Projekt nowej karty statystycznej wypadku przy pracy

Od 1.1.2023 r. zacznie obowiązywać nowy wzór statystycznej karty wypadku przy pracy, mający na celu ujednolicenie danych z normami Europejskiej Statystyki w Zakresie Wypadków przy Pracy. Projektowane zmiany obejmują m.in. dostosowanie przepisów krajowych do norm statystycznych oraz ujednolicenie zbieranych danych z ESAW. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło projekt nowego rozporządzenia, które ma wejść w życie 1.1.2023 r.

Tematyka: nowy wzór statystycznej karty, wypadek przy pracy, normy Europejskiej Statystyki, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, projekt rozporządzenia, dostosowanie danych, porównywanie danych, wejście w życie, ESAW, GUS

Od 1.1.2023 r. zacznie obowiązywać nowy wzór statystycznej karty wypadku przy pracy. Wynika to m.in.
z potrzeby ujednolicenia danych dotyczących wypadków przy pracy z normami Europejskiej Statystyki
w Zakresie Wypadków przy Pracy.
Wypadek przy pracy: obowiązki pracodawcy
Ustawa z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U.
z 2019 r. poz. 1205; dalej: WypadkiU) w art. 3 ust. 1 WypadkiU podaje definicję wypadku przy pracy. Jest to nagłe
zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą.
Pracodawca, który ponosi w zakładzie pracy odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, ma
obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Jednym ze szczególnych zobowiązań w tym zakresie jest
zapewnienie rozwoju spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy, uwzględniając zagadnienia techniczne,
organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy. Zgodnie z art. 234 § 1
KP w razie wystąpienia wypadku przy pracy pracodawca po pierwsze musi podjąć niezbędne działania eliminujące
lub ograniczające zagrożenie oraz zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, po drugie -
ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku. Ponadto pracodawca jest obowiązany prowadzić
rejestr wypadków przy pracy. Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą
dokumentacją powypadkową pracodawca przechowuje przez 10 lat. Ma on również określone obowiązki dotyczące
dokumentowania wypadków przy pracy, w tym sporządzania protokołu powypadkowego oraz wypełnienia
statystycznej karty wypadku.
Potrzeba zmiany w karcie wypadku
Zgodnie z art. 237 § 3 KP Minister właściwy do spraw pracy określa w drodze rozporządzenia wzór statystycznej
karty wypadku przy pracy, uwzględniając dane dotyczące pracodawcy, poszkodowanego, wypadku przy pracy,
a także jego skutków, oraz sposób i terminy jej sporządzania i przekazywania do właściwego urzędu statystycznego.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło 25.3.2022 r. projekt Rozporządzenia w sprawie statystycznej
karty wypadku przy pracy (dalej: projekt). Moc obowiązywania ma stracić obecnie obowiązujące rozporządzenie
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7.1.2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz.U. z 2009 r.
poz.80; dalej: StatKartWypR).
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, powodami wydania nowego rozporządzenia jest:
1. Dostosowanie przepisów krajowych do obowiązujących norm statystycznych, zawartych w załączniku I do
rozporządzenia Komisji (UE) nr 349/2011 z 11.4.2011 r. w sprawie wykonania, w odniesieniu do statystyk
dotyczących wypadków przy pracy, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1338/2008
w sprawie statystyk Wspólnoty w zakresie zdrowia publicznego oraz zdrowia i bezpieczeństwa w pracy (Dz.Urz.
UE L z 2011 r. Nr 97, s. 3);
2. Potrzeba ujednolicania zbieranych danych, dotyczących wypadków przy pracy z normami Europejskiej Statystyki
w Zakresie Wypadków przy Pracy (European Statistics on Accidents at Work; dalej: ESAW). ESAW jest
systemem rejestrowania danych dotyczących wypadków przy pracy, prowadzonym w poszczególnych krajach
członkowskich Unii Europejskiej i koordynowanym przez Europejski Urząd Statystyczny (dalej: Eurostat). Kraje
członkowskie przekazują do Eurostatu dane o wypadkach przy pracy w ramach metodyki ESAW. Polska musi
całkowicie dostosować statystyki dotyczące wypadków przy pracy do wytycznych ESAW. Umożliwi to
porównywanie danych o wypadkach przy pracy w skali Unii Europejskiej oraz ułatwi analizę tych danych.
Jakie zmiany nastąpią w karcie wypadku?
Zgodnie z projektem nowe rozporządzenie będzie określało wzór statystycznej karty wypadku przy pracy oraz
sposób i terminy jej sporządzania i przekazywania do właściwego urzędu statystycznego. Statystyczną kartę
sporządza się na podstawie zatwierdzonego protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy albo na
podstawie karty wypadku, w których stwierdzono, że zdarzenie jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem
traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy.
Załącznik nr 1 do projektowanego rozporządzenia będzie stanowił nowy Wzór statystycznej karty wypadku przy pracy
o symbolu Z-KW. Statystyczną kartę będzie się sporządzać według objaśnień, klasyfikacji i oznaczeń kodowych do
wypełnienia tej karty, które będą określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

W załączniku nr 1 do rozporządzenia w porównaniu z StatKartWypR zmieniony zostanie wzór statystycznej karty
wypadku w celu dostosowania go do potrzeb Głównego Urzędu Statystycznego. W uzasadnieniu do projektu podano,
iż zmianie ulegnie pozycja nr 6 karty wypadku. Wynika to z uwagi na częsty problem, który ma miejsce przy
wypełnianiu karty wypadku „Staż na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie pracy”. Staż pracy podawany jest
błędnie, tj. od początku kariery zawodowej poszkodowanego, a nie na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie
pracy, gdzie doszło do wypadku. W związku z pandemią i pojawieniem się nowego sposobu wykonywania
obowiązków zawodowych - pracy zdalnej, na potrzeby statystyki w załączniku nr 1 wprowadzona zostanie dodatkowa
informacja o wykonywaniu przez poszkodowanego pracy w formie zdalnej.
Zmiany w załączniku nr 2 do rozporządzenia będą miały charakter techniczny, który wynika z potrzeby dostosowania
oznaczeń kodowych do wytycznych zawartych w metodyce ESAW. Ponadto dokonane zostaną zmiany redakcyjne,
np. zmiana odniesień do tytułów aktów wykonawczych na odesłania do delegacji ustawowych, tak aby zmieniające
się przepisy nie wpływały na czytelność rozporządzenia.
Zgodnie z założeniami projektu wypełnioną statystyczną kartę, z wyjątkiem jej części II, uzupełniającej, pracodawca
będzie przekazywał w terminie 14 dni roboczych od dnia, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy, lub
w którym sporządzono kartę wypadku. Wypełnioną część II pracodawca przekazywać będzie nie później niż
z upływem 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego lub od dnia sporządzenia karty wypadku.
Statystyczna karta wypadku przekazywana będzie w postaci elektronicznej na portal sprawozdawczy Głównego
Urzędu Statystycznego. Pracodawca zatrudniający nie więcej niż 5 pracowników będzie mógł przekazać oryginał
statystycznej karty sporządzony w formie papierowej do Urzędu Statystycznego w Gdańsku po przesłaniu
uzasadnionej informacji o wyborze tej formy.
W projekcie zapisano, że wejście w życie nowego rozporządzenia nastąpi 1.1.2023 r. Z uwagi na metodykę
statystyczną ważne jest, aby struktura danych przekazywanych w ciągu roku była jednolita. Do wypadków
zgłoszonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosowane będą wzory statystycznej karty wypadku przy
pracy, określone w StatKartWypR.

Projekt nowej karty statystycznej wypadku przy pracy wprowadza zmiany mające na celu dostosowanie do norm statystycznych UE oraz ułatwienie porównywania danych na poziomie Unii Europejskiej. Wprowadzenie nowego wzoru karty ma poprawić gromadzenie i analizę informacji dotyczących wypadków przy pracy.