadczeniu pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę, powinna
być wskazana przyczyna uzasadniająca rozwiązanie umowy o pracę, zaś stosownie do poglądu orzecznictwa -
naruszenie art. 30 § 4 KP ma miejsce wówczas, gdy pracodawca nie wskazuje w ogóle przyczyny

wypowiedzenia, bądź gdy wskazana przez niego przyczyna jest niedostatecznie konkretna, a przez to
niezrozumiała dla pracownika (wyrok SN z 10.5.2000 r., I PKN 641/99,
). Ponadto, warunku podania
przyczyn uzasadniających wypowiedzenie umowy o pracę nie może zastąpić ocena pracodawcy, iż przyczyna ta była
znana pracownikowi. Podanie przyczyny wypowiedzenia ma umożliwić pracownikowi, dokonanie racjonalnej oceny,
czy ta przyczyna w rzeczywistości istnieje i czy w związku z tym zaskarżenie czynności prawnej pracodawcy może
doprowadzić do uzyskania przez pracownika odpowiednich korzyści - odszkodowania lub przywrócenia do pracy
(wyrok SN z 1.10.1997 r., I PKN 315/97,
).
Jak wynika z oświadczenia woli Pozwanego przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę było:
1. nierzetelne i niedbałe wykonywanie podstawowych obowiązków pracowniczych skutkujące narażeniem
pracodawcy na straty materialne,
2. utrata zaufania.
Nierzetelne wykonywanie obowiązków pracowniczych
W ocenie SR, podniesiony zarzut, jakoby przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę miały zbyt ogólny, niekonkretny
charakter, jest niezasadny. Wskazanie przyczyn wypowiedzenia umowy nie oznacza, że pracodawca ma obowiązek
drobiazgowego i szczegółowego opisywania konkretnych okoliczności czy zdarzeń, które stały się podstawą podjętej
decyzji. Wymóg ten może zostać spełniony poprzez nawiązanie do określonych sytuacji, bez szczegółowego ich
opisywania. O ile więc można byłoby uznać za ogólnikowe samo sformułowanie: „nierzetelne i niedbałe wykonywanie
podstawowych obowiązków pracowniczych skutkujące narażeniem pracodawcy na straty materialne” oraz „utrata
zaufania”, to w treści wypowiedzenia nawiązano do konkretnych okoliczności, które uzasadniały negatywną ocenę
pracy Powoda skutkującą utratą zaufania. Wskazano na konkretne zachowania Powoda, powołano daty, a nawet
godziny zdarzeń. Po zapoznaniu się z pismem Powód nie mógł mieć wątpliwości, jakich zdarzeń ono dotyczy.
W orzecznictwie wskazuje się, iż to pracownikowi, nie zaś sądowi rozpatrującemu odwołanie, mają być - po lekturze
wypowiedzenia - znane przyczyny decyzji pracodawcy.
W ocenie SR, za prawdziwą i uzasadniającą rozwiązanie umowy, uznać należy przyczynę odnoszącą się do
nierzetelnego i niedbałego wykonywania podstawowych obowiązków pracowniczych, skutkującego narażeniem
Pracodawcy na straty materialne. Do zarzucanych uchybień przyznał się sam Powód i ocenił je jako niewiele
znaczące, marginalne incydenty, które nie powinny uzasadniać wypowiedzenia umowy, a jedynie skutkować
koniecznością ich wyjaśnienia. Okoliczność dopuszczenia się przez Powoda uchybień obowiązkom pracowniczym
została ustalona w oparciu o zeznania świadków i wyjaśnienia stron oraz dowody z dokumentów, zapisy
z monitoringu i kamer samochodowych.
Utrata zaufania przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę
W ocenie SR przyczyna odnosząca się do utraty zaufania przez pracodawcę, również okazała się prawdziwa.
W orzecznictwie istnieje pogląd, że utrata zaufania do pracownika może stanowić uzasadnioną przyczynę
wypowiedzenia umowy o pracę, jeżeli znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej oraz
nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń (wyrok SN z 25.11.1997 r., I PKN 385/97,
). Istotna jest zatem nie sama utrata zaufania, co przyczyny, które ją spowodowały.
Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, SR wskazał, że u podstaw utraty zaufania do Powoda leżały
wymienione w wypowiedzeniu przewinienia. Jak wykazało postępowanie dowodowe, wszystkie okoliczności
wskazane w oświadczeniu były prawdziwe i rzeczywiste. Utrata zaufania była skutkiem określonego, obiektywnie
wadliwego zachowania Powoda, polegającego na lekceważącym podejściu do obowiązków pracowniczych,
w szczególności dotyczących przestrzegania czasu pracy. Powód niejednokrotnie, i pomimo jednoznacznego
stanowiska Pracodawcy, wykorzystywał czas pracy w celach prywatnych (prywatne zakupy, wcześniejsze kończenie
pracy). Nierzetelne wykonywanie obowiązków pracowniczych, a ponadto postawa Powoda, który subiektywnie nie
uznawał swoich uchybień za istotne, uzasadniało obawy Pozwanego, że Powód nie daje gwarancji właściwego
wykonywania obowiązków w przyszłości, a tym samym uzasadniało utratę zaufania do Powoda jako pracownika.
Wskazane w wypowiedzeniu przyczyny utraty zaufania do Powoda były prawdziwe, obiektywne i racjonalne, a tym
samym mogły uzasadniać wypowiedzenie stosunku pracy.
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony
W ocenie SR, należy podkreślić, iż wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony, w trybie art. 30 § 1 pkt 2
KP, jest zwykłym sposobem rozwiązywania umowy o pracę, a pracodawca ma prawo do stosowania takiej polityki
kadrowej, która zapewni prawidłową realizację zadań. Sama przyczyna nie musi mieć jednak szczególnej wagi
czy nadzwyczajnej doniosłości - wypowiedzenie umowy o pracę jest zwykłym sposobem rozwiązania
bezterminowego stosunku pracy (wyrok SN z 4.12.1997 r., I PKN 419/97,
).

Komentarz

W analizowanym rozstrzygnięciu SR wypowiedział się na temat rozwiązania umowy o pracę na czas nieokreślony
w drodze jej wypowiedzenia w trybie art. 30 § 1 pkt 2 KP, tj. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem
okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem) i wskazał, że jest to zwykły sposób
rozwiązania stosunku pracy, który wiąże się jednak ze wskazaniem przyczyny podjętej decyzji. SR - bazując na
stanowisku wypracowanym w orzecznictwie - wskazał, że brak dbałości, staranności i uwagi w wykonywaniu
obowiązków, jak również zawinione uchybienia obowiązkom pracowniczym, zarówno wtedy, gdy wina
pracownika jest umyślna, jak i wtedy, gdy uchybienie jest następstwem niedbalstwa lub lekkomyślności,
stanowią uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę (uchwała SN z 27.6.1985 r., II
PZP 10/85). Jednocześnie SR podkreślił, że same przyczyny wypowiedzenia - dla jego skuteczności - nie muszą
charakteryzować się znaczną wagą ani powodować szkód po stronie pracodawcy. Nie jest też wymagane
udowodnienie zawinionego działania pracownika (wyrok SN z 3.8.2007 r., I PK 79/07,
).

Wyrok SR we Wrocławiu z 17.9.2021 r., IV P 184/21

Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia oddalił powództwo jako niezasadne, uzasadniając, że wypowiedzenie umowy o pracę spełniało wymogi formalne i merytoryczne. Decyzja SR była oparta na analizie zachowania pracownika, potwierdzającej nierzetelne wykonywanie obowiązków i utratę zaufania, co uzasadniło wypowiedzenie umowy o pracę.