Szkolenia pracowników tylko w czasie pracy

Ustawa z 9.3.2023 r. wprowadza istotne zmiany dotyczące szkoleń pracowników. Pracodawca będzie musiał ponosić koszty szkoleń, a czas ich trwania poza godzinami pracy będzie uznawany za nadgodziny. Nowe przepisy mają zastosowanie do szkoleń obowiązkowych związanych z pracą. Zmiana ta wynika z implementacji unijnych dyrektyw oraz ma na celu zapewnienie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej.

Tematyka: ustawa, szkolenia pracowników, kodeks pracy, zmiany, koszty szkoleń, nadgodziny, unijne dyrektywy, warunki pracy, pracodawca, pracownik

Ustawa z 9.3.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2932) została
podpisana przez Prezydenta RP 23.3.2023 r. Jednym z nowych zapisów jest ten dotyczący szkoleń. Zakłada
on m.in. ponoszenie przez pracodawcę kosztów związanych z ich odbywaniem przez pracowników.
• Nowelizacja ustawy implementuje dwie unijne dyrektywy: dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
2019/1152 z 20.6.2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej
(Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 186, s. 105), oraz dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158
z 20.6.2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz
uchylającą dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 188, s. 79);
• Zgodnie ze zmianami, jeśli szkolenie będzie się odbywać poza godzinami pracy, czas ten zostanie uznany
jako wykonywanie przez pracownika obowiązków służbowych w godzinach nadliczbowych;
• Nowelizacja wejdzie w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.
Zmiany w Kodeksie pracy
Zgodnie z nowym przepisem art. 9413 KP: „Jeżeli obowiązek pracodawcy przeprowadzenia szkoleń pracowników
niezbędnych do wykonywania określonego rodzaju pracy lub pracy na określonym stanowisku wynika z postanowień
układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia zbiorowego, lub z regulaminu, albo przepisów prawa lub umowy
o pracę oraz w przypadku szkoleń odbywanych przez pracownika na podstawie polecenia przełożonego, szkolenia
takie odbywają się na koszt pracodawcy oraz, w miarę możliwości, w godzinach pracy pracownika. Czas szkolenia
odbywanego poza normalnymi godzinami pracy pracownika wlicza się do czasu pracy”.
Przepis stanowi implementację art. 13 dyrektywy 2019/1152/UE. Zakłada on, że szkolenia pracowników mają być
nieodpłatne, liczyć się jako czas pracy, a także jeśli to możliwe, odbywać się w czasie pracy. Jeśli szkolenia
odbywają się poza czasem pracy pracownika, wówczas czas ich trwania także wlicza się do czasu pracy.
Warunkiem jest jednak to, by udział w szkoleniu odbywał się w związku z poleceniem pracodawcy wzięcia w nim
udziału i był związany z nabywaniem określonych umiejętności wymaganych u danego pracodawcy. Należy więc
podkreślić, że jeśli takie szkolenie odbywa się poza godzinami pracy pracownika, czas ten kwalifikuje się jako
praca w godzinach nadliczbowych. Za jej wykonywanie przysługuje zaś dodatek lub czas wolny od pracy.
Szkolenia bez zgody pracodawcy
Jeśli pracownik bierze udział w szkoleniu, na które nie został wysłany przez pracodawcę, to wówczas nie jest ono
wliczane do jego czasu pracy. Nie istnieją zatem podstawy, aby udzielać mu czasu wolnego lub wypłacać ekwiwalent
pieniężny za pracę w godzinach nadliczbowych. Oczywiście istnieje możliwość zawarcia pewnego porozumienia
między pracownikiem a pracodawcą, zgodnie z którym ten pierwszy miałby otrzymać urlop bezpłatny lub
zwolnienie na czas trwania szkolenia.
Co zmieni nowelizacja?
Dotychczasowy stan prawny zakłada możliwość odbywania szkoleń zarówno w czasie pracy, jak i poza nim.
Szkolenia, które są przeprowadzane poza czasem pracy, zasadniczo nie są do niego zaliczane. Zmiany mogą zaś
spowodować, że w obliczu przysługiwania pracownikom nadgodzin pracodawcy zdecydują się na organizację
szkoleń w ciągu tygodnia oraz w czasie pracy. Może się więc okazać, że weekendowe wyjazdy czy szkolenia
przestaną być organizowane.
Wprowadzony przepis w określonych sytuacjach gwarantuje pracownikom pokrywanie przez pracodawcę kosztów
szkoleń. Należy także podkreślić, że pracodawcy zostaną zobowiązani do przedstawiania pracownikom swojej
polityki szkoleniowej. Jeśli jednak przepisy prawa nie nakładają na pracodawcę obowiązków związanych
z przeprowadzaniem szkoleń, to wówczas nie będzie on także musiał ponosić ich kosztów.
Podsumowując, przepis art. 9413 KP nakłada na pracodawców obowiązki, przyznając jednocześnie pracownikom
dodatkowe uprawnienia. Ci pierwsi będą zobowiązani zrekompensować podwładnym czas szkolenia poza godzinami
pracy. Pracownicy zyskają zaś roszczenie o zapłatę w przypadku braku takiej rekompensaty.

Nowelizacja ustawy wprowadza istotne zmiany w zakresie szkoleń pracowników, nakładając na pracodawców dodatkowe obowiązki i przyznając pracownikom dodatkowe uprawnienia. Pracodawcy będą musieli pokrywać koszty szkoleń oraz zrekompensować pracownikom czas szkolenia poza godzinami pracy. Nowe przepisy mają na celu zapewnienie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy.