Instytucje i urzędy pracy działające na rzecz obywateli Ukrainy

Tematyka: obywatele Ukrainy, legalny pobyt, pomoc socjalna, zatrudnienie, Centra Integracji Społecznej, Ochotnicze Hufce Pracy, zasiłki dla bezrobotnych, świadczenia pieniężne

Przepisy PomocUkrainaU obowiązują z mocą wsteczną od 24.2.2022 r. Określają one status prawny
obywateli Ukrainy w zakresie legalizacji ich pobytu na terenie Polski i ich pracy. Regulują zasady udzielanej
pomocy oraz system świadczeń, przysługujących uchodźcom.
• Ustawa z 12.3.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego
państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 583; dalej: PomocUkrainaU) określa m.in. zakres pomocy socjalnej i tej
związanej z zatrudnieniem, udzielanej przez Centra Integracji Społecznej i Ochotnicze Hufce Pracy;
• Pomoc w uzyskaniu zatrudnienia lub statusu osoby bezrobotnej świadczą również powiatowe urzędy pracy
i wojewódzkie urzędy pracy;
• Uruchomione zostało Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia - Zielona Linia działające
internetowo, telefonicznie w wymiarze całodobowym. W Centrum można uzyskać np. porady dotyczące
poszukiwania pracy oraz informacje o aktualnych ofertach.
Ogólne zasady pracy obywateli Ukrainy
Obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Polski w okresie, w którym jego pobyt jest
uznany za legalny. Ma również możliwość wykonywania działalności gospodarczej, korzystania ze świadczeń
socjalnych oraz ubiegania się o pomoc urzędu pracy lub innych instytucji. Zasady podejmowania pracy przez
obywateli Ukrainy na podstawie dotychczasowych przepisów pozostały aktualne, zatem pracodawcy nadal mają
możliwość występować do urzędów o zezwolenia na pracę lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy
cudzoziemcowi. Zatem w sytuacji, gdy pracodawca i pracownik (cudzoziemiec) chcą zawrzeć umowę o pracę, mogą
korzystać z dotychczasowych przepisów dot. zatrudniania cudzoziemców. Jeżeli jednak pracodawca chce zatrudnić
krótkoterminowo obywatela Ukrainy, czy też ten zamierza przebywać w Polsce kilka miesięcy, to strony stosunku
pracy mogą skorzystać z regulacji uproszczonych, w ramach PomocUkrainaU (praca bez formalności lub zezwoleń
w zw. z jej legalizacją jest dozwolona do 18 miesięcy legalnego pobytu w Polsce). Co ważne zasada dotyczy
zarówno obywateli Ukrainy, którzy przekraczają granicę polsko-ukraińską od 24.2.2022 r., jak i tych, którzy mają inną
podstawę legalnego pobytu w Polsce.
Ochotnicze Hufce Pracy i Centra Integracji Społecznej
Pomoc socjalną i związaną z zatrudnieniem na rzecz obywateli Ukrainy wykonują m.in. Ochotnicze Hufce Pracy
i Centra Integracji Społecznej. W zakresie pomocy społecznej i reintegracji zawodowej Centra mogą pomagać
obywatelom Ukrainy m.in. poprzez zatrudnienie socjalne. Polega ono na zapewnianiu tym osobom możliwości
uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez centra, kluby integracji społecznej i zatrudnienia wspieranego.
Obywatele Ukrainy mogą doskonalić umiejętności pozwalające na pełnienie ról społecznych, osiąganie pozycji
społecznych, planowanie życia i zaspokajanie potrzeb własnym staraniem. Opisywane wsparcie daje możliwość
osiągania własnych dochodów przez zatrudnienie lub działalność gospodarczą oraz naukę umiejętności racjonalnego
gospodarowania posiadanymi środkami pieniężnymi. To bardzo ważne, by obywatele Ukrainy należycie odnaleźli się
i przystosowali do życia społeczno-gospodarczego w innym kraju. Ponadto mogą nabywać umiejętności zawodowe
oraz przyuczać się do zawodów, przekwalifikowywać lub podwyższać kwalifikacje zawodowe dzięki zajęciom
organizowanym przez Centra Integracji Społecznej. Powyższa pomoc odbywa się w ramach przepisów określonych
w ustawie z 13.1.2022 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz.
218).
Ochotnicze Hufce Pracy, jako państwowa jednostka budżetowa nadzorowana przez Ministra Rodziny i Polityki
Społecznej, mają na celu pomoc w prawidłowym rozwoju społecznym i zawodowym, szczególnie osobom ubogim,
bezrobotnym i pochodzącym ze środowisk dysfunkcyjnych. Ochotnicze Hufce Pracy mogą pomagać obywatelom
Ukrainy poprzez ich rozwój zawodowy, polegający m.in. na pośrednictwie pracy, doradztwie zawodowym oraz
organizowaniu szkoleń zawodowych. Ponadto Hufce wspomagają systemy oświaty poprzez aktywizację społeczną,
zawodową i ekonomiczną młodzieży, podejmowanie działań zmierzających do podwyższania kwalifikacji
zawodowych lub przekwalifikowania, w tym organizowanie zatrudnienia, oraz organizowanie międzynarodowej
wymiany młodzieży. Jest to niezwykle istotna forma pomocy, ponieważ wielu uchodźców wojennych z Ukrainy to
młodzież.
Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia Zielona Linia
Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia Zielona Linia (www.zielonalinia.gov.pl) to niejako
nowoczesny urząd pracy, ale działający w trybie online. Dzięki temu jest dostępny dla każdego, o każdej porze dnia

i nocy. Jest to portal internetowy oraz Infolinia, tel. 19 524, na których dostępne są wszystkie niezbędne informacje
o pomocy udzielanej przez powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy oraz Ochotnicze Hufce Pracy. Zakres działania
Centrum odbywa się na wiele sposobów: telefoniczny, e-mailowy, za pośrednictwem serwisów społecznościowych
oraz w formie czatu z konsultantami.
Urzędy pracy udostępniają uchodźcom ogłoszenia i oferty pracy; szkolenia koniecznych do posiadania uprawnień
w zakresie wykonywania określonych zawodów; informacje dotyczące zakresu przysługującej pomocy materialnej
i niematerialnej, a także regulacji prawnych, w tym zasad zatrudniania cudzoziemców; dostępne w Polsce
instrumenty rynku pracy, np. staże, bony, przygotowanie zawodowe dorosłych, roboty publiczne czy prace
interwencyjne. Udzielana jest też praktyczna pomoc w napisaniu CV lub tłumaczeniu CV na język angielski.
Informacje o zatrudnieniu cudzoziemców, które obywatel Ukrainy znajdzie na portalu, dotyczą m.in. wiz; procedur
rejestracji w urzędzie pracy; legalizacji pobytu oraz zatrudnienia: zezwolenia na pracę, w tym sezonową, zwolnienia
z zezwolenia na pracę lub powierzenia pracy na podstawie oświadczenia.
Zasiłki i świadczenia pieniężne
W okresie pierwszych trzech miesięcy, po spełnieniu odpowiednich przesłanek (m.in. uzyskanie nru PESEL)
przysługuje zasiłek dla bezrobotnych, który w okresie trzech pierwszych miesięcy, w zależności od posiadanego
stażu pracy, może wynosić:
1. 992,70 zł brutto, tj. 855,36 zł netto – za mniej niż 5 lat stażu pracy;
2. 1 240,80 zł brutto, tj. 1 058,13 zł netto, od 5 lat do 20 lat stażu pracy;
3. 1 489,00 zł brutto, tj. 1 260,99 zł netto, co najmniej 20 lat stażu pracy.
W okresie kolejnych miesięcy posiadania prawa do zasiłku ulega on proporcjonalnemu zmniejszeniu. Istnieje
możliwość uzyskania świadczenia dla bezrobotnych, tj. 248,20 zł (stypendium szkoleniowe, stypendium na studia
podyplomowe) lub 1 489,00 zł (stypendium szkoleniowe, stypendium stażowe, stypendium na przygotowanie
zawodowe dorosłych).
Inne świadczenia:
• Prace społecznie użyteczne - 9,00 zł/godz.;
• Dodatek aktywizacyjny do 50% zasiłku - 620,40 zł;
• Premia przygotowanie zawodowe dorosłych - 529,80 zł/m-c;
• Świadczenie przedemerytalne - 1 210,99 zł.
Zakres udzielanej pomocy obywatelom Ukrainy jest bardzo szeroki, niemalże zrównany z tym, jaką pomoc od
urzędów otrzymują obywatele Polski.

Zakres udzielanej pomocy obywatelom Ukrainy jest bardzo szeroki, niemalże zrównany z tym, jaką pomoc od urzędów otrzymują obywatele Polski. Obywatele Ukrainy mogą doskonalić umiejętności pozwalające na pełnienie ról społecznych, osiąganie pozycji społecznych, planowanie życia i zaspokajanie potrzeb własnym staraniem.