Obowiązki BHP pracodawcy wobec pracujących zdalnie

Pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy pracownikom, nawet przy pracy zdalnej. Projekt ustawy przewiduje m.in. obowiązki dotyczące oceny ryzyka zawodowego i kontroli BHP. Czy praca zdalna będzie mogła obejmować wszystkie rodzaje prac? Odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.

Tematyka: BHP, obowiązki pracodawcy, praca zdalna, ryzyko zawodowe, kontrola BHP, wypadek przy pracy zdalnej

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Zasada ta,
z pewnymi ograniczeniami, znajdzie swoje zastosowanie przy wprowadzaniu pracy zdalnej do Kodeksu
pracy.
Przepisy BHP przy pracy zdalnej
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Druk UD318; dalej: Projekt),
przygotowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, przewiduje wprowadzenie do ustawy z 26.6.1974 r.
Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; dalej: KP) regulacji dotyczących pracy zdalnej. Wśród nich znajdą się
rozwiązania dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy pracownikom w czasie
świadczenia przez nich pracy w formie zdalnej.
Projekt przewiduje, że pracodawca będzie realizował w stosunku do pracownika w czasie wykonywania przez niego
pracy zdalnej określone obowiązki w zakresie BHP, wynikające z rodzaju i warunków wykonywanej pracy,
przewidziane w dziale dziesiątym KP, z pewnymi włączeniami. Pracodawca będzie zobowiązany chronić zdrowie
i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim
wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Będzie on nadal ponosił odpowiedzialność za zapewnienie pracownikowi
odpowiednich warunków pracy, ale ze względu na szczególny charakter pracy zdalnej - z określonym modyfikacjami.
Zgodnie z Projektem pracodawca będzie zwolniony m.in. z:
• współpracy pracodawców, w razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni
przez różnych pracodawców (art. 208 § 1 KP);
• wyznaczania pracowników do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji, zapewniania
środków niezbędnych do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach (art. 2091 KP);
• obowiązków dotyczących organizowania stanowiska pracy, dbania o stan pomieszczeń, wyposażenia, środków
ochrony zbiorowej i ich stosowania zgodnie z przeznaczeniem (art. 212 pkt 1 i 4 KP);
• obowiązków dotyczących zapewniania pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych,
nieodpłatnie, odpowiednich posiłków i napojów ze względów profilaktycznych (art. 232 KP);
• obowiązków dotyczących zapewniania odpowiednich urządzeń sanitarnych i dostarczania środków higieny
osobistej (art. 233 KP).
Zakaz pracy zdalnej
Nie każdy rodzaj pracy może być wykonywany w formie pracy zdalnej. W związku z tym Projekt przewiduje, że praca
zdalna nie będzie mogła obejmować:
• prac szczególnie niebezpiecznych;
• prac, w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych, określonych dla
pomieszczeń mieszkalnych;
• prac z czynnikami chemicznymi stwarzającymi zagrożenie, o których mowa w przepisach w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych;
• prac związanych ze stosowaniem lub wydzielaniem się szkodliwych czynników biologicznych, substancji
radioaktywnych oraz innych substancji lub mieszanin wydzielających uciążliwe zapachy, a także przy pracach
pylących lub powodujących intensywne brudzenie.
Ocena ryzyka przy pracy zdalnej
W myśl art. 226 KP pracodawca ma obowiązek ocenić i udokumentować ryzyko zawodowe, związane z wykonywaną
przez pracowników pracą, oraz poinformować ich o tym ryzyku. Zgodnie z założeniami Projektu ocena ryzyka
zawodowego pracownika wykonującego pracę zdalną uwzględniać będzie w szczególności wpływ tej pracy na wzrok,
układ mięśniowo-szkieletowy oraz uwarunkowania psychospołeczne tej pracy. Na podstawie wyników oceny
pracodawca będzie opracowywał informację zawierającą:
• zasady i sposoby właściwej organizacji stanowiska pracy zdalnej, z uwzględnieniem wymagań ergonomii;

• zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej;
• czynności do wykonania po zakończeniu wykonywania pracy zdalnej;
• zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego.
Pracodawca będzie mógł sporządzić uniwersalną ocenę ryzyka zawodowego dla poszczególnych grup stanowisk
pracy zdalnej. Przed dopuszczeniem do wykonywania pracy zdalnej pracownik będzie potwierdzał zapoznanie się
z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bezpiecznego
i higienicznego wykonywania pracy zdalnej. Dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy zdalnej będzie
uzależnione od złożenia przez pracownika oświadczenia zawierającego potwierdzenie, że stanowisko pracy zdalnej
w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki
pracy. Ponadto pracownik będzie zobowiązany do organizowania stanowiska pracy zdalnej z uwzględnieniem
wymagań ergonomii.
Wypadek przy pracy zdalnej
W przypadku pracy zdalnej przepisy o wypadku przy pracy będą odpowiednio stosowane. Zgodnie z uzasadnieniem
projektu oznacza to, że pracodawca będzie musiał uwzględnić fakt, że praca zdalna będzie wykonywana poza
siedzibą pracodawcy, często w miejscu zamieszkania pracownika, a więc poza miejscem, nad którym będzie on
sprawował władztwo. Bez wątpienia w razie wypadku przy pracy pracodawca będzie zobowiązany podjąć niezbędne
działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym
i ustalić okoliczności i przyczyny wypadku, a także zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym
zdarzeniom. Projekt zakłada, że oględzin miejsca wypadku dokonywać się będzie po zgłoszeniu wypadku przy pracy
zdalnej w terminie uzgodnionym przez pracownika albo jego domownika, w przypadku gdy pracownik ze względu na
stan zdrowia nie będzie w stanie uzgodnić tego terminu, i członków zespołu powypadkowego.
Zespół powypadkowy będzie mógł odstąpić od dokonywania oględzin miejsca wypadku przy pracy zdalnej, jeżeli
uzna, że okoliczności i przyczyny wypadku nie będą budzić jego wątpliwości. W takim przypadku zespół będzie
zobowiązany do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy zdalnej w oparciu o posiadane informacje oraz
własną wiedzę i doświadczenie zawodowe, a także pozyskaną dokumentację.
Kontrola BHP przy pracy zdalnej
W miejscu wykonywania pracy zdalnej i w godzinach pracy pracownika pracodawca będzie miał prawo
przeprowadzać kontrolę wykonywania tej pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Szczegółowa regulacja
dotycząca kontroli będzie określona w porozumieniu zawartym ze związkami zawodowymi lub wydanym regulaminie.
Taka kontrola będzie przeprowadzana w porozumieniu z pracownikiem, w miejscu wykonywania pracy zdalnej oraz
w godzinach pracy pracownika.
Pracodawca będzie dostosowywał sposób przeprowadzania kontroli do miejsca wykonywania i charakteru pracy
zdalnej. Wykonywanie czynności kontrolnych nie będzie mogło naruszać prywatności pracownika wykonującego
pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich
przeznaczeniem. W przypadku, kiedy pracodawca w trakcie kontroli stwierdzi uchybienia w przestrzeganiu przepisów
i zasad BHP, będzie mógł zobowiązać pracownika do usunięcia stwierdzonych uchybień we wskazanym terminie
albo będzie mógł cofnąć zgodę na wykonywanie pracy zdalnej przez tego pracownika.

Praca zdalna niesie ze sobą wiele nowych wyzwań dla pracodawców z zakresu BHP. Konieczne jest m.in. dostosowanie procedur kontroli oraz reagowanie na wypadki przy pracy zdalnej. Zapoznaj się z pełnymi regulacjami dotyczącymi obowiązków BHP wobec pracujących zdalnie.